کتاب راهنمای خواندن نوشتارهای متأخر هایدگر

کتاب راهنمای خواندن نوشتارهای متأخر هایدگر نوشتهٔ لی بریور است که با ترجمهٔ مهدی کیانی در انتشارات ترجمان علوم انسانی منتشر شده است.

درباره کتاب راهنمای خواندن نوشتارهای متأخر هایدگر

اولین نکته‌ای که راهنمای نوشته‌های متأخر هایدگر باید به آن بپردازد این است که به چه معنا این رساله‌ها را «متأخر» می‌نامند. در سال‌های بعد از انتشار وجود و زمان، نحوهٔ تفکر و نگارش هایدگر دستخوش تحولی عمیق شد که خودش آن را «Kehre» یا «گشت» خواند و زندگی فکری خود را به ۲ مرحله تقسیم کرد. به‌طورکلی وجود و زمان به همراه چند دوره درس‌گفتار هم‌دوره با آن به‌عنوان آثار متقدم هایدگر طبقه‌بندی می‌شوند، درحالی‌که همهٔ چیزهایی که بعد از اواسط دههٔ ۳۰ میلادی (کمی زودتر، تاریخ دقیق آن محل اختلاف است) نوشته است به‌عنوان آثار متأخر هایدگر در نظر گرفته می‌شود. البته آثار متأخر را به‌سختی می‌توان دارای ساختاری ایستا دانست چون تقریباً در هر دهه از فعالیت او موضوعات، چهره‌ها و بن‌مایه‌های جدیدی رخ می‌نمایند.

آثار متأخر هایدگر که در مجموعه‌ای با نام نوشتارهای اساسی گردآوری شده‌اند، تأثیری عمیق بر اندیشۀ معاصر و خصوصاً متفکران پست‌مدرن گذاشته‌ است. مضامین این آثار متنوع‌اند و هایدگر در هر یک سراغ یکی از پرسش‌های بنیادین فلسفه رفته است. 

او در این آثار می‌کوشد پیش‌فرض‌هایی را که مدت‌ها بر فلسفه سیطره داشته کنار بگذارد و شاید به همین سبب است که حاصل کارش نوشته‌هایی گیج‌کننده و پیچیده به نظر می‌رسد. در کتاب راهنمای خواندن نوشتارهای متأخر هایدگر که هربرت دریفوس آن را بهترین کتاب آموزشی برای آثار متأخر هایدگر دانسته است، لی برِیوِر بر ۹ نوشتۀ هایدگر از جمله «متافیزیک چیست؟»، «سرآغاز کار هنری»، «نامه‌ای در باب اومانیسم» و «پرسش از تکنولوژی» تمرکز می‌کند و می‌کوشد ساختار هر رساله را مشخص کند و نقشۀ راهی برای خواندن این متن‌ها ارائه کند. فصلی نیز به تأثیر این نوشته‌ها بر متفکران بعدی اختصاص‌ یافته است.

خواندن کتاب راهنمای خواندن نوشتارهای متأخر هایدگر را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این اثر را به تمام علاقه‌مندان به آثار هایدگر پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب راهنمای خواندن نوشتارهای متأخر هایدگر

«هرگاه که با چیزی روبه‌رو می‌شویم، آن را به‌مثابهٔ نوع خاصی از یک چیزتجربه می‌کنیم، که چگونگیِ سروکارداشتن با آن چیز را تعیین می‌کند. انواع مختلف فعالیت‌هایی که در مواجهه با یک سنگ معنادار است بسیار متفاوت است با رفتار مناسب با والدین، نقاشی، دولت، یا یک ایده. البته ما به‌طور آگاهانه در فهرستی از حقایق کنکاش نمی‌کنیم تا تصمیم بگیریم چه کاری انجام دهیم، بلکه درون یک دانشِ صورت‌بندی‌نشده از چگونگیِ سروکارداشتن با انواع چیزهای مختلف زندگی می‌کنیم که اساس هرگونه تفکر مفهومیِ صوری است.

در دل هر رفتاری که ما با موجودات داریم، فهمی از شیوه و سرشتِ وجودِ موجوداتِ مورد نظر نهفته است. ما چیزی چون وجود موجودات را درک می‌کنیم، اما فهم نمی‌کنیم و نمی‌دانیم که این موجود را به شیوه‌ای پیشامفهومی می‌فهمیم، یا حتی نمی‌دانیم که همین فهم است که در درجهٔ اول همهٔ مواجههٔ ما را با موجودات امکان‌پذیر می‌کند.

این «مقولاتِ» موسع شیوه‌های بودن این موجودات هستند، یعنی وجود این موجودات و فهم ما از آن‌ها در تعامل متناسب با آن‌هاست که رخ می‌دهد. تنها زمانی که نحوهٔ کلیِ وجود موجودی جزئی را فهم کنیم، مثلاً اینکه باید آن را به کار گیریم، می‌توانیم تعاملات با آن موجود را به‌نحو خاص‌تری بفهمیم.

ما باید از پیش چیزی همچون ابزار و سرشت ابزار را فهم کرده باشیم تا بتوانیم از ابزار خاصی استفاده کنیم. ... ما چنین چیزهایی را می‌فهمیم -گرچه در ابتدا و در درجهٔ اول به چنین فهمی توجه نمی‌کنیم و حتی نمی‌دانیم که این دست چیزها را فهم می‌کنیم. ... بااین‌حال دائماً درون آن فهم هستیم.

ازآنجاکه شناختِ این حالت‌های وجود منطقاً پیش از تعامل با موجودات است، هایدگر بعضاً آن‌ها را صورتی از یک امر پیشین می‌نامد.»