آبتین گلکار

آبتین گلکار در سال ۱۳۵۶ در تهران متولد شد. او تحصیلات دانشگاهی خود در مقطع کارشناسی زبان و ادبیات روسی را در دانشگاه تهران و پس از آن در دانشگاه ملی تاراس شفچنکوی کی‌یف در همین رشته و تا پایان مقطع دکتری ادامه داد و هم‌اکنون نیز استاد زبان و ادبیات روسی در دانشگاه تربیت مدرس است. او فرزند سیف‌الله گلکار و همسر امیلی امرایی است که هر دو از مترجمان شناخته‌شده و فعالان ادبی معاصر هستند.

کارنامه‌ی ادبی آبتین گلکار آثار متنوعی از داستان، نمایشنامه و حتی آثاری در حوزه‌ی ادبیات کودک و نوجوان را در برمی‌گیرد. بزرگ‌ترین مزیت ترجمه‌های او، ترجمه از زبان مبدأ (روسی) است؛ مزیتی که امکان ازدست‌رفتن معنا و مقصود اصلی نویسنده در ترجمه از زبان واسط را کاهش داده و اطمینان بیشتری را در خواننده برمی‌انگیزاند. گلکار می‌کوشد در انتخاب کتاب‌ها نه‌تنها به آثار نویسندگان کشور روسیه که در معنایی وسیع‌تر به ادبیات روسی‌زبان، مثل آثاری از نویسندگان اوکراینی و حتی گُرجی توجه کند و ادبیات معاصر این کشورها را به مخاطب‌ فارسی‌زبان بشناساند و به سراغ کتاب‌هایی برود که از نظر موضوعی برای خواننده‌ی ایرانی جذاب‌تر و ملموس‌ترند.

بهترین آثار ترجمه‌شده توسط آبتین گلکار

من آدم کشته‌ام

مجموعه‌ای از ۲۶ داستان کوتاه از ۱۸ نویسنده‌ی روس است که برخی ازجمله بولگاکوف برای خوانندگان فارسی‌زبان نام‌آشناترند. نام کتاب نیز از داستان همین نویسنده گرفته شده و راوی ماجرای پزشکی است که در جبهه‌های جنگ جهانی دوم مشغول مداوای بیماران است و گاهی که بیماری را از دست می‌دهد سخت دچار عذاب وجدان و احساس گناه می‌شود. داستان‌های این کتاب می‌توانند به‌دلیل گستردگی در سبک و موضوع شروعی مناسب برای مطالعه‌ی ادبیات روسیه و آشنایی با تاریخ و فرهنگ این کشور باشند.

زنبورهای خاکستری

داستان این کتاب در حال‌وهوای جنگ روسیه و اوکراین بر سر تملک شبه‌جزیره‌ی کریمه می‌گذرد. دو مرد در روستایی که متعلق به هیچ‌یک از طرفین جنگ نیست و خالی از سکنه شده باقی مانده‌اند و نسبت به اوضاع اطرافشان منفعل و بی‌تفاوت‌اند. یکی از این مردها که سرگئیچ نام دارد زنبورداری است که تمام هم‌وغمش نجات زنبورها از پیامد جنگ است. می‌توان گفت این کتاب با زبانی نمادین به نقد جنگ و آثار مخرب آن پرداخته و پوچی و بی‌هدفی بسیاری از اقدامات بشر را به نمایش گذاشته است.

خرگوش‌ها و مارهای بوآ

این کتاب که در دسته‌ی آثار پادآرمان‌شهری قرار می‌گیرد و فضایی شبیه قلعه‌ی حیوانات جورج اورول دارد، راوی زندگی جامعه‌ی خرگوش‌ها و مارهای بوآ است که به‌رغم دشمنی، بده‌بستان‌هایی هم باهم دارند و انگار پذیرفته‌اند که دشمنی، بیشتر به نفع آن‌هاست. فاضل اسکندر که پدرش مهاجری ایرانی در گرجستان بوده است، در این اثر و با زبان تمثیل به نقد اوضاع سیاسی و اجتماعی زمان جنگ سرد پرداخته است.

دکابریست‌ها

دکابریست‌ها سردمداران مجموعه‌ای از جنبش‌های فکری در روسیه‌ی تزاری بودند که با وجود تلاششان برای براندازی حکومت تزار، در سال ۱۸۲۵ شکست خوردند؛ اما رد اندیشه‌هایشان تا انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ باقی ماند. لنائید زورین، نمایشنامه‌نویس تحسین‌شده‌ی ماکسیم گورکی، کوشیده در این کتاب و با استناد به مدارک و شواهدی از دستگیری‌ها، بازجویی‌ها و اعدام و تبعید اعضای جنبش دکابریست، نمایشنامه‌ای مستند پدید آورده و راوی بخشی از تاریخ مبارزات ملت روسیه باشد.

مرا به کنگاراکس نبر

آندری کورکف در این کتاب ماجرای دو نگهبان به نام‌های توروسف و رادِتسکی روایت می‌کند که باید سوار بر قطار، محموله‌ای محرمانه را به مقصدی نامعلوم ببرند. توروسف در این داستان نمادی از قشر جوان و روشنفکر است که به حفظ تاریخ و هویت ملی می‌اندیشد؛ درحالی‌که رادتسکی نقطه‌ی مقابل اوست. این کتاب با فضاسازی و شخصیت‌پردازی سوررئال خود، به نقد اوضاع اجتماعی و سیاسی پس از انقلاب اکتبر تا فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی می‌پردازد.

اتاق شماره ۶

این کتاب، داستانی کوتاه از نویسنده‌ی شهیر روس، آنتوان چخوف و راوی احوال ۵ بیمار روانی است که در اتاق شماره‌ی ۶ تیمارستانی بستری هستند. نوع روابط این بیماران با یکدیگر و پزشکشان موضوع اصلی این کتاب است. اثری که کوشیده نموداری از اوضاع سلامت روان انسان‌ها در روسیه‌ی تزاری باشد. نسخه‌ی صوتی این کتاب نیز در اپ طاقچه موجود است.

فقط یک طاعون ساده

داستانی به‌‌قلم لودمیلا اولیتسکایا است که ماجرای شیوع طاعون در شورروی زمانی استالین را روایت می‌کند و از این بستر برای نقد سیاست‌های شوروی و توصیف اوضاع اجتماعی در آن برهه از تاریخ روسیه بهره می‌‌برد.

استالین

این کتاب زندگی‌نامه‌ی جوزف استالین، رهبر اتحاد جماهیر شوروی است که به‌قلم ادوارد رادزینسکی و براساس اسناد و مدارکی فوق محرمانه که تا قبل از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی منتشر نشده بودند، نگاشته شده است و می‌تواند اوضاع سیاسی و اجتماعی زمانه‌ی استالین، چگونگی به‌قدرت‌رسیدن و نحوه‌ی کشورداری او را به خوانندگان بنماید. ترجمه‌ی این کتاب در سال ۱۳۹۴ برند‌ه‌ی جایزه‌ی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بخش تاریخ شد.

آشیانه اشراف

این کتاب داستان کوتاهی به‌قلم ایوان تورگنیف است که به انتقاد از طبقه‌ی اشراف و سبک زندگی مرفه و پرتجمل آن‌ها می‌پردازد و سعی می‌کند چهره‌ای واقعی از اوضاع زندگی و روحیات این قشر در روسیه‌ی تزاری را به مخاطب نشان دهد. شایان ذکر است که ترجمه‌ی این کتاب در سال ۱۳۹۴ برنده‌ی نشان طلایی نخستین جایزه‌ی استاد ابوالحسن نجفی شد.

یادداشت‌های یک پزشک جوان

این کتاب مجموعه‌ای از داستان‌‌های میخائیل بولگاکف، نویسنده‌ی معروف روسی است. بولگاکوف که در واقعیت پزشک بود، در روزگار جوانی با همسرش راهی روستایی دوردست می‌شود تا به مردم آنجا خدمات پزشکی ارائه دهد. داستان‌های این کتاب برگرفته از این تجربه‌ی زیسته و برخوردهایی است که او با بیماران مختلف داشته است و می‌توان به آن چشم روزنوشت یا سرگذشت‌نامه نیز نگریست. نسخه‌ی صوتی این کتاب نیز در اپ طاقچه موجود است.

افتخارات و جوایز

این مترجم توانمند و خوش‌قلم موفق شد در سال۱۳۹۴ افتخار دریافت نشان طلایی نخستین جایزهه‌ی استاد ابوالحسن نجفی برای ترجمه‌ی کتاب «آشیانه‌ی اشراف» از ایوان تورگنیف و نیز جایزه‌ی سی‌وسومین دوره‌ی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بخش ترجمه را برای کتاب «استالین» نوشته‌ی ادوارد رادزینسکی، در همان سال از آن خود کند.