کتاب مبانی تاریخ هنر

کتاب مبانی تاریخ هنر با عنوان اصلی Art history: the basics نوشتهٔ گرانت پوک و داینا نیوئِل و ترجمهٔ مجید پروانه‌پور و توسط گروه انتشاراتی ققنوس منتشر شده است. این کتاب اثری مقدماتی در حوزهٔ تاریخ هنر و هنرهای تجسمی است و برای دانشجویان و علاقه‌مندان به هنر طراحی شده و مفاهیم، نظریه‌ها و رویکردهای مختلف تاریخ هنر را با زبانی روشن و ساختاری آموزشی بررسی می‌کند. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب مبانی تاریخ هنر

کتاب مبانی تاریخ هنر تصویری کلی از روند تحولات تاریخ هنر و نظریه‌های مرتبط با آن ارائه می‌دهد. کتاب مبانی تاریخ هنر بر پایهٔ تجربهٔ تدریس نویسندگان در دانشگاه‌های معتبر شکل گرفته و بازتابی از مباحث و سمینارهای آموزشی در زمینهٔ روش‌شناسی تاریخی هنر، زیباشناسی و هنر معاصر است. کتاب مبانی تاریخ هنر به‌عنوان یک منبع مقدماتی، به دانشجویان و خوانندگان علاقه‌مند کمک می‌کند تا با مفاهیم بنیادین تاریخ هنر، از جمله تعریف هنر، رویکردهای مختلف به تفسیر آثار هنری و جایگاه هنر در فرهنگ معاصر آشنا شوند. نویسندگان با اشاره به تکثر رویکردها و نظریه‌ها، از سنت‌های کلاسیک تا دیدگاه‌های معاصر، نشان می‌دهند که تاریخ هنر رشته‌ای پویا و چندوجهی است که همواره در حال بازتعریف خود بر اساس تحولات اجتماعی، فرهنگی و نظری است. کتاب مبانی تاریخ هنر همچنین به نقش نهادها، موزه‌ها و آکادمی‌ها در شکل‌گیری تاریخ هنر و تأثیر نظریه‌های انتقادی، مارکسیستی، روان‌کاوی و پساساختارگرایی بر این حوزه می‌پردازد. در کنار مباحث نظری، نمونه‌هایی از آثار هنری و تحلیل آن‌ها نیز ارائه شده تا خواننده بتواند مفاهیم را در عمل مشاهده کند.

خلاصه کتاب مبانی تاریخ هنر

کتاب مبانی تاریخ هنر با طرح پرسش‌هایی بنیادین دربارهٔ چیستی هنر و تاریخ هنر آغاز می‌شود و به بررسی تعاریف مختلف هنر در سنت‌های غربی و غیرغربی می‌پردازد. نویسندگان نشان می‌دهند که هنر مفهومی ثابت و جهانی نیست، بلکه در بسترهای فرهنگی، تاریخی و اجتماعی مختلف معانی متفاوتی پیدا می‌کند. در ادامه، نظریه‌های مهمی مانند تقلید (میمه‌سیس)، فرمالیسم، بیان، شباهت خانوادگی و نظریهٔ نهادی هنر معرفی می‌شوند و نقاط قوت و ضعف هر یک مورد بحث قرار می‌گیرد. کتاب سپس به سیر تاریخی شکل‌گیری رشتهٔ تاریخ هنر می‌پردازد و نقش شخصیت‌هایی مانند وازاری، وینکلمان و ولفلین را در بنیان‌گذاری روش‌های تحلیلی و مقایسه‌ای برجسته می‌کند. همچنین به تأثیر نهادهای آموزشی و موزه‌ها در تثبیت ارزش‌های هنری و شکل‌گیری سلسله‌مراتب ژانرها اشاره می‌شود. بخش‌هایی از کتاب مبانی تاریخ هنر به بررسی رویکردهای مدرن و معاصر در تاریخ هنر اختصاص دارد؛ از جمله نقدهای مارکسیستی، روانکاوانه، نشانه‌شناسی، پساساختارگرایی و پسااستعمارگرایی. نویسندگان تأکید می‌کنند که تاریخ هنر امروز دیگر یک روایت واحد نیست، بلکه مجموعه‌ای از روایت‌های متکثر است که هر یک از منظر خاصی به آثار هنری و جایگاه آن‌ها در جامعه می‌نگرند. درنهایت، کتاب با ارائهٔ نمونه‌هایی از تحلیل آثار هنری و معرفی منابع تکمیلی، مخاطب را به مطالعهٔ بیشتر و درگیری فعالانه با مباحث تاریخ هنر دعوت می‌کند.

چرا باید کتاب مبانی تاریخ هنر را خواند؟

کتاب مبانی تاریخ هنر با رویکردی آموزشی و تحلیلی، مفاهیم و نظریه‌های بنیادین تاریخ هنر را به زبانی قابل پیگیری و با مثال‌های متنوع توضیح می‌دهد. خواننده با مطالعهٔ این اثر می‌تواند با سیر تحول اندیشه‌ها و رویکردهای مختلف در تاریخ هنر آشنا شود و ابزارهای لازم برای تحلیل و تفسیر آثار هنری را به دست آورد. همچنین، آشنایی با مباحثی مانند فرمالیسم، مارکسیسم، نشانه‌شناسی و پسامدرنیسم، امکان درک عمیق‌تر از جایگاه هنر در فرهنگ معاصر را فراهم می‌کند.

خواندن کتاب مبانی تاریخ هنر را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

کتاب مبانی تاریخ هنر برای دانشجویان رشته‌های هنر، تاریخ هنر و مطالعات فرهنگی، هنرجویان طراحی و هنرهای تجسمی و علاقه‌مندان به مباحث نظری هنر مناسب است. همچنین برای کسانی که به دنبال درک بهتر از مفاهیم پایه‌ای و تحولات فکری در تاریخ هنر هستند، منبعی مفید به شمار می‌آید.

فهرست کتاب مبانی تاریخ هنر

۱. نظریه‌های هنری و تاریخ‌های هنر

این فصل به نظریه‌های هنری و تاریخ‌های هنر به چیستی هنر، تعاریف مختلف آن، نظریه‌های تقلید، فرمالیسم، بیان و نظریه نهادی هنر می‌پردازد و سیر تاریخی شکل‌گیری رشتهٔ تاریخ هنر را بررسی می‌کند.

۲. فرمالیسم، مدرنیسم و مدرنیته

این فصل فرمالیسم، مدرنیسم و مدرنیته اجزای فرمی آثار هنری، اهمیت ترکیب‌بندی و رسانه، و تأثیر نظریه‌های فرمالیستی و مدرنیسم بر هنر قرن بیستم را تحلیل می‌کند.

۳. دنیایی که هنوز می‌توان برنده آن بود: مارکسیسم، هنر و تاریخ هنر

این فصل مارکسیسم، هنر و تاریخ هنر رویکردهای مارکسیستی به هنر، نقش ایدئولوژی، بافت اجتماعی و اقتصادی در خلق و تفسیر آثار هنری و تأثیر نظریه انتقادی و مکتب فرانکفورت را شرح می‌دهد.

۴. نشانه‌شناسی و پساساختارگرایی

این فصل به نشانه‌شناسی و پساساختارگرایی به مبانی نشانه‌شناسی، ساختارگرایی و پساساختارگرایی و کاربرد آن‌ها در تحلیل آثار هنری می‌پردازد.

۵. روان‌کاوی، هنر و خود پنهان

این فصل روان‌کاوی و هنر تأثیر نظریه‌های روانکاوی بر تفسیر آثار هنری و جایگاه ناخودآگاه و روان در خلق هنر را بررسی می‌کند.

۶. کشف پسامدرنیته‌ها

این فصل پسامدرن و هنر معاصر ویژگی‌های هنر پسامدرن، نقد روایت‌های کلان و تأثیر جهانی‌شدن بر هنر را تحلیل می‌کند.

۷. چشم‌اندازها و همجواری‌های جهانی‌شده

این فصل جهانی‌سازی و پسااستعمارگرایی نقش هنر در بستر جهانی‌شدن، نقدهای پسااستعماری و جایگاه هنر غیرغربی را مورد توجه قرار می‌دهد. 

بخشی از کتاب مبانی تاریخ هنر

«این کتاب برای چه کسانی است؟ مبانی تاریخ هنر به منزله کتابی مقدماتی برای دانشجویان دوره لیسانس و خوانندگان عامی که به تاریخ هنر و هنرهای تجسمی علاقه‌مندند نوشته شده است. در مقام دانشجو احتمالاً برای نخستین بار تاریخ هنر یا مطالعات بافتاری را به عنوان بخشی از برنامه طراحی یا هنرهای زیبای عمل ـ محور کندوکاو می‌کنید. اگر هم بازدیدکننده منظم یا حتی گاه و بی‌گاه گالری‌ها و نمایشگاه‌ها هستید، یا اگر گزارش‌ها و ستون‌های روزنامه‌های نقد هنری را به‌دقت می‌خوانید، مبانی تاریخ هنر درآمدی بر این موضوع و مباحث جامع‌تر در باره تفسیر و معنای هنر در اختیارتان می‌گذارد. این کتاب چه چیزی به دست می‌دهد؟ در چند دهه اخیر، تاریخ هنر به نحو چشمگیری از طبقه‌بندی و تحلیل سبک‌شناختی آثار هنری فراتر رفته است. شماری کتاب مقدماتی یا گزیده‌ای نوشته شده‌اند که این موضوع را به دانشجو یا خواننده عام معرفی می‌کنند. مثلاً، مجموعه مقالات مشترک جان برجر، شیوه‌های نگریستن (۱۹۷۲)، نوعی رویکرد مارکسیستی انتقادی نسبت به تاریخ هنر متداول به دست می‌داد. کتاب مارسیا پوینتن با عنوان تاریخ هنر: راهنمایی برای دانشجویان (ازسال ۱۹۸۰) راهنمایی بسیار همه‌پسند و موفق بوده است که عمدتا برای مطالعه دانش‌آموزان پیش‌دانشگاهی نوشته شده است. کتاب‌هایی که در بر گیرنده متن‌های برگزیده در باره موضوعات محوری در تاریخ هنر هستند مصالحی برای پژوهش‌های عمیق‌تر فراهم می‌آورند، که از آن جمله کتابی است از اریک فرنی با عنوان تاریخ هنر و روش‌های آن: گزیده‌ای انتقادی (۱۹۹۵). کتابی از مایکل هت و شارلت کلانک، تاریخ هنر: درآمدی انتقادی برروش‌های آن (۲۰۰۶)، توضیحات و مباحث فهم‌پذیری در باره مناقشاتروش‌شناختی در تاریخ هنر عرضه می‌کنند. روش‌شناسی‌های هنر، نوشته لوریاشنایدر ادمز (۱۹۹۶)، رویکردهای گوناگون به هنر و بعضی پیشفرض‌هادر باره استفاده از آن‌ها را بررسی می‌کند. مبانی تاریخ هنر در حکم جعبه‌ابزاری از مفاهیم، ایده‌ها و روش‌های لازم برای درک هنر و تاریخ هنر است. این کتاب دانش و مهارت‌های موضوع ـ محور خواننده را غنا می‌بخشد و امکان کندوکاو در معضلات و مجادلات مطرح در تاریخ‌های هنر را فراهم می‌آورد.»