کتاب فرهنگ مفاهیم فلسفی

کتاب فرهنگ مفاهیم فلسفی نوشتهٔ بابک احمدی است. نشر مرکز این کتاب را منتشر کرده است.

درباره کتاب فرهنگ مفاهیم فلسفی

کتاب فرهنگ مفاهیم فلسفی معناهای مفاهیم و اصطلاحات اصلی فلسفه را به زبانی ساده توضیح داده است. رگه‌های معنایی مختلف هر مفهوم با شماره‌گذاری از هم متمایز شده است. در مقابل تمام مفاهیم برابر انگلیسی آن‌ها ذکر شده و درمورد مفاهیم خاصی که در زبان‌های یونانی، لاتین، فرانسوی و آلمانی به کار می‌رود، برابرها به همان زبان آوانویسی شده است. این کتاب اثری است از بابک احمدی که به‌ترتیب حروف الفبای پارسی تنظیم و ارائه شده است.

خواندن کتاب فرهنگ مفاهیم فلسفی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دانشجویان، نوآموزان و خوانندگان متون فلسفی پیشنهاد می‌کنیم.

درباره بابک احمدی

بابک احمدی در سال ۱۳۲۷ در تهران به دنیا آمد. او نویسنده، مترجم، منتقد هنری و پژوهشگری ایرانی و یکی از پیشگامان نقد مدرنیته در ایران است. در معرفی بسیاری از اندیشمندان و فیلسوفان جهان غرب تلاش کرده و توانسته است جوانان علاقه‌مند به فلسفه را با اندیشه‌های مدرن و پسامدرن آشنا کند. کتاب‌های او که در آن‌ها نویسنده یا مترجم بوده است، عبارتند از «طبیعت و قاعده»، «آفرینش و آزادی؛ جستارهای هرمنوتیک و زیبایی‌شناسی»، «از نشانه‌های تصویری تا متن»، «امید بازیافته؛ سینمای آندری تارکوفسکی»، «باد هر جا بخواهد می‌وزد؛ اندیشه‌ها و فیلم‌های روبر برسون»، «تصاویر دنیای خیالی؛ مقاله‌هایی دربارهٔ سینما»، «چهار گزارش از تذکرةالاولیاء عطار»، «حقیقت و زیبایی؛ درس‌های فلسفهٔ هنر»، «خاطرات ظلمت؛ دربارهٔ سه اندیشگر مکتب فرانکفورت»، «رسالهٔ تاریخ»، «ساختار و تأویل متن»، «ساختار و هرمنوتیک»، «سارتر که می‌نوشت»، «کتاب تردید»، «مارکس و سیاست مدرن»، «مدرنیته و اندیشهٔ انتقادی»، «معمای مدرنیته»، «واژه‌نامهٔ فلسفی مارکس»، «هایدگر و پرسش بنیادین»، «هایدگر و تاریخ هستی»، «کار روشنفکری»، «ترس و تنهایی: کوارتت‌های شاستاکوویچ»، «موسیقی‌شناسی»، «آواز زمین: هشت جستار در تاریخ موسیقی» و «دگرگونی جهان: درآمدی به مانیفست حزب کمونیست».

بخشی از کتاب فرهنگ مفاهیم فلسفی

«"ک"

کار work, labor

۱ کاربرد نیروی جسمانی و فکری فرد برای دسترسی به هدفی. ۲ استفاده از نیروی جسمانی و فعالیت ذهنی برای دسترسی به هدف تولید محصولات. مارکس همراهی نیروی جسمانی و فعالیت ذهنی را نیروی کار می‌دانست. ۳ کنش هدف‌مندی که معمولاً بر اساس نقشه و برنامه‌ریزی انجام می‌گیرد. ۴ آرنت در وضعیت بشری کار (work) را عملی تولیدی به معنای کوشش برای ساختن محصولات دانست و آن را از فعالیت و کنش متفاوت دانست. (کنش، فعالیت)

کاربرد/‌اشاره use‌/‌mention

دو گونهٔ متفاوت کاربرد یک واژه. دو عبارت «معنای زندگی چیست؟» و «معنای "‌زندگی" چیست؟» متفاوت‌اند. در اولی از معنای زندگی می‌پرسیم و در دومی از معنای واژهٔ «زندگی». در اولی مفهوم زندگی به کار رفته است اما در دومی خود واژهٔ «زندگی» مورد‌نظر است.

کاربردشناسی ← پراگماتیک‌(۲)

کارکرد نقش ویژه. function

۱ نقش فعال فرد، عامل و ابزار برای دسترسی به هدفی. ۲ نقش ویژهٔ فرد در جریان فعالیت جمعی که بنا به حدود اختیار و مسئولیت او تعیین می‌شود.

کاستی کمبود، نقصان، بی‌بهره‌گی. privation

۱ فقدان عامل، عضو یا نیرویی. فقدان آن‌چه بنا به ذات امری باید وجود می‌داشت. ارسطو این مفهوم را در بحث از دگرگونی مهم دانست. دگرگونی می‌تواند رفع نقص باشد، برای مثال فرد بی‌سوادی آموزش ببیند و باسواد شود. ۲ فقدان صفتی برای کسی یا چیزی که پیش‌تر داشت، یا می‌توانست اکنون داشته باشد، یا باید می‌داشت.

کامل complete

۱ مجموعه‌ای که دربرگیرندهٔ تمامی اعضای ممکن خود باشد. ۲ آن‌چه به پایان رسیده و دوره‌های تکاملی آن تمام شده است.

کاهش‌گری تقلیل‌گری.

reductionism, reductivism

۱ هرگونه روش یا نظریهٔ معرفتی که داده‌ها، فرایندها، گزاره‌ها را به اموری که همانند آن‌ها هستند اما ساده‌تر به نظر می‌رسند، یا شناخت‌شان آسان‌تر است، بازمی‌گرداند تا بتواند آن‌ها را دقیق‌تر توضیح بدهد. ۲ وصف کاهش‌یافتهٔ امری چون الف چنین است: الف وجود دارد اما وجود آن و شناخت دقیق مشخصه‌های آن فقط به یاری نظریه‌ای به عنوان توصیف واقعیت ممکن می‌شود که ارجاعی به الف ندارد. برای مثال نظریه‌های فیزیکالیستی دربارهٔ ذهن کاهش‌گرند زیرا بر این باور استوارند که ذهن وجود دارد اما وجود آن را با توصیف فیزیکی از واقعیت اثبات می‌کنند، توصیفی که ارتباطی به ذهن ندارد. ۳ بنا به برداشتی منفی، کاهش‌گری روشی معرفی می‌شود که عوامل مهمی را از قلم می‌اندازد و یک یا چند عامل را بدون ارائهٔ دلیل قانع‌کننده‌ای برجسته می‌کند. ۴ در فلسفهٔ علم، کاهش به معنای دقت به جزئیات و اجزا و بی‌اعتنایی به کل است و در مقابل، تجرید به معنای بی‌اعتنایی به جزئیات و توجه به کل به کار می‌رود. در حالی‌که در فلسفه معمولاً تجرید در مقابل مشخص یا انضمامی به کار می‌رود. ۵ نظریه‌ای که بنا به آن تمام علوم سرانجام به یک علم متحد تبدیل خواهند شد کاهش‌گرانه خوانده می‌شود. (علم متحد) ۶ نظریه‌ای که بنا به آن تمام رشته‌های علمی می‌توانند به یک نوع روش یا روش‌شناسی کاهش یابند کاهش‌گرانه خوانده می‌شود. نویرات و کارناپ چنین می‌اندیشیدند.»