کتاب اتاقی با سه کلید

کتاب اتاقی با سه کلید نوشتهٔ نوئل کاورد و ترجمهٔ سمیرا قاسم زاده است. نشر قطره این سه نمایشنامهٔ معاصر انگلیسی را روانهٔ بازار کرده است.

درباره کتاب اتاقی با سه کلید

کتاب اتاقی با سه کلید (Suite in Three Keys) حاوی سه نمایشنامهٔ انگلیسی است. این کتاب حاوی سه‌گانه‌ای است که شامل دو نمایشنامهٔ کوتاه به نام‌های «سایه‌های شبانگاه» (Shadows of the Evening) و «به باغ قدم بگذار، ماد» (Come into the Garden, Maud) و یک نمایشنامهٔ طولانی‌تر با عنوان «ترانه‌ای در تاریکان» (A Song at Twilight) است. گفته شده است که نقطهٔ مشترک این سه نمایشنامه، مکان وقوع رویدادها (اتاقی مجلل واقع در هتلی در سوئیس) و نیز خدمتکار ایتالیایی هتل است. سایر شخصیت‌ها، مهمانان هتل و از ملیت‌های گوناگون هستند. نمایشنامهٔ «سایه‌های شبانگاه» قصهٔ زندگی مردی است که بیش از چند ماه از عمرش باقی نمانده است و به همین علت همسر سابق و معشوقه‌اش تصمیم می‌گیرند دشمنی‌های گذشته را کنار بگذارند و در روزهای پایانی زندگی مرد محبوبشان آرامش او را برهم نزنند. نمایشنامهٔ «به باغ قدم بگذار، ماد» زوجی را به تصویر می‌کشد که تفاوت بسیار در نگرش و طرز فکر دارند. نمایشنامهٔ «ترانه‌ای در تاریکان» دربارهٔ نویسندهٔ کهن‌سالی است که ناگهان با محبوب سابق و حقایقی درمورد زندگی گذشته‌اش مواجه می‌شود. 

می‌دانیم که نمایشنامه متنی است که برای اجرا بر روی صحنه و یا هر مکان دیگری نوشته می‌شود. هر چند این قالب ادبی شباهت‌هایی به فیلم‌نامه، رمان و داستان دارد، شکل و فرم و رسانه‌ای جداگانه و مستقل محسوب می‌شود. نخستین نمایشنامه‌های موجود از دوران باستان و یونان باقی مانده‌اند. نمایشنامه‌ها در ساختارها و شکل‌های گوناگون نوشته می‌شوند، اما وجه اشتراک همهٔ آن‌ها ارائهٔ نقشهٔ راهی به کارگردان و بازیگران برای اجرا است. بعضی از نمایشنامه‌ها تنها برای خواندن نوشته می‌شوند؛ این دسته از متن‌های نمایشی را کلوزِت (Closet) نامیده‌اند. از مشهورترین نمایشنامه‌نویس‌های غیرایرانی می‌توان به «آیسخولوس»، «سوفوکل»، «اوریپید» (یونان باستان)، «شکسپیر»، «هارولد پینتر» (انگلستان)، «مولیر» (فرانسه)، «هنریک ایبسن» (نروژ)، «آگوست استریندبرگ» (سوئد)، «برتولت برشت» (آلمان)، «ساموئل بکت» (ایرلند) و «یوجین اونیل» (آمریکا) اشاره کرد. نام برخی از نمایشنامه‌نویس‌های ایرانی نیز «بهرام بیضائی»، «عباس نعلبندیان»، «اکبر رادی»، «غلامحسین ساعدی»، «بهمن فُرسی»، «محسن یلفانی»، «نغمه ثمینی»، «محمد رضایی راد»، «محمد یعقوبی»، «محمد رحمانیان»، «علیرضا نادری» و «محمد چرمشیر» بوده است.

خواندن کتاب اتاقی با سه کلید را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران ادبیات نمایشی معاصر انگلستان و قالب نمایشنامه (سه‌گانه) پیشنهاد می‌کنیم.

درباره نوئل کاورد

سِر نوئل پیرس کاوِرد در سال ۱۸۹۹ در حومۀ لندن به دنیا آمد. او نمایشنامه‌نویس، آهنگساز، کارگردان، هنرپیشه و خوانندهٔ انگلیسی است. نوئل کاورد بیش از ۵۰ عنوان نمایشنامه منتشر کرده است که بسیاری از آن‌ها سالیان دراز روی صحنهٔ نمایش باقی ماندند. برخی از نمایشنامه‌های او چون «تب یونجه»، «زندگی‌های خصوصی»، «طرحی برای زندگی»، «خندهٔ امروز» و «روح سرخوش» جزو نمایش‌های پرتکرار و پربینندهٔ سالن‌های نمایش بودند. کاورد علاوه‌بر نمایشنامه، صدها آهنگ، چندین نمایش موزیکال، چندین فیلم‌نامه، چند جلد کتاب شعر و داستان کوتاه، یک رمان بلند و یک خودزندگی‌نامهٔ سه جلدی را نیز در کارنامهٔ فعالیت‌های ادبی‌اش دارد؛ همچنین این نویسندهٔ مشهور در شش دهه از زندگی‌اش در نمایش‌ها و فیلم‌های متعددی (به قلم خودش و دیگران) به ایفای نقش پرداخته است. کاورد در سال ۱۹۴۳، جایزهٔ افتخاری «فرهنگستان» را برای کارگردانی فیلم جنگی «جایی که خدمت می‌کنیم» به دست آورد و در سال ۱۹۷۰ به دریافت نشان ادب و هنر (شوالیه) نائل شد؛ سپس به عضویت جامعهٔ سلطنتی ادبیات در آمد و مدتی بعد جایزهٔ «تونی» را برای یک عمر فعالیت در عرصهٔ هنر و ادب دریافت کرد.

نوئل کاورد در سال ۱۹۷۳ در خانه‌اش در جامائیکا بر اثر ایست قلبی درگذشت. سال ۲۰۰۵ بود که «دن ربلاتو»، نمایشنامه‌نویس و پژوهشگر انگلیسی، آثار کاورد را به سه بخش اولیه، میانی و جدید تقسیم کرد. از دیدگاه «ربلاتو» نمایشنامه‌های «تب یونجه»، «سست‌عفاف» و «زندگی‌های خصوصی» از نمایش‌های دوران اولیهٔ کاورد هستند. بهترین نمایشنامه‌های دوران میانی او در اواخر دههٔ ۱۹۳۰ و ۱۹۴۰ عبارتند از «خندهٔ امروز»، «این نسل خوشبخت» و «روح سرخوش» که دارای ساختار سنتی هستند، اما از نظر محتوا کمتر تابع عرف و سنت محسوب می‌شوند. نمایشنامه‌های اواخر دههٔ ۱۹۴۰ و اوایل دههٔ ۱۹۵۰ کاورد نشان‌دهندهٔ افت استعداد نمایشی او است. البته آخرین اثر او سه‌گانهٔ «اتاقی با سه کلید» با استقبال گسترده‌ای روبه‌رو شد، اما به‌طور خلاصه می‌توان گفت برخی از موفق‌ترین نمایشنامه‌های او از ۱۹۲۵ تا ۱۹۴۰ «تب یونجه»، «زندگی‌های خصوصی»، «طرحی برای زندگی»، «خندهٔ امروز» و «روح سرخوش» هستند.

بخشی از کتاب اتاقی با سه کلید

«صحنه اتاق نشیمن یک سوئیت اختصاصی در هتل لوزانِ سوئیس است. سمت راست صحنه دری وجود دارد که رو به اتاق‌خوابی باز می‌شود. در مرکز اتاق دری دولنگه است که ابتدا به سالن انتظاری کوچک و از آنجا به راهرو راه دارد. مبلمان کاملاً سنتی درست به همان شکلی است که هرکسی انتظار دارد در یک هتل قدیمی اروپایی ببیند. در سمت چپ صحنه، پنجره‌هایی به سبک فرانسوی وجود دارد که رو به بالکنی مشرف به دریاچهٔ ژنو باز می‌شوند. در سمت مقابل دریاچه، کوهستان‌های بلند فرانسه سر به فلک کشیده‌اند.

زمان داستان حال است.

وقتی پرده بالا می‌رود، نور خورشید دم غروب از میان پنجره‌ها به درون هجوم می‌آورد. یکی از روزهای اوایل تابستان است.

لیندا سویناک روی مبلی نشسته و مشغول گرفتن فال ورق روی میز کوچک مقابلش است. در سمت راستش، میز چرخ‌داری قرار دارد که روی آن یک سینی چای دیده می‌شود.

لیندا زنی خوش‌سیما و خوش‌لباس است و در دههٔ چهل عمرش به سر می‌برد.

کسی درِ دولنگهٔ وسط صحنه را به صدا درمی‌آورد.

فیلیکس، خدمتکار هتل، وارد می‌شود. او یک جوان ایتالیایی بسیار جذاب است.

فیلیکس: خانم زنگ رو زده بودین؟

لیندا: بله، فیلیکس. می‌تونی میز چای رو ببری.

فیلیکس: بسیار خب، خانم.

لیندا: (فیلیکس قصد بردن میز را دارد.) و می‌شه لطفاً چند دقیقهٔ دیگه یه مقدار یخ برام بیاری؟

فیلیکس: با کمال میل، خانم. (تعظیم می‌کند و با میز چای بیرون می‌رود.)

لیندا به ورق‌بازی ادامه می‌دهد. چند لحظهٔ بعد هردو آرنجش را روی میز می‌گذارد و صورتش را بین دستانش پنهان می‌کند. مدتی در همین حالت می‌ماند و سپس با نگرانی، نگاهی به ساعت مچی‌اش می‌اندازد. آه عمیقی می‌کشد و با حواس‌پرتی بازی‌اش را از سر می‌گیرد. تلفن روی میزِ پشت سرش زنگ می‌زند. او دستهٔ کارت‌ها را روی میز می‌اندازد و باعجله برای پاسخ دادن به تلفن می‌رود.»