کتاب جامعه شناسی مردم مدار

کتاب الکترونیکی جامعه‌شناسی مردم‌مدار نوشتهٔ رابرت زاسمن و دیگران با ترجمهٔ بهرنگ صدیقی و گروه مترجمان در انتشارات نی چاپ شده است. این کتاب دربارۀ اهمیت «جامعه‌شناسی مردم‌مدار» به‌عنوان راهی برای ارتباط جامعه‌شناسی با جامعه و سیاست‌گذاری عمومی است.

درباره کتاب جامعه‌شناسی مردم‌مدار

کتاب جامعه‌شناسی مردم‌مدار مجموعه‌ای از دیدگاه‌ها و مقالات جامعه‌شناسان برجسته‌ای است که در تلاش‌اند نقش جامعه‌شناسی را در حل مسائل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بازتعریف کنند. ایده اصلی کتاب، که توسط مایکل بوراووی مطرح شد، بازگرداندن جامعه‌شناسی به حوزه عمومی و تأکید بر تعامل با مردم و سیاست‌گذاران است. بوراووی در سخنرانی خود در انجمن جامعه‌شناسی امریکا این دیدگاه را مطرح کرد که جامعه‌شناسی می‌تواند و باید از مرزهای دانشگاهی فراتر رفته و به ابزاری برای تغییرات اجتماعی تبدیل شود. این کتاب به نقش جامعه‌شناسان در قرن بیست‌ویکم می‌پردازد و بازتعریفی از فعالیت‌های دانشگاهی و اجتماعی آن‌ها ارائه می‌کند. این کتاب مجموعه‌ای از مقالات است که توسط نویسندگان برجسته‌ای در حوزه جامعه‌شناسی نوشته شده و به موضوعات کلیدی در ارتباط با جامعه‌شناسی مردم‌مدار می‌پردازد. مقالات این کتاب، بر اساس سخنرانی‌های ارائه‌شده در گردهمایی انجمن جامعه‌شناسی امریکا در سال ۲۰۰۴ شکل گرفته است. کتاب شامل فصل‌هایی درباره مفاهیم جامعه‌شناسی مردم‌مدار، نقد وضعیت فعلی جامعه‌شناسی، و پیشنهاداتی برای تقویت ارتباط جامعه‌شناسی با عرصه‌های عمومی است. نویسندگان به مسائلی چون نابرابری اجتماعی، سیاست‌های عمومی، و نقش دانشگاه‌ها در انتقال دانش به جوامع می‌پردازند. این کتاب بخشی از واکنش به چالش‌های رشته جامعه‌شناسی در مواجهه با تغییرات جهانی، ازجمله جهانی‌سازی، نابرابری، و سیاست‌زدگی علم است. انتشار این کتاب مورد توجه بسیاری از محافل علمی قرار گرفت و مباحث گسترده‌ای را درباره نقش جامعه‌شناسی در جهان مدرن برانگیخت. این اثر در نشریات علمی و جلسات انجمن‌های جامعه‌شناسی به‌عنوان منبعی مهم برای درک و بازاندیشی جایگاه جامعه‌شناسی معرفی شد.

کتاب جامعه‌شناسی مردم‌مدار را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب به جامعه‌شناسان، دانشجویان رشته علوم اجتماعی، سیاست‌گذاران، و هر کسی که به نقش علم در حل مسائل اجتماعی علاقه‌مند است، پیشنهاد می‌شود.

بخشی از کتاب جامعه‌شناسی مردم‌مدار

«بوراووی جامعه‌شناسی مردم‌مدار را جایگزینِ دیگر انواع جامعه‌شناسی نمی‌داند، بلکه پیشنهاد می‌کند با نوعی تقسیم کار در این رشته به این جامعه‌شناسی نیز در کنار جامعه‌شناسی‌های حرفه‌ای و انتقادی و سیاست‌گذار جایی اختصاص یابد. او اذعان دارد که جامعه‌شناسی حرفه‌ای بخشی جداناپذیر از دیگر جامعه‌شناسی‌هاست که «روش‌های صحیح و آزموده، انبانی از دانش، پرسش‌های هدف‌مند و چارچوب‌های مفهومی» [برای جامعه‌شناسی] فراهم می‌آورد. در مقابل، جامعه‌شناسی انتقادی را نیز «وجدان بیدارِ جامعه‌شناسی حرفه‌ای» می‌داند که همواره بنیادهای هنجاری و توصیفی برنامه‌های پژوهشی حرفه‌ای را به پرسش می‌گیرد. در جامعه‌شناسی انتقادی، تأکید بر آن است که جامعه‌شناسی به‌جای افتادن در دام وسواس‌های «تکنیکی و تخصصی» به «مسائل ضروری فرهنگی و نهادی زمانه» بپردازد. اما این نوع جامعه‌شناسی با تعبیری که بوراووی از آن به‌دست می‌دهد، خصلت آکادمیکِ سرسختی نیز دارد و به‌جای توجه به فهم متعارف و تجربه‌های واقعی مخاطبان ادعایی‌اش، دل‌مشغولِ برنامه‌های پژوهشی انتزاعی است. در این میان، جامعه‌شناسی سیاست‌گذار برخلاف جامعه‌شناسی‌های حرفه‌ای و انتقادی، روی سخنش با مخاطبان برون‌دانشگاهی است. اما از نظر بوراووی، این نوع جامعه‌شناسی «در خدمت اهدافی است که کارفرمایان تعیین می‌کنند» و برای مسائلی که در جایی دیگر [بیرون از جامعه‌شناسی] طرح می‌شوند راه‌حل می‌یابد یا به‌ویژه در صورت‌های بیمارگونهٔ آن به «راه‌حل‌های موجود» مشروعیت می‌بخشد.

اما جامعه‌شناسی مردم‌مدار متفاوت با این‌هاست و برخلافِ جامعه‌شناسی‌های حرفه‌ای و سیاست‌گذار، «تأملی» است نه «ابزاری»؛ بنابراین به‌جای مباحث تکنیکی، دل‌مشغولِ ارزش‌ها و نیت‌هاست. جامعه‌شناسی مردم‌مدار برخلاف جامعه‌شناسی‌های حرفه‌ای و انتقادی، به مردمانی توجه دارد که بیرون از دانشگاه‌اند و حتا به شکل‌گیری آن‌ها نیز کمک می‌کند. درحالی‌که رشتهٔ اقتصاد به بازارها می‌پردازد (و بوراووی معتقد است دغدغه‌اش توسعهٔ آن است) و رشتهٔ سیاست به دولت می‌پردازد (و از نظر بوراووی دغدغه‌اش ثبات آن است)، جامعه‌شناسی مردم‌مدار با جامعهٔ مدنی پیوند دارد که در آن خیل عظیمی از انجمن‌ها و جنبش‌ها در تقابل با دولت و اقتصاد حضور دارند. بوراووی در این باره معتقد است جامعه‌شناسی و به‌ویژه جامعه‌شناسی مردم‌مدار مبین «منافع بشری است؛ منافعی که در گروِ عقب‌راندن استبداد دولت و جباریت بازار است.»