کتاب روان درمانی اگزیستانسیال

کتاب روان درمانی اگزیستانسیال اثر اروین یالوم از مطرح‌ترین کتاب‌ها در زمینه‌ی روان‌درمانی و شرحی بر یکی از کارآمدترین رویکردهای درمانی است. دکتر یالوم، روان‌پزشک آمریکایی، این کتاب را برای درمان‌گران بالینی نوشته ولی روند ساده و شفاف متن باعث شده مخاطبان دیگر هم بتوانند از آن در جهت ترمیم زخم‌های درونشان بهره ببرند. این کتاب مرجع بسیاری از درمان‌گران به شمار می‌رود و شاهکاری تمام‌عیار در دنیای روان‌شناسی است.

نشر نی این اثرا را با ترجمه سپیده حبیب منتشر کرده است. نسخه الکترونیکی این کتاب را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید. برای آشنایی با شیوه‌ی خرید کتاب روان درمانی اگزیستانسیال می‌توانید راهنمای خرید و پرداخت آنلاین در بخش سوالات متداول را مطالعه کنید.

درباره کتاب روان درمانی اگزیستانسیال اثر اروین یالوم

اگر بخواهیم به ساده‌ترین شکل ممکن کتاب رواندرمانی اگزیستانسیال را توصیف کنیم، باید بگوییم این کتاب راهنمایی برای مواجهه با زندگی است؛ زندگی با تمام ابهام‌ها و رنج‌هایی که سر راهمان می‌کارد. در واقع ما با خواندن این کتاب یاد می‌گیرم رنج‌هایمان را به رسمیت بشناسیم و خودمان را در برابر آن‌ها مجهز کنیم. برای همه‌ی ما پیش آمده که در موقعیت‌هایی حس می‌کنیم در برابر جهان و پیچیدگی‌هایش تنها و بی‌پناهیم. حس می‌کنیم اضطراب و ترس در درونمان ریشه دوانده و دیگر نمی‌توانیم به شادی و آرامش برسیم. در این موقعیت معمولاً با سوال‌های اساسی هستی درگیر می‌شویم و به وجود و معنای خود شک می‌کنیم.

روان درمانی اگزیستانسیال یا درمان مبتنی بر وجود، در واقع به نگرانی‌ها و رنج‌هایی می‌پردازد که در هستی و وجود انسان ریشه دارند. این شیوه از نظریات بزرگان مکتب اگزیستانسیال مثل نیچه، سارتر، کی‌یرکگور و... جان گرفت و در اثر مهم یالوم به‌صورت کامل شرح داده شد. در روش درمانی اگزیستانسیال سعی می‌شود راه درمان مشکلات از وجود خود انسان کشف شود و در واقع انسان در درون خودش به ترمیم خودش بپردازد. روان‌درمانی اگزیستانسیال روی چهار نقطه‌ی اصلی تولد رنج متمرکز است: مرگ، آزادی، تنهایی و پوچی. این چهار مورد دلواپسی‌های مشترک ما هستند ولی همگی‌مان در روبه‌رویی و دست‌وپنجه نرم کردن با آن‌ها تنهاییم. این روش درمانی به ما کمک می‌کند در این چهار نقطه‌ مجهز به روش‌های مقاومتی باشیم و بتوانیم در برابر قدرت آن‌ها دوام بیاوریم و تسلیم رنج برآمده ازشان نشویم.

اروین د یالوم سال‌های سال این روش درمانی را در اتاق درمان به کار گرفت و نقاط تاریک و روشن آن را به تجربه شناخت؛ همین تجربه‌ی زیسته باعث شده کتاب روان درمانی اگزیستانسیال اثری به‌شدت ملموس باشد و به درون خواننده نفوذ کند و ترس‌هایش را پیش بکشد. ما در این کتاب‌، چهار ترس اصلی وجودی‌مان را می‌شناسیم و یاد می‌گیریم که چطور با آن‌ها کنار بیاییم. با این‌که رویکرد درمانی یک مبحث کاملاً تخصصی است، یالوم در این کتاب به سادگی و صراحت آن را شرح داده و پلی بین مخاطبان عادی و این مبحث مهم زده است.

روان‌درمانی اگزیستانسیال یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌ها در دنیاست؛ هنوز در اتاق‌های درمان به کار گرفته می‌شود و مخاطبان بسیاری با مطالعه‌ی آن به حدی از صلح درونی رسیده‌اند.

‌خرید و دانلود کتاب روان درمانی اگزیستانسیال را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

کتاب روان درمانی اگزیستانسیال در وهله‌ی اول اثری برای روان‌شناس‌هاست! اثری که به آن‌ها کمک می‌‌‌کند به شناخت یک رویکرد درمانی موثر برسند. بااین‌حال این کتاب برای مخاطبان معمولی هم نه‌تنها خالی از لطف نیست، بلکه الطاف بسیاری دارد. همه‌ی ما با مطالعه‌ی کتاب روان‌درمانی اگزیستانسیال به سوال‌ها و زخم‌های آشنایی در اعماق وجودمان می‌رسیم و راهکارهایی برای بهبود آن‌ها پیدا می‌کنیم.

چرا باید کتاب رواندرمانی اگزیستانسال با ترجمه سپیده حبیب را بخوانیم؟

رنج‌های وجودی بین ما مشترک‌اند؛ هرکدام از ما واکنش متفاوتی به این رنج‌ها نشان می‌دهیم ولی همه‌مان گاهی وقت‌ها در مقابلشان ناتوان می‌شویم. مرگ، تنهایی، آزادی و پوچی هرکدام می‌توانند زخم‌های کاری‌ای به ما بزنند؛ زخم‌های بدون مرهمی که نمی‌دانیم برایشان چه کنیم. کتاب روان‌درمانی اگزیستانسیال باعث می‌شود ما در موقعیت‌های این‌چنینی قوی‌تر و آگاه‌تر ظاهر شویم و بتوانیم به سوال‌های بی‌جوابی که ما را به ورطه‌ی اندوه می‌کشانند پاسخ بدهیم. رنج‌های وجودی چنان در اعماق ما نفوذ کرده‌اند که گاهی‌اوقات خودمان هم نمی‌توانیم تشخیص بدهیم ریشه‌ی اندوه و مشکلمان کجاست؛ بعد از مطالعه‌ی این کتاب با شناسایی این‌گونه رنج‌ها می‌توانیم بهتر در مقابلشان قد علم کنید.

یالوم روان‌پزشک موفقی است که خوب می‌تواند راهکارهایش را در قالبی ساده به دیگران آموزش بدهد. به همین دلیل است که می‌توان مطالعه‌ی کتاب روان درمانی اگزیستانسیال را به مثابه‌ی شرکت در جلسات درمانی دانست.

درباره اروین یالوم

دکتر اروین دیوید یالوم نام آشنایی برای اکثر ماست؛ مردی که سهم بسیار پررنگی در ساختن پل بین مردم معمولی و دنیای روان‌پزشکی داشت و در واقع اولین آجرها را بنا گذاشت. یالوم سال ۱۹۳۱ متولد شد؛ در واشنگتن و از پدر و مادری روسی‌الاصل. پدر و مادر یالوم تحصیلات یا موقعیت خاصی نداشتند ولی او از همان سال‌های کودکی به مطالعه علاقه پیدا کرد و کودکی‌اش را در جهان کتاب‌ها گذراند. یالوم بعدها وارد دانشکده‌ی پزشکی بوستون شد و مسیر حرفه‌ای‌اش را آغاز کرد. مسیری که بعدها به تدریس در دانشگاه استنفورد، پژوهش‌های بسیار موثر در زمینه‌ی رویکردهای درمانی و خلق آثار راهگشا و پرفروش رسید. حاصل تلاش‌های یالوم به نتایج درخشانی منجر شد؛ از روان‌درمانی اگزیستانسیال تا درمان گروهی.

مهارت یالوم در قلم‌زنی و شرح بدون پیچیدگی مسائل تخصصی باعث شد او به درمانگری جهانی تبدیل شود؛ مخاطبانش از سرتاسر دنیا مدام با او در ارتباط هستند و سعی می‌کنند از نظریاتش برای حل مشکلات درونی‌شان استفاده کنند. تلاش‌های خستگی‌نا‌پذیر یالوم برای ترمیم زخم‌های انسان‌ها و رسیدن به آرامش درونی همچنان ادامه دارد و میلیون‌ها نفر از سراسر دنیا این روان‌پزشک و نویسنده‌ی مهم را دنبال می‌کنند.

تعریف و تاریخچه مختصری از روان‌درمانی اگزیستانسیال

اگر ریشه‌ی پیدایش روان‌درمانی اگزیستانسیال را دنبال کنیم، به نظریات نیچه و کی‌یرکگارد می‌رسیم. کی‌یرکگارد از اولین فیلسوفانی بود که نظریه‌ی وجودی را مطرح کرد و راهی برای پرداختن به هستی انسان باز کرد. بعدها نیچه بود که نظریه وجودی را گسترش داد و به درون انسان اشاره کرد. در ادامه فیلسوفانی مثل سارتر و هایدگر هم این مسیر را ادامه دادند و کم‌کم اگزیستانسیالیسم به جایگاه قابل توجهی رسید. از جمله روان‌شناس‌های دیگری که برای بسط این نظریه تلاش کردند، می‌توان به اتو رنک (روانکاو اتریشی و همکار فروید)، پاول تیلیش، رولو می و اروین د یالوم اشاره کرد.

روان‌درمانی اگزیستانسیال نوعی از درمان است که از وجود انسان ریشه می‌گیرد. در واقع این روش روی شیوه‌ی مواجهه‌ی انسان با مسائل تغییرناپذیر هستی تمرکز دارد. به‌طور مثال ممکن است آگاهی از حقایق مسلمی مثل مرگ، آزادی، تنهایی، تنهایی و پوچی در درون ما حفره‌های عمیقی ایجاد کنند؛ حتی گاهی ممکن است خودمان ندانیم که ریشه‌ی اضطراب‌ها و ضعف‌هایمان به این مسائل برمی‌گردد. روان‌درمانی اگزیستانسیال روی وجود تمرکز می‌کند و سعی می‌کند دست به دالان‌های ذهن ببرد و مسائل را از ریشه حل کند. در این روش دلواپسی‌های غایی مورد توجه قرار می‌گیرد و همین باعث می‌شود فرد به صلح درونی و آرامش برسد و بتواند بهتر با مشکلات روبه‌رو شود. رویکرد روان‌درمانی اگزیستانسیال به حل مشکلاتی مثل اضطراب، اختلال استرس بعد از سانحه، خشم، روان‌پریشی و... کمک می‌کند و معمولاً هم روش پاسخ‌دهی است.

معرفی و توضیح چهار مفهوم مهم در روان‌درمانی اگزیستانسیال

همان‌طور که گفته شد چهار مفهوم اصلی روان‌درمانی اگزیستانسیال عبارت‌اند از: مرگ، آزادی، تنهایی و پوچی. در ادامه به شرح این مفاهیم می‌پردازیم:

مرگ: مرگ سرنوشت محتوم انسان و یکی از غریب‌ترین و ناشناخته‌ترین تجربه‌هاست که در دل همه‌ی ما احساسات غریبی ایجاد می‌کند. وحشت مرگ بسیار قدرتمند است و می‌تواند انسان را در مواقعی فلج کند. رویکرد روان درمانی اگزیستانسیال به این تضاد می‌پردازد؛ اینکه ما می‌دانیم و شک نداریم که فانی هستیم اما باز هم باید برای زندگی تلاش کنیم و به دنبال دستاورد باشیم.

آزادی: آزادی یکی از پیچیده‌ترین نقاط هستی است چراکه هرکس دیدگاه و برداشت خودش را از آن دارد. بااین‌حال این باور که ما مسئول انتخاب‌هایمان هستیم و باید در برابر زندگی و آینده‌مان پاسخ‌گو باشیم، می‌تواند در مواردی باعث استرسمان شود. در واقع آزادی با مسئولیت‌هایی همراه است که فکر کردن به آن‌ها می‌تواند در بلندمدت باعث بروز اضطراب شود؛ ما مسئول زندگی خودمان هستیم و این مسئولیت گاهی بر شانه‌هایمان سنگینی می‌کند و به ما احساس ناکافی بودن می‌دهد. گاهی اوقات این نگرانی تا جایی پیش می‌رود که حس می‌کنیم نمی‌توانیم بار زندگی را بر دوش بکشیم و به مسیر ادامه دهیم. با اینکه آزادی یکی از مهم‌ترین ویژگی‌ها و لازمه‌ی انسان بودن است، اما در مواقعی می‌تواند به استرس و ترس بینجامد.

تنهایی: همه‌ی ما تنها به این دنیا آمده‌ایم و تنها از دنیا خواهیم رفت. افراد می‌توانند تا حد بسیار زیادی به ما نزدیک شوند اما باز هم در نهایت ما در اعماق وجودمان، در احساساتمان و افکارمان تنهای تنها هستیم. رنجی که یک فرد می‌کشد تحت هیچ شرایطی برای فرد دیگری به‌طور کامل قابل لمس نیست. ترس از تنهایی در طول زندگی همیشه همراه ما هست و هر وقت که در معرض دوری یا از دست دادن عزیزانمان قرار می‌گیریم، پررنگ و پررنگ‌تر می‌شود. روان درمانی اگزیستانسیال روی این نقطه دست می‌گذارد و سعی می‌کند ما را در برابر این ترس بزرگ مقاوم کند. برطرف شدن این ترس می‌تواند تاثیر بسیار زیادی در حل شدن مشکلات ما داشته باشد.

پوچی: پوچی مسئله‌ی بسیار قدرتمند و شایعی است که گاهی اوقات ما را از پا درمی‌آورد. حتماً شما هم در زندگی‌تان گاهی با این سوال مواجه می‌شوید که اصلاً ما چرا هستیم؟ چرا باید زندگی کنیم؟ پایان تلاش‌هایمان کجاست؟ زندگی چه اهمیتی دارد؟ ما در اکثر مواقع برای این سوال‌ها پاسخ دقیقی نداریم، در نتیجه تسلیمشان می‌شویم و به احساس درماندگی می‌رسیم. روان‌درمانی اگزیستانسیال برای این دلواپسی هم به دنبال پاسخ گشته و به نتایجی هم رسیده است که می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.

دیدگاه یالوم در مورد چهار مفهوم ذکرشده

در نگاه یالوم مرگ یکی از سرچشمه‌های اصلی اضطراب است. یالوم معتقد است دلیل اصلی ترس ما از مرگ این است که از کیفیت زندگی‌مان رضایت نداریم و آن را طوری که باید نمی‌گذرانیم. او معتقد است گذرا و فانی بودن زندگی در نهایت باید به این مسئله منجر شود که ما سعی کنیم بیشترین بهره را از زندگی ببریم و در طول زندگی‌مان شاد و خوشحال باشیم.

یالوم بر این باور است که اگرچه آزادی مفهومی مثبت و حیاتی است، ولی سمت تاریک هم دارد. آزادی ما را در مقابل اعمالمان مسئول می‌کند و این مسئولیت‌پذیری می‌تواند به اضطراب منجر شود. از نظر یالوم ما باید موقعیت‌مان را تحلیل کنیم تا بدانیم چرا در این نقطه هستیم و می‌خواهیم به کجا برسیم.

یالوم تنهایی را گریزناپذیر می‌داند! او می‌گوید همه‌ی ما در نهایت تنهاییم و نباید برای پر کردن این خلا تلاش کنیم، بلکه باید بکوشیم با تنهایی کنار بیاییم و به دیگران احتیاج حیاتی نداشته باشیم. پذیرش تنهایی انسان گام بزرگی برای ایستادن در مقابل آسیب‌هایی‌ست که ترس از تنهایی در جانمان بر جای می‌گذارد.

و در نهایت یالوم می‌گوید ما هرچقدر بیشتر به دنبال معنا بگردیم، کمتر پیدایش می‌کنیم. یالوم می‌گوید راه ایستادن در برابر پوچی نادیده گرفتنش است. ما باید پوچی را نادیده بگیریم و چنان در زندگی غرق شویم تا بتوانیم معنایی برایش بتراشیم.

توضیح و خلاصه فصل‌های کتاب روان درمانی اگزیستانسیال

فصل اول (پیش‌گفتار): یالوم در پیش‌گفتار به تعریف درمان اگزیستانسیال می‌پردازد. در این فصل پیشینه و اصول اساسی این رویکرد را می‌خوانیم و دید معتبر و جامعی نسبت به آن پیدا می‌کنیم.

بخش اول (مرگ): بخش اول کتاب روان درمانی اگزیستانسیال به مرگ می‌پردازد؛ یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های انسانی. این بخش شامل ۴ بخش است از جمله: زندگی، مرگ و اضطراب، مفهوم مرگ برای کودکان، مرگ و ناهنجاری روانی و مرگ و روان‌درمانی. یالوم در این بخش مرگ را کامل تشریح می‌کند و شیوه‌ی شکل‌گیری اضطراب ناشی از آن را توضیح می‌دهد. در ضمن او کودکان را هم در نظر می‌گیرد و به آموزش مفهوم مرگ به آن‌ها کمک می‌کند.

بخش دوم (آزادی): بخش دوم به مفهوم آزادی اشاره دارد و دو فصل مسئولیت و خواستن را شامل می‌شود. یالوم در این بخش از زاویه‌های مختلف به مسئولیت می‌پردازد و محدودیت‌ها و اثرات آن را شرح می‌دهد. در ضمن خواستن هم به‌عنوان نیروی محرکه‌ی مقاومت در برابر رنج ناشی از آزادی، مورد بحث قرار گرفته شده است.

بخش سوم (تنهایی): در بخش سوم با دو فصل تنهایی اگزیستانسیال و تنهایی اگزیستانسیال و روان‌درمانی همراهیم. تعریف تنهایی اگزیستانسیال، وحشت‌زدایی از مفهوم تنهایی، مواجهه با تنهایی و... از مسائلی هستند که در این بخش مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

بخش چهارم (پوچی): بخش چهارم و آخر کتاب روان درمانی اگزیستانسیال دو فصل پوچی و پوچی و روان‌درمانی را دربرمی‌گیرد. یالوم در این بخش به معضل معنایابی می‌پردازد و به ریشه‌ی معناخواهی اشاره می‌کند. در واقع این فصل شامل راهکارهایی‌ست برای شناختن پوچی و قدرت‌مند شدن در برابر آن.

ورود به بازار کتاب ایران

کتاب روان درمانی اگزیستانسیال بعد از انتشار به استقبالی باورنکردنی از سمت مردم و متخصصان رسید. سال ۱۳۸۹ بود که یکی از مترجم‌ها و روان‌پزشک‌های قدر و مهم ایرانی هم به سراغ این کتاب رفت تا آن را به زبان فارسی بیاورد و برای مخاطبان فارسی‌زبان قابل درک کند. این کتاب در بازار ایران به شدت گل کرد، به فروش بسیاری رسید و تبدیل به اثر محبوب درمان‌گران و مخاطبان عادی شد.

درباره سپیده حبیب؛ مترجم کتاب

سپیده حبیب تنها یکی از مترجم‌های خوب ایرانی نیست؛ بلکه او روان‌پزشک است و با دنیای علم روان‌پزشکی کاملاً آشنایی دارد. حبیب آثار یالوم را با اجازه‌ی خود او و به شکلی کاملاً وفادار به متن و معنا ترجمه می‌کند؛ با مطالعه‌ی ترجمه‌های او می‌توانید مطمئن باشید به عمق منظور نویسنده دست می‌یابید و با مترجمی متخصص طرف هستید که توامان از مهارت ترجمه و علم روان‌پزشکی بهره برده است. حبیب بسیاری از آثار مرتبط با حوزه‌ی روان‌پزشکی را به زبان فارسی دعوت کرده است.

بخشی از متن کتاب روان درمانی اگزیستانسیال

«در کوشش برای تسهیل آگاهی بیمار از مسئولیت، درمانگر خیلی زود متوجه حضور میهمان ناخوانده‌ای در عرصهٔ درمان می‌شود. این میهمان ناخوانده، احساس گناه است، همان رویهٔ تاریک مسئولیت که اغلب بی‌اجازه خود را وارد فرایند روان‌درمانی اگزیستانسیال می‌کند.

در درمان استوار بر اصول اگزیستانسیالیسم، معنای «احساس گناه» با معنای سنتی‌اش ــ که همان احساس مرتبط با انجام تخلف یا خطاست که وضعیتی فراگیر و بسیار ناخوشایند پدید می‌آورَد و احساسی‌ست متشکل از اضطراب به‌علاوهٔ حس بد بودن ــ متفاوت است. (فروید معتقد است «تمایز احساس گناه از احساس حقارت برای فرد دشوار است.») میان احساس گناه روان‌نژندانه و احساس گناه «حقیقی» یا به‌اصطلاح بوبر، میان «گناه» و «احساس گناه» تفاوت هست.

احساس گناه روان‌نژندانه از تخطی‌های خیالی (یا تخطی‌های جزئی‌ای که واکنشی قدرتمند و نامتناسب برانگیخته‌اند) سرچشمه می‌گیرد. این معصیت‌ها یا در حق دیگری انجام شده یا با زیر پا گذاشتن تابوهای کهن یا امروزی همراه بوده و یا عملی بوده است بر خلاف نظر والدین یا جامعه. سرچشمهٔ گناه «حقیقی»، یک معصیت واقعی در حق دیگری‌ست. با اینکه تجربهٔ ناخوشایند فرد در هردو مشابه است، معنا و رسیدگی درمانی به این دو شکل از احساس گناه بسیار با هم متفاوتند: برای پرداختن به احساس گناه روان‌نژندانه، باید بر روی احساس بد بودن، خشونت ناخودآگاه و میل به تنبیه شدن و مجازات دیدن کار کرد؛ در حالی که در برخورد با احساس گناه «حقیقی»، باید به‌صورت واقعی یا نمادین به جبران خسارت متناسب با گناه پرداخت.

دیدگاه اگزیستانسیال در روان‌درمانی، ابعاد مهمی را به مفهوم احساس گناه می‌افزاید. اول اینکه، پذیرش کامل مسئولیت اعمال خویش، با کاستن از دریچه‌های فرار، حوزهٔ گناه را گسترده می‌سازد. دیگر فرد نمی‌تواند به‌راحتی بر بهانه‌هایی مانند «چنین منظوری نداشتم»، «اتفاقی بود»، «کاری از دستم برنمی‌آمد» یا «از کنترلم خارج بود» تکیه کند. بنابراین احساس گناه حقیقی و نقش آن در روابط بین فردی اغلب به گفت‌وگوهای درمانی اگزیستانسیال وارد می‌شود.

ولی مفهوم اگزیستانسیال احساس گناه چیزی مهم‌تر از گسترده کردن حوزهٔ «پاسخگویی» به مطلب اضافه می‌کند. به‌ساده‌ترین بیان: فرد نه‌تنها به دلیل معصیت‌هایش در حق دیگری یا زیر پا گذاشتن اصول اخلاقی و اجتماعی گناهکار است، بلکه ممکن است به‌دلیل معصیت در حق خویش گناهکار باشد. کیرکگور و بعد هایدگر، کامل‌تر از سایر فیلسوفان اگزیستانسیال به این مفهوم پرداخته‌اند. اهمیت دارد که هایدگر برای اشاره به احساس گناه و مسئولیت فقط از یک واژه (schuldig) استفاده کرده است. او پس از بحث دربارهٔ موارد استفادهٔ قراردادی از واژهٔ «گناهکار»، می‌گوید: «گناهکار بودن معنای ‘مسئول بودن’ نیز دارد یعنی فرد علت یا مؤلف یا حتی عامل به‌وجودآورندهٔ چیزی‌ست.»»