کتاب رمانتیسم

کتاب رمانتیسم نوشتهٔ لیلیان فورست و ترجمهٔ مسعود جعفری است و نشر مرکز آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب رمانتیسم

مجموعه‌ٔ مکتب‌ها، سبک‌ها و اصطلاح‌های ادبی و هنری که این کتاب یکی از آن‌هاست دربرگیرنده‌ٔ حدود سی کتاب مستقل از هم است که از میان کتاب‌های مجموعه‌ٔ The Critical Idiom برگزیده شده‌اند. این کتاب‌ها به مقوله‌های گوناگونی می‌پردازند: برخی به نهضت‌ها و جنبش‌ها و مکتب‌های ادبی، برخی به انواع ادبی و برخی به ویژگی‌های سبکی و مانند این‌ها.

هرچند نهضت رمانتیک به معنی دقیق کلمه پیش از پایان سده‌ٔ نوزدهم توان و نیروی خلاقه‌ٔ خود را از دست داد و رئالیسم آن را از میدان به در کرد، اما نه رئالیسم برای همیشه حاکم ماند و نه رمانتیسم به کلی عرصه‌ٔ ادبیات و هنر را خالی کرد. حتی عناصری از آن دوباره سربرآوردند و می‌توان ادعا کرد کمتر اثر هنری است که به کلی از هرگونه رگه‌ٔ رمانتیک خالی باشد. به همین دلیل، خواه رمانتیسم بینشی گمراه و بیمارگونه و زیان‌بار شمرده شود و خواه جنبشی مثبت و پیام‌آور انعطاف‌پذیری بیشتر در فرم و صورت، آزادی در تجربه‌های گوناگون و دریافتی زنده و خلاق از جهان، اهمیت آن به عنوان مکتبی غنی و پُربار که برخی از عالی‌ترین و گران‌بهاترین آثار ادبی و هنری جهان را آفریده انکارناپذیر است.

خواندن کتاب رمانتیسم را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به پژوهشگران نقد ادبی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب رمانتیسم

«دورانی که در آن «رمانتیک» با «رؤیایی و خیالی» و «مضحک» یکسان شمرده می‌شد، دوران نئوکلاسیک بود؛ مکتبی که در قرن هفدهم در سرتاسر اروپا و به‌ویژه در فرانسه در اوج اقتدار بود. از زمان احیای معیارهای کلاسیک در عصر رنسانس، توجّه اصلی ادبا معطوف به بنیاد گذاشتن، شاخ و برگ دادن و گستردن دیدگاهی خاص در باب ادبیات شد که از یونان و روم باستان الهام می‌گرفت. به همین دلیل آثار ارسطو، هوراس، کوئین‌تی‌لیان و لونگینوس به مدّت دو قرن سرچشمه اصلی آرا و نظریات زیباشناسی محسوب می‌شد. مهم‌ترین موضوع بحث و جدل‌ها عبارت بود از احیای آثار کهن و تقلید از قدما، یعنی کسانی که از اقتداری نامحدود برخوردارند و در شاعران و نویسندگان پس از خود اشتیاقی وصف‌ناپذیر برای تقلید و دنباله‌روی از خویش پدید می‌آورند. این وضعیت در فرانسه آن روزگار آشکارتر است، زیرا در آنجا نگرش نئوکلاسیک به‌دستِ منتقدان قدرتمندی چون بوالو تنظیم و تدوین شده بود و قواعد سخت‌گیرانه و دقیق وحدت‌های سه‌گانه بسیار مهم و اساسی به‌حساب می‌آمد. علاوه بر این، به مرور ایام تأکید بیشتری بر نوعی فرمالیسم و ظاهرگرایی تکراری صورت می‌گرفت. در واقع، نوعی اتکا و وابستگی دروغین به روش‌ها و عادت‌های ظاهری نئوکلاسیک رواج یافته بود بی‌آن‌که از اهداف و مقاصد آن، بدان گونه که مثلا شاعران بزرگ قرن هفدهم را تحت تأثیر قرار می‌داد، درک عمیق و صحیحی وجود داشته باشد. این سخت‌گیری و جزم‌اندیشی در فرانسه به‌دلیل سلطه یک سلطنت مطلقه و متّحد با کلیسای کاتولیک بسیار نیرومندتر بود. بدین‌ترتیب نظام ادبی نیز همچون نظام سیاسی و مذهبی به استبداد حاکم نزدیک بود. در انگلستانِ دارای نظام پارلمانی و مذهب آسان‌گیر و اهل مدارای پروتستان هرگز چنین یکدستی و انطباقی دیده نمی‌شود. تلقّی‌ای که از سازمان سیاسی و ذوق ادبی در این کشور وجود داشت، هرچند بی‌نظم و قاعده نبود، انعطاف‌پذیرتر بود. بی‌شک این امر تاحدودی نتیجه بی‌اعتنایی شکسپیر به قواعد نئوکلاسیک نیز هست. با وجود این، درخور یادآوری است که فضای ادبی اوایل قرن هجدهم درصدد بود و توانست که هملت را به بهانه «نادرست بودن» نپذیرد و به کنار نهد.»