کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ زیبایی شناسی هگل

کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ زیبایی شناسی هگل جلد سوم مجموعه دانشنامه فلسفه استنفورد است که آن را استیون هولگیت نوشته و گلنار نریمانی به فارسی ترجمه کرده است. 

دانشنامه فلسفه استنفورد مجموعه‌ای کاربردی و راهی دقیق است برای ورود به مباحث مختلف فلسفه. دانشنامه فلسفه استنفورد در چندین جلد با موضوعات مختلف منتشر شده است. دانشنامه استنفورد، اثری کاربردی است برای کسانی که می‌خواهند برای اولین‌بار با فلسفه روبه‌رو شوند. این دانشنامه موضوعات متنوع را در بیست جلد، از زبان نویسندگان مختلف با دیدی فلسفه بررسی کرده است. موضوعاتی مانند پدیدار شناسی، روشنگری، تاریخ هستی، بدن آگاهی، احترام و...

درباره کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ زیبایی شناسی هگل

فلسفه هنر هگل استنباطی پیشین در باب صورت‌های مختلفِ زیبایی و هنرهای منفرد گوناگون، بر مبنای خود مفهوم زیبایی به دست می‌دهد. با این حال، هگل، در تضاد آشکار با کانت، مطالعه فلسفی زیبایی‌اش را با ارجاعات متعدد به آثار هنری منفرد و تحلیل این آثار پیوند می‌زند، در واقع تا بدان جا که زیبایی‌شناسی او، به بیان کای همرمایستر، «تاریخ جهانی راستین هنر» است.

هگل هم به یونانی می‌خواند هم به لاتین (در واقع از چهارده‌سالگی بخشی از خاطرات روزانه‌اش را به لاتین می‌نوشت)؛ او به زبان‌های انگلیسی و فرانسه نیز مطلب می‌خواند. به این ترتیب هگل می‌توانست آثار هومر، آیسخولوس، سوفوکلس، اوریپید، ویرژیل، شکسپیر و مولیر را به زبان اصلی بخواند. 

اندیشه‌های منتشرشده هگل در زمینه زیبایی‌شناسی در بندهای ۵۵۶ تا ۵۶۳ دایرة‌المعارف به سال ۱۸۳۰ آمده است. هگل همچنین درسگفتارهایی درباره زیبایی‌شناسی در هایدلبرگ به سال ۱۸۱۸ و در برلین به سال‌های ۱۸۲۰/۲۱ (ترم زمستان)، ۱۸۲۳ و ۱۸۲۶ (ترم‌های تابستان) و ۱۸۲۸/۲۹ (ترم زمستان) ایراد کرده است. فلسفه هنر هگل، از زمان مرگ او در سال ۱۸۳۱ تاکنون، مباحثات زیادی برانگیخته است. آیا به باور هگل، فقط هنر یونانی زیباست؟ آیا او بر این باور است که در دوران مدرن هنر به پایان رسیده است؟

این کتاب به تفکر هگل در زمینه زیبایی‌شناسی می‌پردازد و اطلاعات کاملی در اختیار کسانی قرار می‌دهد که می‌خواهند با تفکر هگل آشنا شوند. 

خواندن کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ زیبایی شناسی هگل را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام علاقه‌مندان به فلسفه پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ زیبایی شناسی هگل

فلسفه هنر هگل بخشی از کل نظام فلسفی او را تشکیل می‌دهد. بنابراین، برای فهم فلسفه هنر او باید ابتدا داعیه‌های اصلی کل فلسفه او را به فهم درآورد. هگل در منطق نظری‌اش بر این باور است که وجود را باید به مثابه عقلِ خودتعین‌بخش یا «ایده» (Idee) فهم کرد. با این حال، در فلسفه طبیعت، او نشان می‌دهد که منطق فقط نیمی از داستان را روایت می‌کند: چرا که چنین عقلی، امری انتزاعی ــ لوگوسی عاری از تن ــ نیست، بلکه صورتِ ماده‌ای را که به شکل عقلانی سازمان یافته است پیدا می‌کند. بدین ترتیب، به‌زعم هگل، آنچه وجود دارد صرفآ عقلِ محض نیست، بلکه ماده‌ای فیزیکی، شیمیایی و زنده است که از اصول عقلانی تبعیت می‌کند.

حیات در مقایسه با ماده فیزیکی صرف به نحو آشکارتری عقلانی است، زیرا به نحو آشکارتری خودتعین‌بخش است. حیات، خود، زمانی به نحو آشکارتر عقلانی و خودتعین‌بخش می‌شود که آگاه و خودآگاه می‌گردد ــ یعنی حیاتی که می‌تواند خیال بورزد، زبان به کار ببرد، فکر کند و آزادی و اختیار داشته باشد. چنین حیاتِ خودآگاهی را هگل «روح» (Geist) می‌نامد. بنابراین، عقل، یا ایده، زمانی کاملاً خودتعین‌بخش و عقلانی می‌شود که به صورتِ روحِ خودآگاه درآید. از دید هگل، این امر با ظهور وجود انسانی رخ می‌دهد.

به نزد هگل، موجوداتِ انسانی صِرف اَعراض طبیعت نیستند؛ آن‌ها خودِ عقلند ــ عقلی در ذاتِ طبیعت ــ که پا به زندگی نهاده و نسبت به خود آگاهی یافته است. ورای موجودات انسانی (یا دیگر موجودات عقلانی متناهی که ممکن است در دیگر سیارات وجود داشته باشند) هیچ عقلِ خودآگاهی در جهان هگل وجود ندارد.

هگل در فلسفه روحِ عینی‌اش به تحلیل ساختارهای نهادی‌ای می‌پردازد که برای آزادی و خودتعین‌بخشی کاملِ روح ــ یعنی انسانیت ــ ضروری هستند. این‌ها شامل نهادهای حقوق، خانواده، جامعه مدنی و دولت می‌شوند. هگل، سپس در فلسفه روح مطلق راه‌های گوناگونی را تحلیل می‌کند که روح فهم نهایی و «مطلق» از خود را شکل می‌دهد و به بیان درمی‌آورد.