تا ۸۰٪ تخفیف خرید اشتراک ۴۶هزار کتاب | با هم برای کتابخانه‌ها در ۱۰سالگی طاقچه

کتاب تاریخ فلسفه‌ی راتلج؛ جلد هفتم

نویسنده:سی. ال تن

مترجم:حسن مرتضوی

انتشارات:نشر چشمه

دسته‌بندی:

امتیاز:

۳.۵از ۲ رأیخواندن نظرات

۳٫۵

(۲)

خواندن نظرات

معرفی کتاب تاریخ فلسفه‌ی راتلج؛ جلد هفتم

کتاب تاریخ فلسفه‌ی راتلج نوشته سی. سی تن است که با ترجمه حسن مرتضوی منتشر شده است. این کتاب جلد هفتم این مجموعه است که از آغاز فلسفه تا عصر افلاطون را بررسی می‌کند.

درباره کتاب تاریخ فلسفه‌ی راتلج

تاریخ فلسفه، همان‌طور که از نامش برمی‌آید، بیانگر وحدت دو رشته بسیار متفاوت است که هر کدام قیدوبندهای جدی بر دیگری تحمیل می‌کند. تاریخ فلسفه به‌عنوان تمرینی در تاریخ اندیشه‌ها مستلزم آن است که فرد با «دیدگاهی متکی بر دوران» درک کاملی از این موضوع داشته باشد که متفکران مورد بررسی چگونه به پرسش‌های خویش پاسخ می‌دادند، چارچوب مفهومی‌شان برای بررسی موضوع‌ها، فرضیه‌ها و هدف‌های‌شان، نقاط کور و سهو و خطای‌شان چه بوده است.

تاریخ فلسفه راتلج بررسی زمانمند از تاریخ فلسفه، از آغاز آن تا زمان کنونی است. هدف آن بحث عمیق درباره تمامی پیشرفت‌های عمده فلسفی است و با این هدف بیشترین فضا به آن دسته از افراد اختصاص داده شده که عموما‌ً از فیلسوفان بزرگ شمرده می‌شوند. اما شخصیت‌های کم‌اهمیت‌تر نیز نادیده گرفته نشده‌اند و امید می‌رود که خواننده بتواند در این ده جلد تاریخ، دست‌کم به اطلاعات پایه‌ای درباره هر فیلسوف مهمِ گذشته و حال دست یابد.

خواندن کتاب تاریخ فلسفه‌ی راتلج را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام علاقه‌مندان به تاریخ و فلسفه می‌کنیم

بخشی از کتاب تاریخ فلسفه‌ی راتلج؛ جلد هفتم

گر به گسترده‌ترین چارچوب قانون مرتبط با هدف فایده‌باوری برای اصلاحات روی آوریم، متوجه خواهیم شد که اثر عمدهٔ بنتام قانون اساسی هنگامی منتشر شد که بنتام بیش از هفتاد سال داشت و کامل‌ترین شرح نظرات بالیدهٔ او شمرده می‌شود. بنتام در روزگار جوانی این دیدگاه نسبتاً ساده‌اندیشانه را داشت که روشنگری ــ یعنی شفافیت و عقل ــ حاکمان را به ضرورت اصلاحات قضایی قانع خواهد ساخت، اما پس از پذیرش ضرورت بازبینی ریشه‌ای نظام حکومتی، نظام مفصل خود را دربارهٔ حکومت نمایندگی بسط و تکامل داد. قانون اساسی در حکم نخستین مرحله از سه قانون دیگر ــ آیین دادرسی مدنی، قانون جزایی و قانون مدنی ــ به تصویر کشیده می‌شد که با یکدیگر پانومیون، یعنی مجموعه‌ای کامل از قانون، را می‌سازند. قصد این بود که اثری سه‌جلدی منتشر شود، اما در زمان حیات بنتام فقط یک جلد انتشار یافت، مجلدی که شامل فصل‌هایی دربارهٔ انتخاب‌کنندگان، قانون‌گذار، نخست‌وزیر و حکومت بود ــ چارچوبی کامل که اصل دموکراتیک درون آن عمل کند و قوانین بنابه اصل فایده‌مندی وضع شوند و نه در پی برآوردن منافع شریرانهٔ حاکمان در قدرت. تا زمانی که نظم‌وترتیب قانونی درست نباشد، قوانین و سیاست‌های حاصل به همین سان

ناقص خواهند بود. این نظم‌وترتیب‌ها باید متکی بر اصل فایده‌مندی باشد و نه براساس پندار بی‌فایده‌ای مانند قرارداد اولیه یا قرارداد اجتماعی: نکته‌ای که وی در همان ابتدا در سال ۱۷۷۶ در قطعاتی دربارهٔ حکومت مطرح کرده بود. با این‌همه، اکنون این نکته در ارتباط با سوءظنش به منافع شریرانه مطرح می‌شد، و در این کتاب فرضش بر این بود که چارچوب باید دموکراتیک باشد و از گرایش حاکمان در قدرت به حکومت کردن بنابه منافع‌شان نیز جلوگیری کند. منافع همان‌طور که باید با طبیعت بشری به طور کلی مطابق باشند، باید مطابق با وظیفه هم باشند و این مسئله هم در نظم‌وترتیبات قانون اساسی و هم در سپهرهای قوانین مدنی و جزایی مهم است. امکان وجود منافعی مجزا بین حاکمان و حکومت‌شوندگان، اقلیت و اکثریت، صرفاً با گشایش دموکراسی نمایندگی ناپدید نخواهد شد، بلکه نیاز به تدابیر حمایتی همه‌جانبه‌ای برای جلوگیری از این امر وجود دارد. در موضوع پاسخ‌گو کردن پیوستهٔ حاکمان، بنتام در بالاترین سطح بداعت و ریزبینی نظری‌اش قرار دارد.

نظرات کاربران

مشاهده همه (۱)

سوکراتس

۱۳۹۹/۰۵/۲۳

خوبه ولی غلط تایپی داره !

بریده‌هایی از کتاب

مشاهده همه (۲۳)

آن‌چه باور داشته می‌شود که واقعی است، مستقل از آن چیزی است که در هر زمان خاص باور داشته می‌شود که واقعی است. امر واقعی «چیزی است که دیر یا زود اطلاعات و استدلال به آن می‌انجامد، و بنابراین مستقل از بوالهوسی‌های من و شماست.» (۲۳۹: ۲, [۲. ۱۲]) پیرس فکر می‌کند این امر واقعی

Behrad

سبکی فلسفی که نیچه تقریباً هیچ‌وقت از آن استفاده نکرد، استدلال بسط‌یافته است.

Behrad

پس از انتشار اثر داروین مجادلاتی برپا شد که ناشی از عدم‌فهم ویژگی‌های عمده‌اش بود؛ ویژگی‌هایی که گاهی برای همگان آشکار نبود چرا که کوه شواهد واقعی چنان عظیم بود که خوانندگان در آن گم می‌شدند. اما پژواک نقد اولیهٔ کوویه هنوز تا به امروز باقی است: سوابق فسیلی چنان ناقص است که نمی‌تواند نظریهٔ فرگشت را تأیید کند. با وجود شکاف‌های زیاد در مدارک، نمی‌توان از فرگشت دفاع کرد. در تحولات روش‌شناسی سدهٔ نوزدهم، روشن شد که خواستار چنین شواهدی، آن‌قدر زیاد بودند که عملاً نمی‌شد هیچ نظریه‌ای مطرح کرد. گویی همین بس است که بگوییم سابقهٔ فسیلی نمی‌تواند پشتوانهٔ نظر خود کوویه باشد. اگر به این علت فرگشت تخیلی است پس انقراض و آفرینش مکرر نیز بدون شواهد بیشتر تخیلی است.

محمد طاهر پسران افشاریان

احساس‌ها صرفاً رنگ‌هایی هستند که به نحو گوناگونی نظم و ترتیب یافته‌اند و تغییرات رنگ؛ هر چیز دیگر استنتاج، و کار عقل است و نه کار چشم؛ یا اگر به تبعیت از کاربرد عام، ما آن را به چشم نسبت می‌دهیم، باید بگوییم که چشم این کار را نه با توانایی اصلی بلکه با توانایی اکتسابی انجام می‌دهد ــ توانایی‌ای که چشم از طریق و به وسیلهٔ قوهٔ استدلال یا استنتاج آن را اِعمال می‌کند.

bookwormnoushin

ریاضیات در طی تاریخ بیش از دو هزارسالهٔ خود، به‌ندرت با مجادلات فلسفی آشفته شده است. از زمان افلاطون، که گفته می‌شود بر سردر آکادمی خود این شعار را آویخته بود که «کسی که هندسه نمی‌داند وارد نشود»، ریاضیات معیار دقیق حقیقت بود و سایر گفتمان‌های فلسفی با آن سنجیده می‌شد. گفتار در روش دکارت از رسالهٔ هندسه‌اش حاصل شده بود. اسپینوزا رسالهٔ اخلاق خود را به سبک اصول اقلیدس نوشته بود. و لایبنیتس رؤیای خصیصه‌های عام را در سر داشت که به مدد آن «ما قادر شویم به همان شیوهٔ هندسه و آنالیز، در متافیزیک و اخلاق استدلال کنیم.»

محمد طاهر پسران افشاریان

ریاضیات نه‌تنها بسیار منطقی است، بلکه به نحو شگفت‌انگیزی قدرتمند است. قطعهٔ زیر از زندگی‌نامه‌های کوتاه اثر اوبری نشان می‌دهد که چگونه توماس هابز تحت‌تأثیر ریاضیات قرار گرفت: هابز چهل‌ساله بود که به طور اتفاقی سروکارش به هندسه افتاد. وی که در کتابخانهٔ یکی از نجبا نشسته بود، چشمش به کتاب اصول اقلیدس افتاد که گشوده بود. «قضیهٔ فیثاغورث را خواند. خدای من (او گه‌گاه با چنین تأکیدی قسم محکمی می‌خورد) غیرممکن است. سپس به خواندن اثبات آن پرداخت که او را به قضیهٔ دیگری رهنمون شد. این خواندن او را به قضیهٔ دیگری رساند که آن را نیز خواند... و سرانجام به طور اثباتی به حقیقت آن قانع شد. این امر او را عاشق هندسه کرد.» (۲۳۰, [۱. ۹]) این قدرت ریاضیات در گرفتن نتایج نامنتظره و حل مسائل دشوار است که بر شک‌های فلسفی گاه‌وبی‌گاه دربارهٔ اعتبار روش‌هایش چیره می‌شود.

محمد طاهر پسران افشاریان

منشأ انواع چارلز داروین نظریهٔ بحث‌انگیز فرگشت را مطرح ساخت. موضوع مهم همانا کاربرد نظریهٔ فرگشت در اخلاق بود. هربرت اسپنسر روایتی انعطاف‌ناپذیر از داروینیسم اجتماعی مطرح ساخت که در آن فرآیند انتخاب طبیعی در زندگی اجتماعی، بی‌قیدوبند به حال خود رها می‌شود و ضعیف می‌باید به‌تنهایی از خود دفاع کند.

محمد طاهر پسران افشاریان

آغازگاه کل این پروژه، که به این نکات کوتاه زندگی‌نامه‌ای معنا و شکل می‌دهد، همان درک اولیهٔ بنتام از اهمیت زبان بود. نه‌تنها در قلمروِ قانون، که نادرستی و بیهودگی و بلاهت در آن امری عمومی بود، بلکه در بسیاری از قلمروهای دیگر نیز تعریف دقیق فدای ابهام و احساسات شده بود. بنابراین، منافع مسلط و شیطانی در هر حوزه‌ای ــ قانون، اخلاقیات، سیاست ــ زبانی دارد که واژه‌ها در آن یا یکسره ناروشن یا شامل پیش‌داوری یا جانب‌داری ذاتی به نفع آن‌هاست. تا زمانی که زبان نتواند روشن شود، حقیقت پنهان می‌ماند و امکان اصلاح از میان می‌رود. تعریفْ کلید ماجراست، و در وهلهٔ نخست به تمایز بین موجودیت‌های واقعی و پنداری و سپس به تعیین مشروعیت یا عدم‌مشروعیت دومی توسط روش جدید بنتام یعنی روش بازگویی وابسته است.

محمد طاهر پسران افشاریان

قرار دادن اندیشهٔ نیچه در مقولات سنتی فلسفی، مانند ایده‌آلیسم و ماتریالیسم، عقل‌باوری و عقل‌ناباوری، تلاش بی‌فایده‌ای است.

Behrad

ریشه‌های موضوع عمدهٔ جوهر، که به فلسفهٔ زیست‌شناسی در سدهٔ نوزدهم جان بخشید، در مسائلی نهفته بود که برداشت مکانیکی گالیله از گیتی در سدهٔ هفدهم با آن روبه‌رو شده بود. این برداشت از جهان که قوانین ریاضی حرکت، یا مکانیک، بر آن حاکم بود، بدل به ویژگی اصلیِ به‌اصطلاح انقلاب علمی سدهٔ هفدهم شد. گالیله آگاهانه اصلی را در مخالفت با برداشت مدرسی از گیتی مطرح کرد، برداشتی که ستاره‌شناسی بطلمیوسی را خطا می‌دانست. گالیله گفت نظام خورشیدمحوری کوپرنیکی جایگزین نظام بطلمیوسی شده است و خواستار جایگزینی فیزیک قدیمی‌تر اصحاب مدرسی با مکانیک جدید خود شد.

محمد طاهر پسران افشاریان

تاریخ فلسفه ی راتلج؛ جلد چهارم

ج. اچ.آر پارکینسون

تاریخ فلسفه‌ی راتلج؛ جلد سوم

جان مارنبون

تاریخ فلسفه راتلج؛ جلد هشتم

ریچارد کرنی

تاریخ فلسفه‌ی راتلج؛ جلد دوم

دیوید فورلی

تاریخ فلسفه‌ی راتلج؛ جلد ششم

رابرت سی سولومون

تاریخ فلسفه‌ی راتلج؛ جلد پنجم