کتاب خاطرات یک بازمانده

در یک شهر مصیبت‌زده، جایی که موش‌ها و دسته‌های ولگرد و آواره پرسه‌ می‌زنند و خیابان‌ها را از وحشت آکنده می‌کنند، جایی که حکومت، در حال فروپاشی است و خشونت چیره و حکمفرماست، زنی از طبقه متوسط و میانسال، دختری ۱۲ ساله به نام امیلی را پناه می‌دهد و مسئولیت او را می‌پذیرد.

راوی داستان که امیلی را پذیرفته است از پنجره‌اش به فروپاشی جامعه می‌نگرد. می‌بیند که دار و دسته مهاجرینِ متلاطم و خشمگین در جستجوی محلی امن و پناهگاه هستند و دنبال آن زندگی ایده‌آلی می‌گردند که از دید آن‌ها در جاهای دیگر وجود دارد. آنارشیسم در شهرِ در حالِ تخلیه، حکمفرماست و مردم باید در دفاع از خود به یکدیگر بپیوندند، این شهر، جایی است که گیاهان و حیوانات بر خیابان‌های خلوت و خانه‌ها، در حال تسلط‌اند.

داستان، فاجعه‌ای نامشخص را بیان می‌کند که از آن به عنوان بحران یاد می‌شود. جامعه جدیدی که پس از فروپاشی، به وجود آمده است بخش عمده‌ای از خصوصیات دنیای کهنه را دربردارد، اما اساساً با آن متفاوت است. آنچه که پس از بحران به عنوان حکومت برقرار شده است، فاقد توانایی لازم در اِعمال کنترل روی توده‌های مردم است. دستگاه‌های خبری قادر به پخش اخبار درست نیستند و نظم و قانون در دست اشرار و تنی چند از افراد پلیس است. تحصیلات برای طبقات ثروتمند وجود دارد، در حالی که مدارس برای بیچارگان به عنوان دستگاهی پلیسی جهت کنترل مردم بکار گرفته می‌شود. فعالیت‌های محدود بازرگانی ادامه دارد، اما برای تهیه مواد غذایی، مردم زباله‌دانی‌ها را زیر و رو می‌کنند.

دوریس لسینگ، برنده نوبل ادبابیات ۲۰۰۷، در کتاب «خاطرات یک بازمانده» نگاهی گذرا به آینده‌ای می‌کند که کمتر از حال تیره و دهشتناک است.

اثری درخشان است برای گذار از «دایستوپیا» یا کابوس شهر با حکومتی مستبد و توتالیتر، به اتوپیا (آرمان‌شهر یا مدینه فاضله).

«خاطرات یک بازمانده» رمانی است با دید تیره در آینده‌ای نه چندان دور، هنگامی که مردان، زنان و حتی نوجوانان برای زنده ماندن در جهانی می‌جنگند که به سرعت در حال فروپاشی است.

لسینگ این کتاب را تلاشی برای نوشتن یک اتوبیوگرافی می‌داند. برخی آن را جزئی از زندگی خودش و برخی جزئی از شرح حال یکی از دوستانش می‌دانند که چند سال با او زندگی کرده است. اما در هر حال داستانی است جادویی که فضای هیجان‌آلودی را نشان می‌دهد. سال‌هایی که در آن بربریت عادی‌است و قانونی، و هر کس برای زنده ماندن باید بجنگد.