کتاب شکلک

کتاب الکترونیکی شکلک نوشتۀ نغمه ثمینی در نشر نی چاپ شده است. این کتاب در قالب یک نمایشنامه است و داستان آن حول زندگی و موقعیت‌های انسانی در بحبوحۀ جنگ ایران و عراق شکل می‌گیرد. شکلک از مجموعهٔ نمایشنامه‌های دور تا دور دنیای نشر نی است.

درباره کتاب شکلک

شکلک نمایشنامه‌ای است که نغمه ثمینی در آن به روایت داستانی در دوران جنگ ایران و عراق می‌پردازد. داستان شکلک در دهۀ شصت و در فضای بسته یک خانه اتفاق می‌افتد. شخصیت‌های نمایشنامه زن و مردی هستند که در این خانه به‌سر می‌برند و ورود سربازی زخمی به خانه، روایت را پیچیده‌تر می‌کند. این اثر در لایه‌های عمیق خود به چالش‌های انسانی، تنش‌های روانی و پیامدهای اجتماعی جنگ اشاره دارد، درحالی‌که داستانی ملموس و نزدیک به تجربه زندگی روزمره را روایت می‌کند.

این نمایشنامه به سبک واقع‌گرایانه نوشته شده و از زبان و فضای بومی برای ایجاد نزدیکی با مخاطب استفاده کرده است. پرداختن به مسائلی همچون تأثیر جنگ بر زندگی شخصی و اجتماعی افراد از جمله ویژگی‌های مهم این اثر است.  اثرگذاری نمایش برآمده از ترکیب موضوع حساس آن دوران و مهارت نویسنده در پرداختن به جزئیات و ابعاد انسانی داستان است. این نمایشنامه در شهریور و مهر سال ۱۳۸۳ در تالار قشقایی با یاری عوامل زیر اجرا شد:

کارگردان: کیومرث مرادی

طراح صحنه: پیام فروتن

طراح لباس: آوا سلطانی‌عربشاهی

طراح چهره‌پردازی: افسانه قلی‌زاده

آهنگساز: حیدر ساجدی

مشاور کارگردان: سیامک احصایی

گروه کارگردانی: آزاده سهرابی، رکسانا بهرام، بهزاد مرتضوی، داریوش فائضی

نمایشنامه متنی است که برای اجرا بر روی صحنه و یا هر مکان دیگری نوشته می‌شود. هر چند این قالب ادبی شباهت‌هایی به فیلم‌نامه، رمان و داستان دارد، شکل و فرم و رسانه‌ای جداگانه و مستقل محسوب می‌شود. نخستین نمایشنامه‌های موجود از دوران باستان و یونان باقی مانده‌اند. نمایشنامه‌ها در ساختارها و شکل‌های گوناگون نوشته می‌شوند، اما وجه اشتراک همهٔ آن‌ها ارائهٔ نقشهٔ راهی به کارگردان و بازیگران برای اجرا است. بعضی از نمایشنامه‌ها تنها برای خواندن نوشته می‌شوند؛ این دسته از متن‌های نمایشی را کلوزِت (Closet) نامیده‌اند. از مشهورترین نمایشنامه‌نویس‌های غیرایرانی می‌توان به «آیسخولوس»، «سوفوکل»، «اوریپید» (یونان باستان)، «شکسپیر»، «هارولد پینتر» (انگلستان)، «مولیر» (فرانسه)، «هنریک ایبسن» (نروژ)، «آگوست استریندبرگ» (سوئد)، «برتولت برشت» (آلمان)، «ساموئل بکت» (ایرلند) و «یوجین اونیل» (آمریکا) اشاره کرد. نام برخی از نمایشنامه‌نویس‌های ایرانی نیز «بهرام بیضائی»، «عباس نعلبندیان»، «اکبر رادی»، «غلامحسین ساعدی»، «بهمن فُرسی»، «محسن یلفانی»، «نغمه ثمینی»، «محمد رضایی راد»، «علیرضا نادری»، «محمد یعقوبی»، «محمد رحمانیان» و «محمد چرمشیر» بوده است.

شکلک را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب مناسب علاقه‌مندان به ادبیات نمایشی، پژوهشگران تئاتر و کسانی است که به درک تأثیرات اجتماعی و روانی جنگ در بستر هنر علاقه دارند.

درباره نغمه ثمینی

نغمه ثمینی در سال ۱۳۵۲ به دنیا آمده است. او نمایشنامه‌نویس، فیلم‌نامه‌نویس، مدرس دانشگاه و پژوهشگری ایرانی است. نغمه ثمینی دانش‌آموختهٔ کارشناسی ادبیات‌نمایشی، کارشناسی‌ارشد سینما و دکتری پژوهش هنر (اسطوره و درام) از دانشگاه‌های تهران (پردیس هنرهای زیبا) و تربیت مدرس است. نمایشنامه‌های او در ایران و کشورهای دیگری از جمله هندوستان، انگلستان، آمریکا و فرانسه روی صحنه رفته است. او از سال ۱۳۸۲ در مقام فیلم‌نامه‌نویس نیز مشغول به کار شد. از فیلم‌نامه‌های او که برخی به‌صورت مشترک نوشته شده می‌توان به «خون‌بازی»، «حیران»، «یک جرعه خون تازه»، «سه زن» و مجموعه سریال «شهرزاد» اشاره کرد. او در هشتمین دورهٔ انتخاب آثار برتر ادبیات نمایشی و برای نگارش نمایشنامهٔ «خانه» به‌عنوان بهترین نمایشنامه‌نویس انتخاب شد. دیگر نمایشنامه‌ها و کتاب‌های او عبارتند از «اسب‌های آسمان خاکستر می‌بارند»، «دیو جغرافی و دست‌های دکتر زمل وایس»، «شکلک»، «خواب در فنجان خالی»، «چهار دقیقه و همان چهار دقیقه»، «افسون معبد سوخته»، «زبان تمشک‌های وحشی»، «بچه»، «اینجا کجاست؟» «سه جلسه تراپی»، «هیولاخوانی»، «نگاهمان می‌کنند»، «بر اساس دوشس ملفی» (نویسندگی مشترک با محمد رضایی‌راد)، «به گزارش زنان تروا» (نویسندگی مشترک با محمد رضایی‌راد) و کتاب نظری «تماشاخانهٔ اساطیر»، سفرنامهٔ «من سندبادم تو مسافر» و کتاب نظری «جنگ‌ها و بدن‌ها».

بخشی از کتاب شکلک

«شریف می‌رود. در می‌چرخد و کنار می‌رود. اکنون فضای داخل حیاط را می‌بینیم، حیاطی قدیمی در جنوب شهر تهران، دیوارهای خشتی و بوی آب‌انبارهای قدیمی. نرگس: میان حیاط است. با وحشت به اطرافش نگاه می‌کند. صداها و سایه‌های مرموز او را می‌ترساند.

نرگس: (به شکمش) نترسی‌ها مامان‌جون، من باهاتم... اَه! خر نشو دیگه، خونه خالی که ترس نداره.

نرگس ترسان می‌رود طرف اتاقی که انتهای حیاط است و نور ملایمی از آن بیرون می‌زند. به‌محض رفتن او، نور ملایمی وسط حیاط می‌افتد. حوض و پشه‌بندِ روی آن روشن می‌شود. عالیه و حسن شکلک از داخل حوض بیرون می‌آیند. انگار از خوابی طولانی بلند شده‌اند. برگ‌های زرد از سر و کولشان پایین می‌افتند. نرگس آن‌ها را نمی‌بیند. عالیه و حسن، انگار در حالتی میان خلسه و رؤیا، حرف می‌زنند.»