کتاب تبعیض نژادی در آفریقای جنوبی

کتاب تبعیض نژادی در آفریقای جنوبی نوشتهٔ مایکل ج مارتین و ترجمهٔ مهدی حقیقت خواه است و گروه انتشاراتی ققنوس آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب تبعیض نژادی در آفریقای جنوبی

 آپارتاید یعنی تبعیض نژادی؛ یعنی خانه‌های زیبایی که به سفیدپوستان تعلق داشتند. چون که خانه‌داشتن سیاهان برخلاف قانون بود.

به مدت بیش از چهار دهه سیاست جداسازی و تبعیض کامل نژادی موسوم به آپارتاید، رؤیاهای غیرسفیدپوستان آفریقای جنوبی را بر باد می‌داد. نژادپرستی (راسیسم) در همه فرهنگ‌ها در همه زمان‌ها وجود داشته است، اما تبعیض نژادی در آفریقای جنوبی در قرن بیستم بی‌همتا بود چون به سیاست رسمی حکومت تبدیل و به اجرا گذاشته شده بود. از سال ۱۹۴۸ به بعد، هر فردی در کشور به یک گروه نژادی رسمی منتسب می‌شد ــ سفید، آسیایی (شامل هندی‌ها)، رنگین‌پوست، یا آفریقایی. حقوق و آزادی‌های مدنی فرد برای کار، اقامت، و مسافرت به گروه نژادی او بستگی داشت. طی زمان، رفته رفته قوانین بیشتری به تصویب رسید تا جدایی اعضای نژادهای گوناگون تضمین شود؛ و بدین ترتیب حقوق همه به‌جز اروپاییان به شدت محدود شد و این سیاست نابرابری را به قانون کشور تبدیل ساخت. کسانی که در درستی این قانون شک می‌کردند یا برضد آن دست به کار می‌شدند با خطر زندان و حتی مرگ مواجه می‌گشتند.

هدف آپارتاید از ابتدا روشن بود: محدود کردن حقوق سیاهپوستان، که اکثریت وسیع جمعیت آفریقای جنوبی را تشکیل می‌دادند، به منظور تضمین تسلط اقلیت کوچک سفیدپوست بر کشور. نیروی پلیس و ارتش آفریقای جنوبی به مدت بیش از چهل سال مقاومت در برابر قوانین بی‌رحمانه آپارتاید را درهم شکست. هزاران نفر کشته و ده‌ها هزار نفر زندانی یا شکنجه شدند.

اما شاید بدترین تأثیر آپارتاید این بود که امید را در دل میلیون‌ها آفریقایی غیرسفید فرو کشت. هر چند سفیدپوستان اروپایی‌تبار حدود بیست درصد جمعیت کشور را تشکیل می‌دادند، این اقلیت سفید در نظام تبعیض نژادی حدود ۸۷ درصد اراضی آفریقای جنوبی و اداره همه شهرهای بزرگ، بندرها، مناطق صنعتی، معادن، و بهترین زمین‌های کشاورزی را در اختیار داشتند. از سوی دیگر، آفریقاییان بومی نمی‌توانستند خارج از مناطق تعیین شده و فقرزده صاحب زمین یا دارایی باشند. آموزش آن‌ها اندک بود. نمی‌توانستند رأی بدهند و فاقد صلاحیت برای مشاغل پُردرآمد بودند، و حق ازدواج خارج از گروه نژادی خود را نداشتند.

فقر و شرایط ظالمانه‌ای که بر سیاهان تحمیل می‌شد سبب انزجار و خشمی شد که اشکال گوناگونی پیدا کرد، از جمله جنبش ضد تبعیض‌نژادی که به خشونت کشیده شد. مبارزه برای پایان دادن به آپارتاید مبارزه‌ای شدید و خونین بود. طرفداران تبعیض نژادی طی دهه‌ها در برابر اصلاحات مقاومت کردند. اما در زمانی که معلوم شد آفریقای جنوب درگیر جنگ داخلی تمام‌عیار خواهد شد، رهبران آفریقای جنوبی برای انجام تغییرات سیاسی دموکراتیک به مذاکره روی آوردند و بساط آپارتاید در ۱۹۹۴ با سرعتی شگفت‌انگیز برچیده شد.

عوامل مهم و متعددی در پایان دادن به آپارتاید نقش داشتند. سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشر که نسبت به مردم ستمدیده آفریقای جنوبی همدردی نشان می‌دادند به کارزار تبلیغاتی وسیعی دست زدند تا آگاهی عمومی را نسبت به بی‌عدالتی‌های نظام تبعیض نژادی افزایش دهند. و تحریم‌های اقتصادی و فشارهای دیپلماتیک دولت‌ها در سرتاسر جهان روشن ساخت که ادامه آپارتاید هزینه‌های کمرشکنی برای اقتصاد آفریقای جنوبی به همراه خواهد داشت و آفریقای جنوبی را به کشوری مطرود در میان ملل جهان تبدیل خواهد کرد. با وجود این، سرگذشت آپارتاید در اصل سرگذشت مردم ستمدیده‌ای است که، با وجود مشکلات توان‌فرسا، در نبرد با ستمگری به پیروزی بزرگی دست یافتند.

کتاب تبعیض نژادی در آفریقای جنوبی شامل این فصل‌هاست:

ریشه‌های تبعیض نژادی

نقشه‌ای «اهریمنی»

مقاومت و سرکوب

تبعیض نژادی بزرگ

بیداری سیاهان و قیام سووتو

نبرد با «تمساح بزرگ»

پایان تبعیض نژادی

پسگفتار: حقیقت و آشتی

خواندن کتاب تبعیض نژادی در آفریقای جنوبی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به علاقه‌مندان به تاریخ جهان پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب تبعیض نژادی در آفریقای جنوبی

«کنگره ملی آفریقا در اوایل دهه ۱۹۵۰ تحریم کسب و کار سفیدها و به قول تاریخدانان نانسی ال. کلارک و ویلیام اچ. وُرگر «روزهای در خانه ماندن»(۲۲) را طرح‌ریزی کرد. در این روزها دانش‌آموزان و کارگران از رفتن به مدرسه یا سرِ کار خودداری کردند. این اعتراضات، بر اساس اصول نافرمانی مدنی گاندی، بدون خشونت بود.

بزرگ‌ترین موفقیت اولیه کنگره ملی آفریقا «کارزار نافرمانی» ۱۹۵۲ بود که با نامه‌ای از طرف کنگره ملی آفریقا به مالان نخست‌وزیر آغاز شد که از او تقاضا می‌کرد چندین قانون را که اخیراً تصویب شده بودند، از جمله قوانین تردد، که شاید بیش از همه طرح‌های جدید آپارتاید مورد نفرت همگانی بود، لغو کند.

در آغاز سیاهان تنها ملزم به همراه داشتن اسناد رسمی موسوم به برگ عبور بودند. اما قوانین سال ۱۹۵۲ کارت شناسایی ساده را با معرفی‌نامه ۹۶ صفحه‌ای جایگزین کرد که همه سیاهان بزرگسال آفریقای جنوبی ملزم بودند همیشه آن را همراه داشته باشند، وگرنه با خطر اتهام جنایی و بازداشت مواجه می‌شدند. معرفی‌نامه شامل عکس، سوابق اشتغال، مالیات‌های پرداختی، و هرگونه سابقه می‌شد.»