کتاب در دفاع از فهم

کتاب در دفاع از فهم نوشتهٔ آلبر کامو و ترجمهٔ محمدمهدی شجاعی است. نشر چشمه این مجموعه جستار را روانهٔ بازار کرده است.

درباره کتاب در دفاع از فهم

کتاب در دفاع از فهم سخنرانی‌های آلبر کامو را از سال ۱۹۳۶ تا ۱۹۵۸ و در قالب جستار در بر گرفته است. گفته شده است که کامو خطیبی چیره‌دست بود؛ علاوه بر اینکه قدرتی در نویسندگی، جستارنویسی، تفکر فلسفی و روزنامه‌نگاری داشت. سخنرانی‌های او مشهور و متواتر هستند. او فریاد آزادی و حرمت به انسان را برمی‌آورد؛ حال این فریاد برای یادبود پایان جنگ باشد یا در اوج التهاب در الجزایر عزیزش؛ در نکوهش نازیسم باشد یا نفی کمونیسم. نویسندهٔ رمان مشهور «طاعون» هیچ‌گاه به اندیشه‌هایی که انسان را به هر شکلی مبتذل و تحت‌انقیاد ایدئولوژی می‌خواست، رحم نکرد. بر ضد «چوبه‌های دار» سخن گفت، بر ضد تمام دیکتاتورها و بر ضد تانک‌هایی که بی‌محابا از روی آدم‌ها رد می‌شدند. کلمات آلبر کامو هنوز کهنه نشده‌اند.

سخنرانی‌های موجود در این کتاب صدایی است که هیچ‌گاه فراموش نشد. کامو در یکی از این سخنرانی‌ها به نسل‌های تازه می‌گوید که آنچه را بر ما گذشته از یاد نبرید تا به آزادی، حقوق و تکالیفش وفادار بمانید و از یاد نبرید تا هرگز نپذیرید که کسی هر قدر هم بزرگ یا حزبی هر قدر هم قوی به‌جای شما فکر کند و راه شما را به شما دیکته کند. ۳۴ متن در این کتاب کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. این‌ها متن‌های سخنرانی‌هایی هستند که از آلبر کامو در دست داریم. کتاب با متن پیاده‌شدهٔ سخنرانیِ کوتاه او در مراسم شام الجزایری‌ها (سیزدهم نوامبر ۱۹۵۸ و در پاریس) به پایان می‌رسد؛ این متن پیش از این در جایی منتشر نشده بود. تمام این سخنرانی‌ها، به‌جز سخنرانی او در باب «فرهنگ نوی مدیترانه‌ای» در سال ۱۹۳۷ و پس از جنگ ایراد شدند. شهرت این رمان‌نویس، جستارنویس، نمایش‌نامه‌نویس و سرمقاله‌نویس باعث شده بود که در فرانسه و همین‌طور در دیگر کشورها، پیوسته مشتاق و منتظرِ دیدگاه‌های او درمورد اوضاع جهان و آرای مطرح روزگار باشند؛ بااین‌حال آلبر کامو با خطابه میانه‌ای نداشت و این کار ناچار او را در معرض این خطر قرار می‌داد که درمورد موضوعاتی اظهارنظر کند که در آن‌ها نه تبحری در خود می‌دید و نه مشروعیتی.

خواندن کتاب در دفاع از فهم را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران ناداستان و قالب جستار درمورد انسان و جهان پیشنهاد می‌کنیم.

درباره آلبر کامو

آلبر کامو در ۷ نوامبر سال ۱۹۱۳ در خانواده‌ای فقیر در الجزایر متولد شد. آن زمان الجزایر تحت استعمار فرانسه بود. پدرش کارگری فقیر بود و مادرش خدمتکار بود. آن‌ها صاحب ۲ فرزند به نام «لوسین» و «آلبر» بودند. پدرش در جنگ کشته شد. مسئولیت نگهداری ۲ بچه بر عهدهٔ مادرش افتاده بود. کامو به‌خاطر خانواده‌اش مدرسه را رها کرد و به کارگری مشغول شد. معلمش به استعداد او پی برد و او را به ادامهٔ تحصیل تشویق و کمک کرد تا بتواند بورسیهٔ تحصیلی شود. با وجود اینکه کامو یکی از متفکران مکتب اگزیستانسیالیسم است، همواره این برچسب خاص را رد می‌کرد. او در دانشگاه الجزیره تحصیل کرد و تا پیش از آنکه در سال ۱۹۳۰ گرفتار بیماری سل شود، دروازه‌بان تیم فوتبال این دانشگاه بود. کامو در بعدازظهر چهارم ژانویهٔ ۱۹۶۰ و در ۴۷سالگی بر اثر سانحهٔ تصادف نزدیک سن در شهر ویل‌بلویل درگذشت. در جیب کت او یک بلیط قطار استفاده‌نشده پیدا شد. ابتدا قرار بود با قطار و همراه با همسر و فرزندانش به سفر برود، ولی در آخرین لحظات پیشنهاد دوست ناشرش را برای همراهی پذیرفت تا با خودروی او سفر کند. رانندهٔ اتومبیل و میشل گالیمار، دوست نزدیک و ناشر آثار کامو نیز در این حادثه کشته شدند. آلبر کامو در گورستان لومارین در جنوب فرانسه دفن شد.

پس از مرگ آلبر کامو، همسر و فرزندانش حق تکثیر آثار او را در اختیار گرفتند و ۲ اثر باقی‌ماندهٔ او را منتشر کردند. اولین آن‌ها کتاب «مرگ شاد» بود که در سال ۱۹۷۰ منتشر شد. دومین کتابی که پس از مرگ کامو منتشر شد یک اثر ناتمام به نام «آدم اول» بود که در سال ۱۹۹۵ منتشر شد. آدم اول یک خودزندگی‌نامه دربارهٔ دوران کودکی نویسنده در الجزایر است. از دیگر آثار این نویسندهٔ مشهور می‌توان به رمان‌های «بیگانه»، «سقوط»، «طاعون»، نمایشنامه‌های «کالیگولا»، «سوءتفاهم»، «حکومت نظامی» و کتاب نظریِ «افسانهٔ سیزیف» اشاره کرد.

بخشی از کتاب در دفاع از فهم

«آوریل ۱۹۵۵، آلبر کامو به پیشنهاد سفارت فرانسه در یونان برای گفت‌وگوی فرهنگی فرانسوی ـ یونانی به یونان سفر کرد. در این اقامت سه‌هفته‌ای بیست و هشتم آوریل در انجمن فرهنگی فرانسه ـ یونان آتن حاضر شد و در این بحث شرکت کرد. خود کامو در مذاکرات پیش از سفر این موضوع را انتخاب و درخواست کرد به جای سخنرانیِ رسمی، این جلسه در قالب پرسش‌وپاسخ برگزار شود. متنی که در این‌جا می‌آید برگرفته از صحبت‌های ضبط‌شدهٔ اوست که کتاب‌خانهٔ انجمن فرانسوی آتن آن را در ۱۹۵۶ منتشر کرد. صحبت‌های کامو کامل نقل شده‌اند و صحبت‌های دیگران خلاصه شده و در میان دو قلاب آمده‌اند.

[آقای پاپانوتْسُس از کامو می‌خواهد ویژگی‌های اصلی تمدن اروپا را شرح دهد (خود او دو ویژگی ذکر کرده است: ۱) تمایل به تکیه بر علم و فن با وجود ناکامی‌هایی که ممکن است در پی داشته باشد و تمایل به این‌که طبیعت را مطیعِ خواسته‌ها و آرزوهای خود کند و ۲) دغدغهٔ شکوه انسان) و از او می‌خواهد توضیح دهد از چه دارایی‌هایی باید به هر قیمتی که شده محافظت کرد و قدرت‌های بزرگ تاریخی این دوران از چه منظر تهدیدی برای این دارایی‌ها به شمار می‌آیند؟]

باید بگویم از وسعت و کلیت این پرسش بسیار ترسیده‌ام، حتی اگر این پرسش به عنوان چارچوبی برای بحث امشب ما نیز مطرح شده بود، فکر می‌کردم کمی بلندپروازانه است. می‌خواهم پیش از هر چیز از موانعی سخن بگویم که نمی‌گذارند حرف‌هایی قطعی و متقن در این باب بزنم.»