کتاب من سعدی آخرالزمانم

کتاب من سعدی آخرالزمانم نوشتهٔ بهاء‌الدین خرمشاهی و حاصل کوشش عارف خرمشاهی است. انتشارات ناهید این کتاب را منتشر کرده است.

درباره کتاب من سعدی آخرالزمانم

کتاب من سعدی آخرالزمانم حاوی ۱۱ مقاله، گفت‌وگو و نقد دربارهٔ شعر و شخصیت سعدی شیرازی از دید بهاء‌الدین خرمشاهی است. «تجربه‌کاری و روان‌شناسی سعدی»، «سهل و ممتنع در سخن سعدی»، «رایحه‌ای از بوستان» «دربارهٔ گلستان و بعضی گزین‌گویه‌های طنزآمیز آن» و «حق سعدی به گردن حافظ» از مهم‌ترین مقالات این کتاب است. عارف خرمشاهی توضیح داده است که نحوهٔ انتخاب مقالات به‌گونه‌ای است که عموم دوستداران شعر فارسی و به‌ویژه سعدی‌دوستان، بتوانند از آن‌ها استفاده کنند و درعین‌حال برای ادب‌پژوهان و سعدی‌پژوهان هم خالی از فایده نباشد. پس این کتاب در قالب چندین جستار، سعدی و اشعار او را کاویده است.

خواندن کتاب من سعدی آخرالزمانم را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به پژوهشگران و علاقه‌مندان به ادبیات کلاسیک ایران پیشنهاد می‌کنیم.

درباره بهاءالدین خرمشاهی

بهاءالدین خرمشاهی در سال ۱۳۲۴ در قزوین به دنیا آمد. او نویسنده، مترجم، روزنامه‌نگار، طنزپرداز، فرهنگ‌نویس، شاعر و استاد دانشگاهی ایرانی است. خرمشاهی تألیفاتی در حافظ‌شناسی و تفسیر اشعار حافظ شیرازی دارد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در قزوین گذرانده؛ سپس در رشتهٔ پزشکی پذیرفته شد، اما تحصیل در این رشته را در سال سوم نیمه‌کاره رها کرد (۱۳۴۳) و همراه با «کامران فانی» به تحصیل در رشتهٔ ادبیات فارسی پرداخت. او از دانشگاه تهران فوق‌لیسانس کتابداری گرفت (۱۳۵۰ تا ۱۳۵۲) و در مرکز خدمات کتابداری مشغول به کار شد. از استادان او در رشتهٔ ادبیات فارسی می‌توان به ذبیح‌الله صفا، مهدی محقق، سید جعفر شهیدی، پرویز ناتل‌خانلری، سید صادق گوهرین، آیت‌الله ابوالحسن شعرانی و عبدالحمید بدیع‌الزمانی کردستانی اشاره کرد. خرمشاهی توفیق خود را در مسیر پژوهش‌های قرآنی، مدیون کتاب «قانون تفسیر» و مولف آن، «سید علی کمالی دزفولی» دانسته است. کتاب‌های «قرآن و مثنوی»، «بررسی ترجمه‌های امروزین قرآن کریم»، «پوزیتیویسم منطقی»، «انسانم آرزوست (شرح برگزیدهٔ غزلیات شمس)»، «ترجمه‌کاوی»، «طنز و تراژدی»، «حافظ حافظهٔ ماست»، «از سبزه تا ستاره»، «رستگاری نزدیک» و «اکسیر خوشبختی» از آثار مکتوب بهاءالدین خرمشاهی است. او کتاب‌های بسیاری را به پارسی برگردانده است.

بخشی از کتاب من سعدی آخرالزمانم

«موازنه بین هنر سعدی و حافظ و مقایسه بین فکر و شعر و شخصیت و جهان‌بینی این دو شاعر بزرگ، از دلکش‌ترین پژوهش‌های هنری ـادبی است که سخن‌سنجان و ادب‌شناسان قدیم و جدید کمتر به آن پرداخته‌اند. آنچه تاکنون در این زمینه انجام گرفته عمق و اهمیت چندانی ندارد. بعضی از این کوشش‌ها هم، به‌ویژه در انجمن‌های ادبی پنجاه‌ـ شصت سال اخیر، در جانبداری متعصبانه و ترجیح یکی از این دو غزلسرای گرانمایه بر دیگری بوده است. این نوع مناقشه‌های سعدی‌گرایان و حافظ‌گرایان هنوز به پایان نرسیده ولی از شور و شدتش کاسته شده است. این نحوه نگرش یکسونگرانه و طرفگیرانه هرگز عمیق نیست و همواره عقیم است، چرا که از سرراست‌ترین تلقی غافل است. یعنی از این تلقی واقع‌گرایانه که هنر سعدی و حافظ هیچ‌یک فراتر یا فروتر از دیگری نیست. این دو حریف و هماورد و همقدر یکدگرند. این دو بزرگ‌ترین غزلسرایان زبان فارسی هستند. هردو در اوج اعتلاء و تلألؤ. ولی سبک و سلیقه هنرشان تفاوت‌هایی دارد، همچنانکه همانندی‌هایی دارد.

سعدی استاد مسلم غزل عاشقانه فارسی است، ولی عناصر غیرعاشقانه هنری غزلش به اندازه غزل حافظ نیست. هوشمندی و هنرشناسی حافظ در این بوده است که به‌خوبی و به‌زودی دریافته بوده است که در غزل عاشقانه و حدیث مهر و وفا فراتر از سعدی نمی‌توان رفت. و به جای محال‌اندیشی و رشک و رقابت‌هایی که خوشبختانه در نهادش نبوده، راه و روش جدایی گزیده است، و به اوج دیگری دست یافته است. این از خوش‌ترین بخت‌یاری‌های تاریخ شعر فارسی است که حافظ با آنکه از شعر و هنر سعدی بسی تأثیر برده ـو نمونه‌های نمایانش خواهد آمدــ ولی از سبک و سیاق و سلیقه او تقلید نکرده است؛ وگرنه سعدی‌واره کم‌رنگی از خود به‌جای می‌گذاشت.»