کتاب دلوز

کتاب دلوز نوشتهٔ ریدار دیو و ترجمهٔ فریبرز مجیدی است. انتشارات علمی و فرهنگی این کتاب را منتشر کرده است؛ کتابی از مجموعهٔ «اندیشه و اندیشه‌ورزان» که شرحی از آثار «ژیل دلوز» را ارائه داده است.

درباره کتاب دلوز

کتاب دلوز دربردارندهٔ شرحی از آثار فلسفی «ژیل دلوز»، فیلسوف فرانسوی است. ژیل دلوز، زادهٔ ۱۸ ژانویهٔ ۱۹۲۵ و درگذشتهٔ چهارم نوامبر ۱۹۹۵ است. او پیش‌از آغاز جنگ جهانی دوم وارد مدرسهٔ دولتی شد و قبل‌از تجاوز آلمانی‌ها به کشورش، برای تعطیلات به نورماندی رفته بود. دلوز از سال ۱۹۴۴ تا ۱۹۴۸ در دانشگاه سوربن به تحصیل فلسفه پرداخت و در سال ۱۹۵۶ با «دنیز پل گرانژوان» ازدواج کرد. او در سال ۱۹۵۷ به تدریس تاریخ فلسفه در سوربن پرداخت و از ۱۹۶۰ تا ۱۹۶۴ با مرکز ملی پژوهش اجتماعی همکاری داشت. دلوز تا سال ۱۹۸۷ نشست‌های بسیاری را در رابطه با فیلسوفانی همچون کانت، لایب‌نیتس، اسپینوزا، برگسون و موضوعاتی همچون سینما و موسیقی برگزار کرد. دلوز به مدت ۱۰ سال به‌عنوان استادیار در دانشگاه تدریس می کرد. در همین دوره بود که دوستی پایداری میان او و «میشل فوکو» شکل گرفت. او از متفکران فلسفهٔ قاره‌ای و جریان پسامدرنیسم محسوب می‌شود. بسیاری از پژوهشگران کتاب «تفاوت و تکرار» دلوز را شاهکاری در فلسفهٔ معاصر می‌دانند.

کتاب حاضر مقدمه‌ای است بر فلسفهٔ ژیل دلوز. فلسفهٔ او به‌عنوان نظامی فلسفی و به‌منزلهٔ تلاشی انتقادی معرفی شده است. نظامی شامل فلسفه‌ای دربارهٔ ذهن و جایگاه آن در واقعیت. این فلسفهٔ ذهن در حوزه‌های گوناگون واقعیت اجتماعی و شناخت‌شناسی کاربرد دارد و به پیدایش مجموعه‌ای از نظریه‌های نو و بدیع در زمینهٔ زبان، تمایلات جنسی، هنر، سیاست، تاریخ، و علم می‌انجامد. ریدار دیو این اثر را شش فصل نگاشته که عنوان آن‌ها عبارت است از «درون‌ماندگاری و ذهنیت (سوبژکتیویته)»، «نشانه‌شناسی فرهنگی»،‌ «تاریخچه‌ای از فاعل شناسایی جدید»، «هستی‌شناسی اجتماعی»‌، «فلسفه و هنر»‌ و «نتیجه‌گیری: موضوع فلسفه».

خواندن کتاب دلوز را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران فلسفهٔ معاصر و کسانی که می‌خواهند که با فلسفهٔ ژیل دلوز آشنا شوند، پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب دلوز

«نظریهٔ دلوز دربارهٔ مفاهیم، مسائل، و آفرینشِ درون‌ماندگار شباهت بسیار زیادی دارد به نظریه‌ای دربارهٔ علم که در فرانسه به همت گاستون باشلار، ژرژ کانگی‌یم، و میشل فوکو به ظهور رسید. دلوز با این‌که هرگز مورّخ علم نبود، علاقهٔ پرشوری به آثار میشل فوکو پیدا کرد، به‌ویژه به کتاب باستان‌شناسی شناخت، که مربوط به نظریهٔ وی دربارهٔ گفتار و تاریخ بود. هنگامی‌که این کتاب انتشار یافت، دلوز به بررسی آن پرداخت و نقد بسیار مثبتی بر آن نوشت. این نوشته در کتابی که دلوز راجع به فوکو پس از درگذشت وی انتشار داد به صورت تجدیدنظرشده و اصلاح‌شده‌ای به چاپ رسید. استنباط دلوز از کتاب باستان‌شناسی شناخت موجب شده است که یکی از مسائل هنجارین در روش فوکو که با نظریهٔ خود او در مورد فلسفه نیز ارتباط دارد روشن شود: مرز میان آنچه به شناخت تعلق دارد و آنچه تعلق ندارد، خودش بخشی از شناخت است و، بنابراین، قابل‌استنتاج از تجربه نیست. به این ترتیب، در نظریهٔ دلوز راجع به فلسفه، مفهوم‌ها بر اساس رابطه‌شان با مفاهیم دیگر به طرزی موشکافانه تعریف شده‌اند ــ آن‌ها نه از تجربه سرچشمه می‌گیرند و نه باید ابزارهایی انگاشته شوند که می‌توانیم برای توصیف تجربه از آن‌ها استفاده کنیم ــ یا در ارتباط با واقعیت در تعبیری وسیع‌تر. مفهوم‌ها برساخته‌هایی هستند که واقعیتی خاص خودشان را تشکیل می‌دهند. آن‌ها به‌گونه‌ای متفاوت از جمله‌ها یا تصورات نیز وجود دارند. مفهوم‌ها بخشی از زبان یا ذهن را تشکیل نمی‌دهند. در کتاب فلسفه چیست؟، دلوز و گاتاری خطوط کلی آنچه را محیط مفاهیم می‌نامند ترسیم می‌کنند. مفهوم در «سطحی» وجود دارد که با مفاهیم دیگری احاطه می‌شود. خودِ آن سطح ذاتی فلسفه است. فلسفه واسطه‌ای (سطحی) می‌آفریند که در آن مفاهیم را ابداع می‌کند.»