کتاب خانه ای برای زندگی

کتاب خانه ای برای زندگی نوشتهٔ مجید صفاری نیا و زهرا نوربخش و ویراستهٔ سمانه عباسی است و انتشارات نسل نواندیش آن را منتشر کرده است. این کتاب یک فیلم‌نامهٔ روان‌شناختی است.

درباره کتاب خانه ای برای زندگی

فضای مشاورهٔ روان‌شناختی و تعامل درمانگر و مراجع پر از قصه‌هایی است که گاه بیش‌ازاندازه ناباورانه و گاه ساده و خسته‌کننده است. روان‌شناس روزانه در میان مراجعان خود با روایت‌هایی روبه‌رو می‌شود که هر یک ارزش ساخت فیلمی بلند یا کوتاه را دارد. در خلال دهه‌های اخیر کم نیستند روان‌شناسان و فلاسفه‌ای که مفاهیم علمی و فلسفی را در قالب داستان، قصه یا حتی فیلم به تصویر کشیده‌اند. از نمونه‌های معاصر آن می‌توان از میشل فوکو، اروین د یالوم و پائولو کوئلیو نام برد و از گذشتگان نیز ژان پل سارتر و آلبر کامو نویسندگان حوزهٔ اگزیستانسیالیست سرشناس‌ترند. روایت‌درمانی نیز یکی از رویکردهای درمانی جدید در روان‌شناسی است که تلاش می‌کند روایت مراجعان را از خودشان و زندگی‌شان تغییر دهد. ضمن اینکه خواندن روایت‌ها جنبهٔ درمانی دارد. سینمادرمانی نیز از دههٔ ۱۹۹۰ به این طرف مورد استفادهٔ بسیاری از درمانگران قرار گرفته و به نقش سینما و رسانه بر سلامت بیش از گذشته تأکید شده است.

صنعت سینما در ایران صنعت گسترده‌ای نیست. نبود امکانات مانند سالن‌های نمایش، فقدان سرمایه‌گذاری، فقدان فیلم‌نامه‌های جذاب و شیرین ازجمله بعضی از مشکلات آن است. رونق اقتصادی این صنعت یک تجارت ۵۵۰ میلیارد تومانی و ساخت حدود ۶۰ فیلم در سال است. این بازار کوچک خالی از حضور روان‌شناسان و مشاوران و ارائهٔ ایده‌ها و داستان‌های جالب از سوی آن‌هاست. فیلم‌هایی با رنگ‌وبوی روان‌شناختی و خانواده ساخته می‌شود، ولی از حضور این قشر فرهیخته در این حوزه رد پایی نیست. مفاهیمی که به درست یا به غلط برای تماشاگر ایرانی نمایش داده می‌شود، ولی پیامدها معمولاً اساس علمی ندارند و گاهی موجب تصورات غلط و غیرواقعی می‌شوند. فیلم‌نامهٔ خانه ای برای زندگی از معدود کارهایی است که یک روان‌شناس به تحریر درآورده است. 

قصهٔ این فیلم‌نامه بر اساس داستانی واقعی از مراحل درمان و بازگشت یکی از مراجعان نویسنده در سال‌های دههٔ ۱۳۸۰ است که به فیلم‌نامه تبدیل شد. سینمای ایران نیاز به تدوین و طرح این قبیل آثار دارد. روان‌شناسان و درمانگران بی‌شماری در جهان و حتی ایران از سینمادرمانی به‌عنوان یک مکمل درمان روان‌شناختی کمک می‌گیرند و شاید این فیلم‌نامه گامی باشد برای حضور همکاران و دوستداران حوزهٔ «روان‌شناسی و رسانه» که متأسفانه در ایران به‌عنوان یکی از محورهای روان‌شناسی جایگاهی ندارد.

خواندن کتاب خانه ای برای زندگی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به کسانی که دوست دارند فیلم‌نامه‌ای با درون‌مایه‌های روان‌شناختی بخوانند پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب خانه ای برای زندگی

«رابعه مقابل میز منشی ایستاده است. منشی تقویم روی میز را ورق می‌زند.

منشی: شما بودید که دوهفته قبل وقت گرفتید و بعد یک بار کنسل کردید؟

رابعه: بله معذرت می‌خوام [مکث] [با تردید] هفتهٔ قبل مشکلی برام پیش اومد... نشد که بیام.

منشی: بار اوله مراجعه می‌کنید، درسته؟

رابعه: بله.

منشی: چند لحظه صبر کنید، بعد بفرمایید داخل.

مرکز مشاوره چند اتاق دارد و چند نفری برای ملاقات با مشاوران منتظرند. روی میز مهمان چندین بروشور و کتاب قرار دارد. روی دیوار چند پوستر و پیام روان‌شناسی سلامت و یک حدیث.

روی درب ورودی نوشته شده است: قبل از ورود به اتاق گوشی خود را خاموش کنید.

رابعه چند قدم کوتاه برمی‌دارد و از پنجرهٔ دفتر نگاهی به بیرون می‌اندازد. موتورسواری را می‌بیند که کلاه کاسکت دارد و آن طرف خیابان منتظر است. رابعه با نگرانی دستی به پیشانی خود می‌کشد.

منشی: خانم لطفی، بفرمایید داخل.

رابعه توجهی نمی‌کند. حواسش پرت است، کمی منگ به نظر می‌رسد.

منشی: خانم لطفی با شما هستم، بفرمایید داخل.

رابعه: [با صدای آهسته] بله، ببخشید.»