کتاب درخت آسوریک

کتاب درخت آسوریک نوشته هیوا مسیح است و با ترجمه شعر درخت آسوریک از دکتر ماهیار نوابی در نشر خزه منتشر شده است. 

درباره کتاب درخت آسوریک 

اثر درخت آسوری یا درخت آسوریگ یا درخت آسوریک کتابی است منظوم در ۸۰۰ واژه و موزون به وزن هجایی که به زبان پارتی یا پهلوی اشکانی و خط پهلوی نوشته شده و از معدود متن‌های غیردینی است که از زبان پارتی (آمیخته به پارسی میانه) برای روزگار ما باقی مانده است. طبق نظر محققان متن اصلیِ کتاب به زبانِ پهلوی اشکانی و به‌صورت شفاهی روایت می‌شده و سپس در دوره ساسانی مکتوب شده است. در این داستان شاهد گفت‌و‌گوی یک درخت با یک بز هستیم.

در میان بقایای کوچک و بزرگ باستان‌شناسان در شهر سوخته ظرفی سفالی پیدا شد که در آن بزی در ۵ حرکت به سمت درختی می‌پرد و برگ‌های آن را می‌خورد. بعضی محققان می‌گویند این سفالینه که به‌عنوان اولین انیمیشن جهان مشهور شده‌است، در حقیقت داستان درخت آسوریک و بز را روایت می‌کند. 

در کتاب درخت آسوریک ابتدا هیوا مسیح اطلاعات کامل و دقیقی از جزئیات این شعر در اختیار خوانندگان قرار می‌دهد و در ادامه ترجمهٔ موزون شعر آورده شده است. در پایان هم کلمات خاص و دشوار آن معنا شده است.

خواندن کتاب درخت آسوریک را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام علاقه‌مندان به تاریخ ادبیات پیشنهاد می‌کنیم. 

بخشی از کتاب درخت آسوریک

«پاسخ ۲: معنا در شعر امری ذاتی است که در لایه‌هایی از امکانات بی‌شمار زبان پنهان است و به این ترتیب امری معنادار است و ما می‌بایست به کمک نشانه‌ها و کلیدواژه‌ها و ابزار تفسیر و تحلیل و تأویل، آن را کشف و فهم کنیم. همین تلاش نشان می‌دهد که ممکن است وقتی معناهایی را یافتیم خود آن معناها هم دارای معناهایی دیگر باشند. بنابراین حتی امر بی‌معنا هم در نهایت دارای معنایی است که ما می‌توانیم به کمک توان تأویل آن را دریابیم. معناهایی که علت وجود چیزی هستند و یادآور معنای آن علت یا دلیل وجود آن، که حتماً با خود تاریخی هم دارد. درست با داشتن تاریخ است که می‌توان به جهان متن یا حتی کلمه وارد شد. به عبارتی هر کلمه دارای تاریخی است و یافتن مسیر تاریخی آن، کل مفهوم و هستی کلمه را در طول زمان بر ما آشکار می‌کند. حتی می‌توانیم دریابیم در طول زمان چه تعبیراتی از آن شده و در هر زمان چه معناهای متفاوتی داشته است. به‌طور مثال واژهٔ عشق، که در طول تاریخ پیدایش این کلمه، معناهای متنوعی به خود گرفته یا به آن داده‌اند.

«عشق» در زمان و زبان ادیانی باستانی مفهومی و معنایی داشته، در زمانِ داستانی/تاریخی لیلی و مجنون، رمئو و ژولیت و... معنایی، در زمان فروغ فرخزاد معنا و مفهومی دیگر، و امروز یعنی در سال ۱۳۹۳ شمسی ۶ معنایی متفاوت. مثلاً فروغ فرخزاد عشق بین لیلی و مجنون را درک نمی‌کند و می‌گوید آن دو روانپریش بودند ۷ و... که جای بحث آن اینجا نیست. کلماتی که در خود و با خود هم تاریخ دارند و هم به تاریخی گاه جغرافیایی یا جغرافیای تاریخی مربوطند؛ اتفاق ویژه‌ای می‌افتد که می‌تواند ما را به شهر معناهایی در گذشته ببرد. وقتی می‌گوییم «پاسارگاد» و «تخت جمشید» بی‌هیچ توضیحی بلافاصله به یاد «کوروش»، «داریوش»، «جمشید» و در مجموع به یاد دوران ایران باستان و سلسله‌های پادشاهی هخامنشیان می‌افتیم. از سوی دیگر به یاد «اسکندر مقدونی» می‌افتیم که تاریخ به ما می‌گوید ایران را غارت کرد و تخت جمشید را به آتش کشید و یا ممکن است به واسطهٔ وسعت دانش به یاد تورات و داستان «اورشلیم» و بازسازی معبد «هیکل» به دست کوروش بیفتیم. در این لحظات، نه پاسارگاد، نه تخت جمشید، کوروش و... سعی نمی‌کنند به عنوان واژه‌ای در ساخت جمله و زبان، معنای خود را به ما نشان دهند، بلکه این معنای ذاتی آنهاست که به دلیل نقش تاریخی‌شان ما را وامی‌دارند به یادشان بیفتیم. ما نمی‌توانیم برایشان معنایی تولید کنیم؛ هرچه آگاهی ما از آنها بیشتر باشد، شناخت ما از آنها بیشتر است. در حقیقت ما به واسطهٔ معنای نشانه‌ها از مسیر معنای معنا به سوی حقیقتی ممکن یا ناممکن در واژه پیش می‌رویم.»