کتاب تق تق

کتاب تق تق از احمد مطر شاعر عراقی‌تبارساکن لندن با ترجمه سهند آقایی است که در نشر مشکی به چاپ رسیده است.

احمد مَطَر، شاعری عراقی‌تبار، که از عراق به کویت، و از کویت به لندن تبعید شده‌است؛ و برخلاف تصور خیلی‌ها در این روزها، در اینجا مقصود از «تبعید»، طردکردنِ شاعری‌ است که کلماتش طعمِ تلخ از انفجارِ اندیشه‌های تلنبارشدۀ اعتراض، از سوی مردمانی جان‌برکف در خانه‌ها و خیابان‌های سرکوبِ آزادی گرفته‌است، نه آن تبعیدِ از دماغِ فیل افتادۀ نویسنگانی که هوای مطبوعِ جهان‌ِ اوّل و رفاهش را، درست مانند عوام‌الناس، به بهانۀ بی‌بهانۀ «بودن یا نبودنِ آزادی» در جغرافیای وطن، ترجیح داده، جلای وطن کرده‌اند یا می‌کنند.

 مبارزه و مقاومتِ خشم‌گینانه شاعرِ امروزِ عرب با جهلِ یک مشت ظالمِ بالفطره در ممالک عربی، هرچقدر هم که متهّم یا ستوده شود، تنها راهِ نزدیک شدنِ شعر به ملّت است. مطر در مصاحبه‌ای که ترجمۀ فارسی‌اش بیست‌و‌پنج سال پیش به چاپ رسید به دفاع از مقاومتِ خشمگینانه که به قولِ گفت‌وگو کننده در نظرِ عده‌ای معادلِ مبارزۀ منفی تلقّی شده‌، گفته‌است: 

«آیا می‌خواهید بگویید که مبارزۀ مثبت، مبارزه از طریقِ حزبِ اسراییلی «راکاح» یا بالاانداختن ویسکی مترقی با هیاتِ اسراییلی در بوداپست، یا روبوسی با برادرِ صهیونیست «یوری افنیری» یا شعرگفتنِ طاقباز پشتِ سنگر غزل در یک هتلِ پاریسی، یا نمازِ جماعت به امامت شیخ کمپ‌دیوید است؟!» (گفت‌وگو با احمد مطر، شاعرِ خشم، کیهانِ فرهنگی، آذر ۶۸، شمارۀ ۶۱)

مطر شاعری‌ خشمگین و انقلابی است، او برخلافِ شاعرِ بزرگی چون قبّانی، دربرابرِ اجتماعیات و سیاسیات، به شعرگفتن از سرِ تفنّنی روشنفکرانه یا از سرِ دردی زودگذر بسنده نکرده‌است. از آثار معروف احمد مطر می‌توان به

«لافتات ۱» (پلاکاردها ۱)، ۱۹۸۴، یعنی دو سال پیش از مهاجرت به لندن؛ «لافتات ۲» (پلاکاردها ۲)، ۱۹۸۷؛ «ما اصعب الکلام» (چه دشوار است سخن)، ۱۹۸۷، برای ناجی‌علی، کاریکاتوریستِ مشهور و همکارِ او در جریده‌های القبس و بلافتنه که در لندن به سالِ ۱۹۸۷ شهید شد؛ «لافتات ۳»، ۱۹۸۹؛ انّنی المشنوق اعلاه (سر به دارم...)، ۱۹۸۹؛ دیوان الساعه (دیوان ساعت)، ۱۹۸۹؛ «لافتات ۴»، ۱۹۹۳؛ «لافتات ۵»، ۱۹۹۴؛ و «لافتات»‌های ۶ و ۷ در سال‌های ۹۷ و ۹۸ اشاره کرد.

سی‌و‌ چند شعرِ این مجموعه، همۀ آن چیزی‌ست که مترجمِ فارسی‌زبان، از «احادیث الابوابِ» مطر برگزیده است و همهرا در فارسی بازسرایی کرده است، «زبانِ درها»ی مطر را با هم بخوانیم.

خواندن کتاب تق تق را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

 علاقه‌مندان به شعر جهان مخاطبان این کتاب‌اند.

 شعری از کتاب تق تق

واسطۀ همیشگیِ صلح است دَر

میانِ دو دیوار

که ایستاده‌اند

دور از هم...