کتاب قوی سیاه

کتاب قوی سیاه با عنوان اصلی The Black Swan اثری از نسیم نیکولاس طالب، نویسنده، تحلیل‌گر ریسک و فعال اقتصادی آمریکایی-لبنانی است. این کتاب در سال ۲۰۰۷ منتشر شد و توانست نظر میلیون‌ها مخاطب را به خود جلب کند. کتاب قوی سیاه را محمدابراهیم محجوب به فارسی برگردانده و توسط نشر آریاناقلم به چاپ رسیده است. طالب در این کتاب از رخدادهایی سخن گفته که محتمل به‌نظر نمی‌رسند، اما وقتی اتفاق می‌افتند زندگی انسان‌های بی‌شماری را تحت‌تاثیر قرار می‌دهند. دنیا معمولا بعد از تجربه‌ی این رخدادها، چهره‌ای نو و دگرگون می‌یابد؛ تغییری که می‌تواند منحصر در یک منطقه نیز نباشد. کتاب قوی سیاه، که برای هفته‌ها در فهرست‌های آثار پرفروش نیویورک‌تایمز جای گرفت، علاوه‌بر وجوه اجتماعی، می‌تواند در زندگی فردی مخاطبانش نیز تغییری قابل‌ملاحظه ایجاد کند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب قوی سیاه

کتاب قوی سیاه (اندیشه‌ورزی پیرامون ریسک)، اثری غیرداستانی، نوشته‌ی نسیم نیکولاس طالب، نویسنده‌ی محبوب و سرشناس آمریکایی-لبنانی است. نویسنده‌ای که تصمیم گرفت دانش خود از آمار و تحلیل ریسک را با تجربه‌ی موفقش در کار اقتصادی و خریدوفروش سهام درهم آمیزد و مفهومی جدید را به‌نام «قوی سیاه» ابداع کند. قوی سیاه همان رخدادهای نامحتملی هستند که اتفاق می‌افتند: هواپیماهایی که راهشان را به سوی برج‌های دوقلوی نیویورک کج می‌کنند و آتش جنگ را به خانمان میلیون‌ها انسان می‌اندازند؛ یک بحران عجیب اقتصادی و فروپاشی بازارهای مالی که معیشت میلیون‌ها نفر را به بازی می‌‌گیرد و یک ویروس ناشناخته که سروکله‌اش از ناکجا پیدا می‌شود و جان میلیاردها انسان را به خطر می‌اندازد. نیکولاس طالب در این کتاب کوشیده راهی برای درک بهتر این قو‌های سیاه بیابد. او طفره رفتن سیاست‌مداران از تبعات «قوی سیاه» را برنتابیده و از شناخت‌پذیری آن‌ها سخن به میان آورده است. شناختی که می‌‌تواند تاب‌‌آوری مجموعه‌ها و افراد را در مقابل این قبیل حوادث بسیار بیشتر کند.

کتاب قوی سیاه خود بخشی از مجموعه‌ی بزرگ‌تری از آثار نیکولاس طالب است. مجموعه‌‌ای که دیگر آثارش همچون فریب‌خورده‌ی تصادف، پادشکننده، پوست در بازی و تخت پروکروستس را در بر می‌گیرد. این کتاب در سال ۲۰۰۷ و به زبان انگلیسی منتشر شد. انتشار این کتاب در آمریکا را نشر Random House برعهده داشت. قوی سیاه تاکنون هزاران‌بار چاپ و به بیش از سی زبان ترجمه شده است؛ اما نکته‌ی مهم‌تر این است که تا سال ۲۰۲۰ بیش از ۱۰هزار بار مورد استناد و مراجعه‌ی پژوهشگران قرار گرفته است. این کتاب چندبار نیز به فارسی برگردانده شده و در میان ایرانیان نیز بسیار محبوب است. ترجمه‌ی محمدابراهیم محجوب از این کتاب را انتشارات آریاناقلم راهی بازار کتاب ایران کرده است.

خلاصه کتاب قوی سیاه

کتاب قوی سیاه، اثری برای کمک به درک بهتر رویدادهایی است که ناممکن می‌نمایند و هدفش بالابردن تاب‌‌آوری (و نه الزاما پیشگیری) در مقابل این رخدادهاست. رخدادهایی موسوم به «قوی سیاه» که سه ویژگی دارند؛ اول اینکه ناگهانی و غیرمنتظره‌اند؛ دومین ویژگی‌شان پیامدهای سنگین و نامتعارف آنهاست و سوم وجود کسانی است که بعد از رخ دادنشان می‌کوشند آنها را قابل‌پیش‌بینی جلوه دهند. طالب بر پایه‌ی علم و شهود برآمده از تجربه‌ی خود، پدیده‌ی قوی سیاه را به‌طور جامع بررسی کرده است. کتاب قوی سیاه سه بخش اصلی با عنوان‌های «ناکتابخانه‌ی اومبرتو اکو: ما چگونه اعتبارجویی می‌کنیم»، «ما نمی‌توانیم پیشگویی کنیم» و «قوهای کبود کرانستان» دارد که دیباچه و پسگفتاری آن‌ها را تکمیل کرده است. طالب در نیمه‌ی نخست کتاب ابعاد روانشناختی و انتزاعی‌تر موضوع را واکاویده و در نیمه‌‌ی دیگر کتاب، قوی سیاه را با دیدی علمی‌تر وارسی کرده است. نویسنده درنهایت می‌کوشد دورنمای روشن‌تری از قوی سیاه ارائه دهد تا از غافلگیرشدن گسترده در هنگام رویت آن تا جای ممکن جلوگیری کند و نیز امکان استفاده از جنبه‌های مثبت رخدادهای غریب و نامعمول را (عمدتا از حیث اقتصادی) فراهم آورد.

چرا باید این کتاب را بخوانیم؟

کتاب قوی سیاه را می‌توان راهنمایی برای مدیریت ریسک از نویسنده‌ای نخبه توصیف کرد. مدیریت ریسک تنها به تاب‌آوری در هنگام فاجعه منحصر نمی‌شود بلکه روی مثبت‌تر آن استفاده از فرصت‌هایی است که ممکن است تنها یک بار در زندگی هر فرد به‌دست آیند. ترجمه‌ی روان محجوب و دانش او در این زمینه دیگر ویژگی درخشان این نسخه از کتاب است. اقتصاد تنها علمی برای کارشناسان نیست؛ دانشی حیاتی است که همه‌ی ما در زندگی روزمره به آن نیاز داریم. خواندن کتاب‌های اقتصاد باعث می‌شود تا تورم را بهتر درک کنیم، مفهوم ارزش پول را بفهمیم، نحوه‌ی عملکرد بانک‌ها و دولت‌ها را بشناسیم و در نهایت، قدرت تحلیل و تصمیم‌گیری مالی ما تقویت شود.

کتاب قوی سیاه را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب را به‌علاقه‌مندان به آثار غیرداستانی، کتاب‌های توسعه‌ی فردی، کتاب‌های عمومی در حوزه‌ی اقتصاد و مدیریت ریسک و نیز پژوهشگران عرصه‌ی سیاست و مدیریت پیشنهاد می‌کنیم.

درباره نسیم نیکلاس طالب

نسیم نیکولاس طالب نویسنده، متخصص آمار، تحلیل‌گر ریسک و فعال سابق بازارهای مالی لبنانی-آمریکایی است. او متولد دوازدهم سپتامبر ۱۹۶۰ در امیون لبنان است. او در خانواده‌ای پیرو مسیحیت ارتدوکس دیده به جهان گشود. پدرش متخصص سرطان و مادرش پژوهشگر انسان‌شناسی بود. والدین طالب تابعیت فرانسه را نیز داشتند و او دوره‌ی کارشناسی و کارشناسی ارشدش را در رشته‌ی علوم در دانشگاه پاریس گذراند. طالب پس از دریافت مدرک کارشناسی ارشد در رشته‌ی مدیریت بازرگانی از دانشگاه پنسیلوانیا، دکترایش را در رشته علوم مدیریت دانشگاه دوفین پاریس گرفت. نسیم طالب در سال ۱۹۸۸ با سینتیا آن شلتون ازدواج کرد و حاصل این ازدواج دو فرزند با نام‌های سارا و الکساندر است.

طالب فعالیت‌هایش در بازارهای مالی را در آمریکا آغاز کرد. او در حوزه‌های مختلفی ازجمله معاملات مشتقه و مدیریت صندوق‌های پوشش ریسک به موفقیت‌های بزرگی دست یافت. او پس از سال‌ها فعالیت، تجارب و نظریات خود در فهم و مدیریت ریسک را در قالب‌ چندین کتاب منتشر کرد. «قوی سیاه»، «پادشکننده»، «پوست در بازی»، »فریفته‌ی تصادف»، «تخت پروکروستس»، «در وسط گود» و «جمهوری حروف» عنوان‌های مهم‌ترین و پرمخاطب‌ترین‌ترین آثار منتشرشده از نسیم نیکولاس طالب است.

بهترین ترجمه کتاب قوی سیاه

کتاب قوی سیاه چندین‌بار به فارسی ترجمه شده است. بی‌تردید برگردان دکتر محمدابراهیم محجوب یکی از بهترین نمونه‌هاست. برگردانی که به‌همت نشر آریاناقلم روانه‌ی بازار کتاب شده است. واژه‌گزینی دقیق مترجم و روان، ‌خوش‌خوان و خلاقانه بودن ترجمه و همچنین ویرایش در خور، از مهم‌ترین ویژگی‌های این نسخه است.

نکوداشت‌های کتاب

اهمیت کتاب قوی سیاه سبب شده واکنش‌ها به آن نیز گسترده باشد:

• جالب‌توجه‌ترین توصیف کتاب را ساندی‌تایمز در سال ۲۰۰۹ ارائه داد و آن را یکی از دوازده کتاب اثرگذار پس از جنگ جهانی دوم برشمرد.
• دنیل کانمن برنده‌ی نوبل اقتصاد، با تحسین کتاب قوی سیاه اظهار داشت: «این کتاب دیدگاه من را نسبت به کارکرد جهان تغییر داد.» او در کتاب «تفکر سریع و کند» اشاراتی به این کتاب داشته است.
• دیوید آلدوس ریاضیدان شناخته‌شده، رویکرد طالب را در زمینه‌ی بازارهای مالی و اندیشه‌ی فلسفی‌اش را عملگرایانه دانسته، ضمن اینکه از اغراق‌ او نیز گلایه کرده است. نشریات معتبر نیز مرورها و نقدهای بسیاری بر این کتاب منتشر کرده‌اند.
• فایننشال تایمز قوی سیاه را کتابی انقلابی خوانده که با ما از ناشناخته‌ها می‌گوید و چگونگی مواجهه‌ با چنین جهانی را توضیح می‌دهد. نشریه‌ی بین‌المللی International Statistical Review، که مجله‌ای معتبر در زمینه‌ی آمار و احتمال است، این کتاب را اثری مشهور و انتقادی و درعین‌حال جذاب و خواندنی توصیف کرده است.

جوایز کتاب قوی سیاه

کتاب قوی سیاه در سال ۲۰۰۷ برنده‌ی جایزه‌ی کتاب اقتصادی سال آلمان از سازمان Wirtschaftsbuchpreis FT Deutschland شد. قوی سیاه همچنین جایزه‌ی کتاب کسب‌وکار از موسسه‌ی getAbstract را به خود اختصاص داد. این کتاب به فهرست نهایی بهترین کتاب کسب‌وکار FT/Goldman Sachs Business Book of the Year نیز راه یافت، جایزه‌ای که مشترکا از جانب موسسه‌ی فایننشال‌تایمز و گلدمن ساکس اهدا می‌شود. طالب خود نیز از سوی چندین نهاد و نشریه‌ی معتبر همچون Frost & Sullivan، SmartMoney و Prospect تحت عناوین مختلف، نامزد دریافت جایزه‌ شده یا در فهرست افراد تاثیرگذار قرار گرفته است.

درباره نسخه صوتی این کتاب

کتاب صوتی قوی سیاه نیز به‌همت نشر آریاناقلم منتشر شده است. این نسخه‌ با گویندگی محمدابراهیم محجوب که خود ترجمه‌ی اثر را برعهده داشته، تولید شده است. مازیار ملکی دیگر گوینده‌ی این نسخه است. صدای گرم محجوب و شناخت کامل او از مفاهیم کتاب در کنار پرداخت درست و موسیقی دل‌نشین، این نسخه‌ی صوتی را به‌اثری جذاب تبدیل کرده است.

بخشی از کتاب قوی سیاه

منطق قوی سیاه موجب می‌شود نادانسته‌های ما نقشی بس مهم‌تر از دانسته‌های ما داشته باشند. توجه کنید که بسیاری از قوهای سیاه، به دلیل ناگهانی بودن، می‌توانند وضع را بدتر کنند: به رویداد یازده سپتامبر سال ۲۰۰۱ بیندیشید. اگر در روز دهم سپتامبر، ریسک این پیشامد به شیوه‌ای معقول قابل‌درک بود، این پیشامد رخ نمی‌داد. اگر ریسک این پیشامد جدی بود، هواپیماهای جنگنده بر فراز برج‌های دوگانه چرخ می‌زدند، هواپیماهای مسافری درهای ضدگلولهٔ قفل‌شده می‌داشتند، و این حمله صورت نمی‌گرفت؛ تمام. شاید هم چیز دیگری پیش می‌آمد. چه چیزی؟ نمی‌دانم.

آیا شگفت‌آور نیست شاهد رویدادی باشیم درست به‌این‌دلیل که قرار نبوده روی بدهد؟ (یعنی چون انتظار نداشته‌ایم روی بدهد، برای پیشگیری از آن کاری نکرده‌ایم.) ما در برابر چنین رویدادی چه دفاعی داریم؟ اگر دشمن شما بداند که شما چه چیزی را می‌دانید (مثلاً اینکه نیویورک برای عملیات تروریستی هدفی آسان است) دیگر دانستن آن چیز ارزشی نخواهد داشت. شاید عجیب باشد که در چنین بازی استراتژیکی، آنچه می‌دانید شاید به‌راستی کم‌ارزش باشد.

این مطلب دربارهٔ همهٔ کسب‌وکارها صادق است. فرض کنیم در کار رستوران کسی بخواهد با بهره‌گیری از یک «دستور پخت رمزی» درآمد کلانی به جیب بزند. اگر دستور پخت او آشکار و شناخته‌شده باشد رستوران همسایه نیز از آن پیروی می‌کند و آن دستور پخت همه‌گیر می‌شود. پول کلان هنگامی از رستوران به دست می‌آید که اهالی این شغل به‌آسانی نتوانند سر از دستور پخت درآورند؛ یعنی این دستور تااندازه‌ای دور از انتظار باشد. هرچه پیروزی در این کار غافل‌گیرانه‌تر باشد شمار رقیبان کمتر، و کسی که نخستین‌بار آن را انجام داده موفق‌تر خواهد بود. در کار کفش و کتاب نیز وضع همین است –یا هر کسب دیگر. این قاعده دربارهٔ نظریه‌های علمی نیز مصداق دارد –کسی دوست ندارد سخنان کم‌ارزش بشنود. درمجموع می‌توان گفت در سرمایه‌گذاری‌های مخاطره‌آمیز، احتمال برگشت سرمایه با مقدار برگشتی نسبت وارونه دارد.