کتاب ایده‌ های پرتوان

کتاب ایده‌ های پرتوان با عنوان اصلی The Voltage Effect: How to Make Good Ideas Great and Great Ideas Scale نوشتهٔ جان ای. لیست و ترجمهٔ جعفر خیرخواهان و حسین بخشایی است. انتشارات آریانا قلم این کتاب را منتشر کرده است. اثر حاضر که در دستهٔ برنامه‌ریزی راهبردی و کارآفرینی و سیاست‌گذاری قرار گرفته، در باب شناسایی ایده‌های مقیاس‌پذیر و اجرای آن‌ها در سطح کلان است. نویسنده با استناد به تحقیقات و مثال‌هایی از کسب‌وکار، سیاست‌گذاری، آموزش و سلامت عمومی ۵ عامل بازدارنده در اجرای گستردهٔ ایده‌ها را بررسی کرده است. هدف کتاب حاضر بررسی علم مقیاس‌افزایی، دلایل شکست برخی ایده‌ها و موفقیت برخی دیگر و چگونگی افزایش شانس موفقیت ایده‌ها در سطح گسترده است. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب ایده‌ های پرتوان اثر جان ای. لیست

چگونه ایده‌های خوب را عالی کنیم و ایده‌های عالی را در مقیاس کلان اجرا کنیم؟ کتاب «ایده‌‌های پرتوان» (شناسایی ایده‌های مقیاس‌پذیر و اجرای آن‌ها در سطح کلان) که نخستین‌بار در سال ۲۰۲۲ میلادی و در ایران در سال ۱۴۰۳ منتشر شده، با مقدمه‌ای به نام «ساختن و شکست‌خوردن یا ساختن و افزایش مقیاس دادن؟» آغاز شده است. عنوان دو بخش اصلی این اثر عبارت است از «آیا می‌توان ایده‌تان را در مقیاس کلان اجرا کرد؟» و «چهار راز مقیاس‌افزایی با ولتاژ بالا». این کتاب که ۹ فصل دارد، با بخش نتیجه‌گیری به پایان رسیده است. مترجمان در پیشگفتار، اهمیت آموزش اقتصاد و «فکرکردن مثل اقتصاددان» را برای درک انگیزه‌ها، پیش‌بینی رفتارها و بهینه‌سازی تصمیم‌ها برجسته کرده‌اند. «جعفر خیرخواهان» و «حسین بخشایی» معتقد هستند که بی‌توجهی به اصول اقتصادی منجر به ظهور سیاست‌مداران عوام‌فریب و اتلاف منابع و همچنین شکست بنگاه‌های تولیدی می‌شود. کتاب «ایده‌های پرتوان» با رویکردی متفاوت با سایر کتاب‌های اقتصادی نظریه را با تجربیات شخصی نویسنده در حوزه‌های متنوع از خرید و فروش تا مشاوره به سازمان‌های بزرگ و استارتاپ‌ها درآمیخته و اصول اقتصادی را در قالب داستان‌ها و آزمایش‌های میدانی جذاب آموزش داده است. این کتاب موانع و مشوق‌های مقیاس‌پذیری ایده‌ها را شرح و نشان داده است که چگونه می‌توان ایده‌های خوب را ابتدا به ایده‌های عالی تبدیل و سپس در سطح کلان اجرا کرد. مترجمان معتقد هستند این کتاب می‌تواند برای توسعهٔ ایران بسیار ارزشمند باشد و به پرسش‌هایی همچون علت شکست برنامه‌های دولتی، عدم رشد بنگاه‌های خصوصی و ناتوانی در گسترش ایده‌های موفق محلی به سطح ملی پاسخ دهد؛ همچنین با ارائهٔ اصول ۹گانه برای مقیاس‌پذیری، راهنمایی عملی برای سیاست‌مداران، مدیران و کارآفرینان فراهم کند.

خلاصه کتاب ایده‌ های پرتوان

مسئلهٔ مقیاس، زیربنای پیشرفت‌های اجتماعی و فناورانه است. ایده‌هایی جهان را دگرگون می‌کنند که بر زندگی بیشترین افراد تأثیر بگذارند و جنبش‌های اجتماعی برای اثرگذاری نیازمند اجرای کلان هستند. «جان ای. لیست» در مقدمه به موضوع مقیاس و اهمیت آن در تأثیرگذاری ایده‌ها پرداخته است. این نویسنده که متخصص اقتصاد رفتاری و پژوهش‌های میدانی است گفته ابتدا تصور نمی‌کرد کار در یک شرکت خدمات اشتراک خودرو با تحقیقاتش در زمینهٔ آموزش کودکان ارتباطی داشته باشد، اما به‌تدریج متوجه هدف مشترک هر دو در مقیاس‌افزایی می‌شود. مقیاس‌افزایی به‌معنای به‌کارگیری یک ایدهٔ موفق در گروهی کوچک برای گروهی بسیار بزرگ‌تر به‌منظور دستیابی به نتایج مطلوب است و زیربنای تمام پیشرفت‌های اجتماعی و فناورانه محسوب می‌شود. «جان ای. لیست» با اشاره به شکست بسیاری از ایده‌های خوب هنگام تلاش برای گسترش در سطح کلان، مفهوم «افت ولتاژ» را مطرح کرده است؛ وضعیتی که در آن با افزایش مقیاس، نتایج مثبت یک فعالیت اقتصادی از بین می‌رود. «پدیدهٔ ولتاژ» به‌معنای شیوهٔ عالی‌کردن ایده‌های خوب و اوج‌دهی ایده‌های عالی است. این نویسنده با استناد به گزارش‌ها نشان می‌دهد که این پدیده بسیار رایج است. نویسنده معتقد است موفقیت یا شکست یک ایدهٔ تصادفی نیست و می‌توان با درک عوامل مؤثر، ایده‌های مقیاس‌پذیر را شناسایی و برای گسترش انتخاب کرد. تجربهٔ او در کاخ سفید نیز بر اهمیت ارزیابی مقیاس‌پذیری سیاست‌ها و برنامه‌ها تأکید می‌کند؛ زیرا بی‌توجهی به این امر می‌تواند منجر به پیامدهای ناگوار و هزینه‌های غیرضروری شود. این نویسنده با ذکر یک مثال از شکست یک برنامهٔ آموزشی امیدوارکننده در سطح کلان به‌دلیل عدم توجه به مقیاس‌پذیری، بر اهمیت این موضوع در حوزه‌های مختلف تأکید کرده است.

چرا باید کتاب ایده‌ های پرتوان را بخوانیم؟

مطالعهٔ این اثر به شما می‌آموزد که چگونه ایده‌های خوب را به ایده‌های عالی تبدیل کرده و آن‌ها را در سطح وسیع به اجرا درآورید.

کتاب ایده‌ های پرتوان را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این راهنمای عملی را به سیاست‌مداران، مدیران و کارآفرینان در ایران پیشنهاد می‌کنیم؛ همچنین گفته شده این اثر برای افرادی که به‌دنبال درک چگونگی اثرگذاری ایده‌ها در مقیاس بزرگ و اجتناب از شکست در این مسیر هستند، بینش‌های ارزشمندی ارائه می‌دهد.

درباره جان ای. لیست

جان ای. لیست (John A List) زادهٔ سال ۱۹۶۸ میلادی، متخصص اقتصاد رفتاری و پژوهش‌های میدانی است. این اقتصاددان دانشگاه شیکاگو معتقد است موفقیت در گسترش یک ایده به توانایی رسیدن به «ولتاژ بالا» بستگی دارد؛ یعنی قابلیت تکرار در سطح وسیع. مقیاس در دنیای استارتاپ‌ها رایج شده و صرفاً به‌معنای افزایش کاربر یا سهم بازار نیست؛ بلکه به چگونگی حفظ نتایج مطلوب یک ایده از گروه کوچک به گروه بسیار بزرگ‌تر اشاره دارد؛ خواه توسعهٔ کسب‌وکار باشد و خواه تنوع نیروی کار یا تولید انبوه واکسن. این نویسنده یافته‌هایش درمورد این موضوع را در کتاب «ایده‌‌های پرتوان» منتشر کرده است.

چه نسخه‌های دیگری از این کتاب در ایران منتشر شده است؟

کتاب حاضر نخستین‌بار با عنوان «پدیدهٔ ولتاژ:‌ شیوهٔ عالی‌کردن ایده‌های خوب و اوج‌دهی ایده‌های عالی» با ترجمهٔ «تقی قیصری» توسط انتشارات رایبد در سال ۱۴۰۱ منتشر شده است.

بخشی از کتاب ایده‌ های پرتوان

«یکی از محبوب‌ترین ابزارها در میان اقتصاددانان رفتاری «بازی اعتماد» است. در این تمرین، به یک بازیکن مبلغی، مثلاً ۱۰ دلار، داده می‌شود. سپس او تصمیم می‌گیرد که چه مقدار از این ۱۰ دلار را به بازیکن ناشناس دوم بدهد (یا اینکه اصلاً پولی به او ندهد). به بازیکن اول همچنین گفته شده است که هر مبلغی او به بازیکن دوم بدهد آزمایشگر سه برابرِ آن را به بازیکن دوم خواهد داد. فرض کنیم بازیکن اول به بازیکن دوم ۸ دلار می‌دهد، پس بازیکن دوم ۲۴ دلار دریافت می‌کند و باید تصمیم بگیرد که چه مقدار از این مبلغ را به بازیکن اول بازمی‌گرداند. در این بازی، اگر بازیکن اول بخش زیادی از ۱۰ دلار را بدهد، می‌گوییم که به بازیکن دوم «اعتماد» داشته است و اگر بازیکن دوم قسمت زیادی از پول دریافتی را به بازیکن اول بازگرداند، می‌گوییم «قابل اعتماد» بوده است. همان‌طور که مشخص است، در این بازی از نظر رفتاری چیزهای بیشتری مانند رفتار متقابل، انصاف، نوع‌دوستی و مواردی از این دست می‌تواند بروز کند، اما اصل کلی این است که بازیکن اول درصورت اعتماد به بازیکن دوم و اعتقاد به اینکه لطفش را جبران خواهد کرد به او پول بیشتری می‌دهد. ما علاوه بر بازی اعتماد بازی‌های دیگری را نیز با ماهیگیران انجام دادیم، بازی‌هایی درمورد کمک‌های مالی، لاتاری، چانه‌زنی (معروف به بازی‌های اولتیماتوم)، هماهنگی، رقابت و کالاهای عمومی (چیزهایی که منفعت عمومی دارند و معمولاً هزینهٔ آنها را همه پرداخت می‌کنند، مانند جاده‌ها). بعد از اینکه آندریاس تمام داده‌ها را جمع‌آوری کرد، من و یوری آنها را به همراه او تحلیل کردیم.»