کتاب خود ناشناخته؛ فرد در جامعه امروزی

کارل گوستاو یونگ (۱۸۷۵ - ۱۹۶۱)، روانپزشک سوئیسی است.

«خود ناشناخته: فرد در جامعه امروزی»، کتابی است مشتمل بر ۷ فصل که در ابتدا از کمونیسم و حکومتی که در شوروی برقرار است به تندی انتقاد می‌کند.

در فصل‌های دوم به بعد از نقش خود فرد در جامعه سخن گفته و اینکه فرد به جای اینکه تفکر توده‌ای داشته باشد و به این و آن بپیوندد، باید خود را شناخته و طبق شعور ناخودآگاه خود عمل کند.

به نظر یونگ، هر علمی حد و حدودی دارد و نباید از آن حدود تجاوز کرد مثل روانشناسی که وقتی رابطه دوطرفه پزشک و مریض بیش از حد می‌شود کار خراب می‌شود و صورت ذهنی و خیالی به‌خود می‌گیرد.

برای همین است که هم روحانیون مسیحی و هم ماده‌گراها به جای صرف وقت جهت راهنمایی فرد فرد جامعه سعی می‌کنند توده‌ها را به سمت خود بکشند و پس از حل شدن آنها در خود می‌توانند هر کاری می‌خواهند بکنند. ولی مذهب با نمونه‌سازی می‌تواند این مشکل را حل کند.

برای مثال مسیح خود نمونه‌ای از یک انسان متعالی است به‌طوری که هنگام اعدام با اینکه هیچکدام از هزاران گرسنه‌ای که سیرشان کرده بود نگفتند «اعدامش نکنید» ولی بازهم سعی در جذب توده‌ها نکرد.

یک انسان در جامعه‌ای خیلی کوچک و با امکانات محدود نیز می‌تواند با الگو قرار دادن مسیح در راه تعالی خویش هر چند کم، تلاش کند.

همچنین به نظر یونگ هیچ چیزی بیش‌تر از استعداد یادگیری، انسان را از غریزه‌هایش بیگانه نمی‌سازد. در نتیجه انسان تنها با شعور خودآگاه خود آشناست و با شعور ناخودآگاه خود بیگانه.