کتاب روح علمی تخیلی

کتاب روح علمی تخیلی، با عنوان انگلیسی The sprit of science fiction، نوشته روبرتو بولانیو و با ترجمه محمد جوادی، اثری است که در سال ۱۴۰۳ توسط انتشارات کتابسرای تندیس منتشر شده است. این رمان یکی از نخستین آثار بلند بولانیو است که پس از مرگش منتشر شده و به‌نوعی پیش‌درآمدی بر سبک و دغدغه‌های ادبی اوست. داستان حول محور دو شاعر جوان در مکزیکوسیتی می‌چرخد که شیفته‌ی شعر و ژانر علمی‌تخیلی هستند و در جست‌وجوی هویت، معنا و جایگاه خود در جهان ادبیات و زندگی‌اند. بولانیو با نگاهی تیزبین و گاه طنزآمیز، فضای ادبی، اجتماعی و فرهنگی مکزیک دهه‌های گذشته را به تصویر می‌کشد و به رابطه‌ی میان رؤیا، واقعیت و ادبیات می‌پردازد. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب روح علمی تخیلی اثر روبرتو بولانیو

کتاب روح علمی‌تخیلی رمانی از روبرتو بولانیو، نویسنده‌ی شیلیایی، است که او در سال ۱۹۸۴ آن را نوشت، اما انتشارش به سال‌ها بعد و پس از مرگش موکول شد. این کتاب، با روایتی چندلایه و ساختاری تکه‌تکه، ماجرای دو جوان شاعر به نام‌های خان و راوی را در مکزیکوسیتی دنبال می‌کند؛ دو جوانی که در اتاقکی پشت‌بامی زندگی می‌کنند و روزگارشان با شعر، تخیل، نامه‌نگاری و معاشرت با شاعران و نویسندگان دیگر می‌گذرد. بولانیو در این رمان، فضای ادبیات زیرزمینی، کارگاه‌های شعر، مجلات ادبی و دغدغه‌های نسل جوان را با نگاهی انتقادی و گاه شوخ‌طبعانه روایت کرده است. نامه‌هایی که یکی از شخصیت‌ها به نویسندگان علمی‌تخیلی جهان می‌نویسد لایه‌ای فرامتنی به داستان می‌بخشد و مرز میان واقعیت و خیال را محو می‌کند.

کتاب روح علمی‌تخیلی، علاوه‌بر روایت زندگی روزمره و ماجراجویی‌های دو شاعر، به جست‌وجوی هویت، معنای ادبیات و نقش رؤیا در زندگی می‌پردازد و تصویری از جامعه‌ی مکزیک و فضای روشنفکری آن دوران ارائه می‌دهد. این کتاب نمونه‌ای از سبک خاص روبرتو بولانیو در ترکیب واقعیت و تخیل، طنز و جدیت و پرداختن به دغدغه‌های ادبی و انسانی است.

خلاصه داستان روح علمی تخیلی

هشدار: این پاراگراف بخش‌هایی از داستان را فاش می‌کند!

داستان روح علمی‌تخیلی با زندگی دو جوان شاعر، خان و راوی، در مکزیکوسیتی آغاز می‌شود. آن‌ها در اتاقک کوچکی روی پشت‌بام زندگی می‌کنند و روزهایشان با نوشتن، خواندن شعر، شرکت در کارگاه‌های ادبی و معاشرت با شاعران دیگر می‌گذرد. خان، یکی از شخصیت‌های اصلی، علاقه‌ی عجیبی به ژانر علمی‌تخیلی دارد و مدام نامه‌هایی به نویسندگان مشهور این حوزه در سراسر جهان می‌نویسد؛ نامه‌هایی که گاه جدی و گاه طنزآمیزند و دغدغه‌های ادبی، اجتماعی و شخصی او را بازتاب می‌دهند. روبرتو بولانیو، در کنار روایت زندگی روزمره، با جزئیات به فضای ادبی مکزیکوسیتی، کارگاه‌های شعر، مجلات ادبی و روابط میان شاعران می‌پردازد. شخصیت‌ها درگیر جست‌وجوی هویت، معنای زندگی و جایگاه خود در جهان ادبیات هستند. 

روایت‌هایی از گذشته، خاطرات، رؤیاها و حتی داستان‌هایی که شخصیت‌ها تعریف می‌کنند، در متن تنیده شده‌اند و مرز میان واقعیت و خیال را کم‌رنگ می‌کنند. شرکت در کارگاه شعر، دوستی با شاعران دیگر، جست‌وجوی مجلات ادبی و حتی سفرهای خیالی و کابوس‌وار بخش‌هایی از زندگی این دو جوان را شکل می‌دهد. در این میان، عشق، دوستی، فقر، امید و ناامیدی و تلاش برای خلق واقعیت از دل رو‌ٔیاها مضامین اصلی کتاب را می‌سازند.

چرا باید کتاب روح علمی تخیلی را بخوانیم؟

کتاب روح علمی‌تخیلی اثری است که با روایتی چندلایه و ساختاری غیرخطی، تجربه‌ی زیستن در جهان ادبیات زیرزمینی و دغدغه‌های نسل جوان را به تصویر می‌کشد. خواندن این کتاب نه‌فقط به علاقه‌مندان به ادبیات و شعر، بلکه به کسانی که به آمیختگی واقعیت و خیال، نقش رؤیا در زندگی و جست‌وجوی هویت علاقه دارند، پیشنهاد می‌شود. بولانیو با طنز، حساسیت و جزئی‌نگری، فضای روشنفکری و اجتماعی مکزیک را بازآفرینی کرده و به پرسش‌های بنیادین درباره‌ی معنای ادبیات و زندگی پرداخته است. خواندن این رمان فرصتی برای آشنایی با سبک خاص بولانیو و تجربه‌ی نگاهی متفاوت به ادبیات و جهان است.

خواندن کتاب روح علمی تخیلی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به علاقه‌مندان به ادبیات معاصر، دوستداران شعر و داستان و افرادی که به فضای روشنفکری و ادبیات زیرزمینی علاقه‌مندند، پیشنهاد می‌شود.

درباره روبرتو بولانیو

روبرتو بولانیو، زاده‌ی ۲۸ آوریل ۱۹۵۳ و درگذشته‌ی ۱۵ ژوئیه‌ی ۲۰۰۳، نویسنده، داستان‌نویس، شاعر و مقاله‌نویس مشهور شیلیایی بود. او در سال ۱۹۹۹ برای رمان کارآگاهان وحشی برنده‌ی جایزه‌ی رومولو گایه‌گوس شد و پس از مرگش در سال ۲۰۰۸، با رمان ۲۶۶۶، جایزه‌ی منتقدان کتاب ملی آمریکا را دریافت کرد؛ اثری که یکی از داورانش، مارسلا والدز، آن را چنان غنی و خیره‌کننده توصیف کرد که تا قرن‌ها خوانندگان و پژوهشگران را جذب خواهد کرد.

آثار بولانیو از سوی منتقدان و نویسندگان معاصر بسیار ستوده شده‌ است. روزنامه‌ی نیویورک تایمز او را برجسته‌ترین نویسنده‌ی آمریکای لاتین در نسل خود دانسته است. بولانیو اغلب با چهره‌هایی چون خورخه لوئیس بورخس و خولیو کورتاسار مقایسه می‌شود. آثار او به زبان‌های بسیاری از جمله انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، ایتالیایی و هلندی ترجمه شده‌اند.

بولانیو در سانتیاگو، پایتخت شیلی، در خانواده‌ای از طبقه‌ی متوسط به دنیا آمد. پدرش راننده‌ی کامیون و بوکسور و مادرش معلم بود. هرچند زادگاهش سانتیاگو بود، دوران کودکی را در نواحی جنوبی و ساحلی شیلی گذراند. او کودکی لاغر و کتاب‌دوست بود و از خوانش‌پریشی (دیسلکسیا) رنج می‌برد؛ همین ویژگی‌ها سبب می‌شد اغلب در مدرسه احساس انزوا کند.

در سال ۱۹۶۸ خانواده‌اش به مکزیکوسیتی مهاجرت کردند. او تحصیلات را نیمه‌کاره رها کرد، روزنامه‌نگاری و فعالیت سیاسی چپ را آغاز کرد و در سال ۱۹۷۳ به شیلی بازگشت تا از دولت سالوادور آلنده حمایت کند. پس از کودتای آگوستو پینوشه، به اتهام فعالیت انقلابی دستگیر شد، اما بعد از هشت روز با کمک دو هم‌کلاسی سابقش که زندانبان شده بودند، آزاد شد. این تجربه بعدها در داستان‌هایی چون کارت رقص و کارآگاهان وحشی بازتاب یافت. بولانیو پس از مدتی دوباره به مکزیک بازگشت و در سال ۱۹۷۷ به اسپانیا مهاجرت کرد. او در شهر ساحلی بلانس اقامت گزید و با انجام کارهایی چون ظرف‌شویی، رفتگری و خدمتکاری، زندگی را می‌گذراند و در اوقات فراغتش می‌نوشت.

بولانیو در آغاز شاعر بود و از دهه‌ی ۱۹۸۰ شعر می‌نوشت، اما از اوایل دهه‌ی ۱۹۹۰، پس از تولد پسرش، برای تأمین معاش خانواده به داستان‌نویسی روی آورد. او خود گفته بود که «شعر را برای زندگی نوشتم و نثر را برای زنده‌ماندن».

از مشهورترین آثار او می‌توان به رمان‌های کارآگاهان وحشی، شبانه‌ی شیلی و ۲۶۶۶ اشاره کرد. افزون بر رمان، مجموعه‌هایی از داستان کوتاه و شعر نیز منتشر کرد. پس از مرگش نیز آثار ناتمامش چون رایش سوم، پلیس واقعی و دانشگاه ناشناخته منتشر شدند.

در بیشتر آثار بولانیو، شخصیت‌ها شاعر یا نویسنده‌اند و دغدغه‌ی نوشتن دارند. او در نوشته‌هایش به موضوعاتی چون جست‌وجوی هویت، خشونت، ادبیات، عشق، مرگ و زوال انسان در دنیای مدرن پرداخته است. نثر او آمیزه‌ای از طنز تلخ، واقع‌گرایی و رازآلودگی است. منتقدان بر این باورند که بولانیو مرز میان زندگی و ادبیات را از میان برداشته و واقعیت را با تخیل درآمیخته است.

بولانیو در زمان مرگ قراردادهای چاپ بسیاری در کشورهای مختلف داشت. پس از درگذشتش، آثارش به‌سرعت در جهان منتشر و تجدید چاپ شدند و او به یکی از چهره‌های تأثیرگذار ادبیات معاصر آمریکای لاتین بدل شد.

او در ۱۵ ژوئیه‌ی ۲۰۰۳ در بارسلونا به‌دلیل نارسایی کبد درگذشت، اما آثارش همچنان الهام‌بخش نویسندگان جوان و موضوع پژوهش‌های ادبی در سراسر جهان است.

بخشی از کتاب روح علمی تخیلی

«خیالات و روزهای خیالی از ذهن خان گذشتند. سریع گذشتند؛ به سرعتِ یک آه. خان روی زمین افتاد. عرق کرده بود و از درد زوزه می‌کشید. این را هم بگویم که چیزهایی را با دست نشان می‌داد. تندتند حرکاتی انجام می‌داد و بعد از هر حرکت خشکش می‌زد. انگار می‌خواست به من نشان دهد چیزی روی سقف است. انگشت اشاره را بالا آورد و با کندی کلافه‌کننده‌ای پایین آورد. پرسیدم: «چی شده؟» خان گفت: «آی! درد می‌کند! موش‌های صحرایی! موش‌های کوهی! لعنتی‌ها!» بعد گفت: «آی! آی! آی!» دستش را گرفتم و بلندش کردم. این‌جا بود که فهمیدم فقط خیس عرق نیست. عرق سرد کرده بود. می‌دانم باید سریع دکتر خبر می‌کردم، اما حسم می‌گفت دوست ندارد تنها باشد. یا شاید خودم می‌ترسیدم بیرون بروم (آن شب فهمیدم شب چقدر طولانی است). درحقیقت حالا که فکر می‌کنم اصلاً برای خان، ماندن و رفتنم اهمیتی نداشت. دکتر نمی‌خواست.»