کتاب مغز رفیق باز

کتاب مغز رفیق باز (Why brains need friends : the neuroscience of social connection) نوشته بن راین و ترجمه پویا پاک‌نژاد، اثری است که به بررسی علمی و روزمره‌ی روابط انسانی از منظر عصب‌شناسی پرداخته است. این کتاب با زبانی ساده و قابل‌درک، یافته‌های جدید علوم اعصاب را درباره‌ی اهمیت ارتباطات اجتماعی، همدلی و دوستی برای سلامت روان و جسم انسان شرح داده است. نویسنده که پژوهشگر علوم اعصاب اجتماعی است، کوشیده تا نشان دهد مغز انسان چگونه برای زندگی جمعی و تعامل با دیگران سیم‌کشی شده است و چرا انزوا و تنهایی می‌تواند به‌شدت برای بدن و ذهن زیان‌آور باشد. نشر نوین این کتاب را منتشر کرده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب مغز رفیق باز اثر بن راین

کتاب مغز رفیق‌باز (عصب‌شناسی دوستی، همدلی و زندگی اجتماعی) نوشته‌ی بن راین، اثری در حوزه‌ی علوم اعصاب اجتماعی است که با رویکردی میان‌رشته‌ای به بررسی نقش مغز در شکل‌گیری و کیفیت روابط انسانی می‌پردازد. نویسنده باتکیه‌بر پژوهش‌های علمی و مثال‌های ملموس، نشان داده است که مغز انسان ذاتاً برای ارتباط و همدلی با دیگران ساخته شده و این نیاز، ریشه‌ای تکاملی دارد. ساختار کتاب حاضر به‌گونه‌ای است که ابتدا اهمیت تعاملات اجتماعی و پیامدهای مثبت آن بر سلامت روان و جسم را شرح داده و سپس به بررسی اثرات منفی انزوا و تنهایی بر مغز و بدن پرداخته است. بن راین در این کتاب، مفاهیمی مانند نورون‌های آینه‌ای، هورمون اکسی‌توسین و نقش شبکه‌های اجتماعی را با زبانی روشن توضیح داده و تلاش کرده است تا فاصله‌ی میان علم و زندگی روزمره را کم کند. این کتاب همچنین به چالش‌های زندگی مدرن مانند افزایش ارتباطات مجازی و کاهش تعاملات چهره‌به‌چهره، اشاره کرده و پیامدهای آن را از منظر عصب‌شناسی بررسی کرده است.

پیشگفتار کتاب مغز رفیق‌باز به قلم دکتر عبدالرحمن نجل رحیم (مغزپژوه اجتماعی - انتقادی) نوشته شده است.

خلاصه کتاب مغز رفیق باز

کتاب با این ایده آغاز می‌شود که کیفیت روابط انسانی، تعیین‌کننده‌ی کیفیت زندگی است. بن راین با مثال‌هایی از زندگی روزمره و پژوهش‌های علمی نشان داده که تعاملات اجتماعی نه‌تنها خلق‌وخو را بهبود می‌بخشد، بلکه بر سلامت جسمی، مقاومت در برابر بیماری‌ها و حتی طول عمر تأثیر می‌گذارد. او توضیح داده که مغز انسان برای زندگی گروهی و ارتباط با دیگران تکامل یافته و سامانه‌های پاداش مغزی مانند اکسی‌توسین، سروتونین و دوپامین، هنگام معاشرت فعال می‌شوند و احساس رضایت و شادی ایجاد می‌کنند. نویسنده به سه حقیقت تلخ درباره‌ی زندگی اجتماعی اشاره کرده: زندگی در دنیایی چندپاره، نقش تفرقه به‌عنوان دشمن سلامت مغز و وجود کاستی‌های ذاتی در مغز که می‌تواند مانع ارتباط شود. او سپس با مثال‌هایی از آزمایش‌های روان‌شناسی و علوم اعصاب نشان داده که حتی گفت‌وگوهای کوتاه با غریبه‌ها یا تعاملات اجباری نیز می‌تواند حال افراد را بهتر کند. کتاب به پیامدهای منفی انزوا می‌پردازد و شرح می‌دهد که تنهایی می‌تواند به‌اندازه‌ی سیگارکشیدن برای بدن مضر باشد. پژوهش‌هایی درباره‌ی زندانیان در سلول انفرادی، سالمندان تنها و بیماران منزوی نشان داده که انزوا باعث افزایش استرس، التهاب مزمن و کاهش مقاومت بدن در برابر بیماری‌ها می‌شود. همچنین نویسنده با اشاره به داستان‌هایی مانند زندگی جینی، کودک منزوی، اهمیت تجربه‌ی اجتماعی در کودکی و نقش آن در رشد مغز را برجسته کرده است. در مجموع، کتاب مغز رفیق‌باز با ترکیب داده‌های علمی و روایت‌های شخصی، تصویری روشن از اهمیت پیوندهای انسانی و خطرات انزوا ارائه داده و بر ضرورت بازنگری در سبک زندگی مدرن تأکید کرده است.

چرا باید کتاب مغز رفیق باز را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی علمی و ملموس نشان داده است که ارتباطات انسانی نه‌تنها برای شادی و رضایت، بلکه برای سلامت جسم و روان حیاتی هستند. کتاب مغز رفیق‌باز با توضیح سازوکارهای عصبی تعاملات اجتماعی، به خواننده کمک می‌کند بفهمد چرا معاشرت با دیگران تا این اندازه مهم است و چگونه انزوا می‌تواند به سلامت آسیب بزند. همچنین این کتاب با مثال‌های واقعی و پژوهش‌های معتبر، فاصله‌ی میان علم و زندگی روزمره را کم کرده و راه‌هایی برای تقویت روابط اجتماعی در دنیای مدرن پیشنهاد داده است. مطالعه‌ی این اثر می‌تواند دید تازه‌ای نسبت به اهمیت دوستی، همدلی و حضور فیزیکی در کنار دیگران ایجاد کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به علاقه‌مندان علوم اعصاب، روان‌شناسی اجتماعی، فعالان حوزه‌ی سلامت روان، افرادی که دغدغه‌ی تنهایی یا انزوا دارند و کسانی که به‌دنبال بهبود کیفیت روابط انسانی و سلامت کلی خود هستند، پیشنهاد می‌شود.

درباره بن راین

بن راین (Ben Rein)، عصب‌شناس برجسته و برنده‌ی جوایز علمی متعدد، یکی از چهره‌های شناخته‌شده در حوزه‌ی علوم اعصاب اجتماعی است. او مدیر ارشد علمی بنیاد Mind Science Foundation، استاد بالینی در دانشگاه ایالتی نیویورک در بوفالو و مدرس مدعو در دانشگاه استنفورد بوده است. پژوهش‌های او بر عصب‌شناسی تعاملات اجتماعی متمرکز بوده و طی بیش از یک دهه مطالعه در این زمینه، یافته‌های نوینی درباره‌ی عملکرد مغز در ارتباطات انسانی ارائه داده است. دکتر راین علاوه‌بر فعالیت‌های پژوهشی و آموزشی، با بهره‌گیری از شبکه‌های اجتماعی به آموزش عمومی علم عصب‌شناسی پرداخته و بیش از یک میلیون دنبال‌کننده دارد. آثار و مصاحبه‌های او در رسانه‌های مطرحی چون Entertainment Tonight و Good Morning America منتشر شده است. او برای دستاوردهای علمی خود جوایزی از آکادمی ملی علوم، مهندسی و پزشکی آمریکا، انجمن عصب‌شناسی و دیگر نهادهای معتبر دریافت کرده و به‌عنوان یکی از چهره‌های الهام‌بخش در ترویج علم و ارتباط میان علم و جامعه شناخته می‌شود. کتاب مغز رفیق‌باز (Why brains need friends) از آثار مکتوب بن راین است.

این کتاب یا نویسنده چه جوایز و افتخاراتی کسب کرده است؟

بن راین (Ben Rein) دارای جوایز گوناگونی در حوزه‌ی ارتباطات علمی است. او برنده‌ی افتخارات معتبری از آکادمی‌های ملی علوم، انجمن پیشرفت علم آمریکا (AAAS)، مرکز پولیتزر، انجمن عصب‌شناسی و نهادهای دیگر بوده است.

نظر افراد یا مجله‌های مشهور درباره این کتاب چیست؟

- دیوید ایگلمن، دکتر عصب‌شناسی و نویسنده: کتاب حاضر، اثری زیبا و شگفت‌انگیز است که به ما یادآوری می‌کند ذهنمان تک‌نواز نیست؛ بلکه بخشی از یک ارکستر است. ما برای ارتباط و پیوند آفریده شده‌ایم.

- وال استریت ژورنال: این اثر، کتابی متقاعدکننده و به‌موقع است که ارزش سلامت‌بخشِ ارتباطات اصیل را در جهانی که مدام ما را از هم دور می‌کند، نشان می‌دهد.

- متیو دی. لیبرمن، دکتر عصب‌شناسی و نویسنده: در این کاوش زیبا درباره‌ی مغز اجتماعی، هر صفحه سرشار از بینش و درک عمیق است.

بخشی از کتاب مغز رفیق باز

«در فصل‌های نخست این کتاب، زیرساخت‌هایی بنیادین را بنا گذاشتیم تا کمک کند مزایای معاشرت و اجتماعی‌بودن و معایب انزوا را از منظر علوم اعصاب و زیست‌شناسی بهتر درک کنید. پژوهش‌ها به‌وضوح نشان می‌دهند که عادت‌های اجتماعی ما تأثیر عمیقی بر ذهن، مغز، بدن و سلامتمان می‌گذارند. در بخش اول، کوشیدیم به پرسش اصلی عنوان کتاب پاسخ دهیم: چرا مغز به دوست نیاز دارد؟

اگر کارم را خوب انجام داده باشم، شاید اکنون رویکرد جدیدی به زندگی اجتماعی‌تان داشته باشید. ممکن است به عادت‌های اخیر خود فکر کرده و به این نتیجه رسیده باشید که می‌توانید روابط اجتماعی‌تان را بهتر کنید. البته با توجه به این دو حقیقت تلخ که: ۱. ما در دنیایی زندگی می‌کنیم پر از گسست و جدایی و ۲. این گسست دشمن سلامت مغز است، شاید شما هم به فکر گسترش زندگی اجتماعی و ساختن عادت‌های جدید افتاده باشید.

واقعاً امیدوارم که همین‌طور باشد. بگذارید بی‌پرده بگویم: فکر می‌کنم باید زمان بیشتری را برای تعامل اجتماعی و معاشرت صرف کنید. این معاشرت می‌تواند با والدین، خواهر و برادر، دوستان، همکاران، اقوام، همسایه‌ها، هم‌کلاسی‌ها یا حتی غریبه‌ها باشد. یک تمرین ساده برایتان دارم: بار بعد که در اتوبوس، قطار، تاکسی، اتاق انتظار، رستوران یا هر جای دیگری نشسته‌اید و منتظرید، سر صحبت را با کسی باز کنید. مهم نیست چه‌کسی باشد، بداهه عمل کنید و بدون برنامه‌ریزی پیش بروید. اگر کسی در اطرافتان نبود، به دوست یا یکی از اعضای خانواده زنگ بزنید. فقط ببینید چه پیش می‌آید. براساس یافته‌هایی که در فصل اول بررسی کردیم، حدس می‌زنم خلق‌وخو و حالتان بهتر شود. این یک ترفند زیست‌شناختی ساده است که همهٔ ما می‌توانیم از آن استفاده کنیم؛ ترفندی که همیشه جلوی چشم ما بوده، اما نادیده‌اش گرفته‌ایم.»