کتاب مذاکره با مرگ

کتاب مذاکره با مرگ (Negotiating with the dead : a writer on writing) از کشور کانادا، نوشته مارگارت اتوود و ترجمه هدی طاهری و اثری است که انتشارات دیدآور آن را در سال ۱۴۰۴ منتشر کرده است. این ناداستان که در قالب تأملات ادبی قرار گرفته، به بررسی ابعاد مختلف نویسندگی، تجربه‌ی زیسته‌ی نویسنده و دغدغه‌های هنری و اجتماعی مرتبط با نوشتن پرداخته است. نویسنده که خود یکی از چهره‌های برجسته‌ی ادبیات معاصر است، در این کتاب با نگاهی موشکافانه و گاه طنزآمیز، به ریشه‌ها و انگیزه‌ها و چالش‌های نویسندگی می‌پردازد و از خلال روایت‌های شخصی و تحلیل‌های فرهنگی، تصویری چندلایه از حرفه‌ی نویسندگی ارائه می‌دهد. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب مذاکره با مرگ

کتاب مذاکره با مرگ (نوشته‌ای درباره‌ی نویسندگی) نوشته‌ی مارگارت اتوود، ناداستانی از کشور کانادا است که در قالب مجموعه‌ای از جستارها و خاطرات به موضوع نویسندگی و هویت نویسنده پرداخته است. مارگارت اتوود در این ناداستان باتکیه‌بر تجربه‌های شخصی و ارجاع به آثار و زندگی دیگر نویسندگان، به بررسی این پرسش می‌پردازد که نویسنده‌بودن به چه معناست و چه عواملی فرد را به‌سوی نوشتن سوق می‌دهد. ساختار کتاب غیرخطی و قطعه‌محور است و هر فصل به جنبه‌ای از زندگی ادبی، انگیزه‌های نوشتن، دوگانگی‌های درونی نویسنده و جایگاه اجتماعی او می‌پردازد. نویسنده با نگاهی انتقادی و گاه خودافشاگرانه، از کودکی و نوجوانی خود، تأثیرات محیطی، خانواده و جامعه بر شکل‌گیری هویت نویسنده سخن می‌گوید و درعین‌حال به دغدغه‌های عمومی‌تر مانند نقش نویسنده در جامعه، رابطه‌ی نویسنده با مرگ و چالش‌های جنسیتی و فرهنگی نیز می‌پردازد. این کتاب نه‌تنها برای علاقه‌مندان به ادبیات و نویسندگی، بلکه برای هر کسی که به فرایند خلق اثر هنری و هویت هنرمند علاقه دارد، جذابیت خواهد داشت.

خلاصه کتاب مذاکره با مرگ

کتاب با رویکردی تحلیلی به واکاوی مفهوم نویسندگی و تجربه‌ی زیسته‌ی نویسنده می‌پردازد. دغدغه‌ی اصلی کتاب، جست‌وجوی معنای نوشتن و انگیزه‌های پنهان و آشکار نویسندگان است. مارگارت اتوود با نقل‌قول از نویسندگان مختلف و بازگویی خاطرات شخصی، طیفی از انگیزه‌ها و دلایل نوشتن را برمی‌شمارد؛ از میل به ثبت جهان و مقابله با فراموشی تا تلاش برای معنا‌بخشی به زندگی و حتی انتقام‌جویی یا جلب توجه. او به این نکته اشاره کرده که نویسندگی برخلاف تصور رایج، نه صرفاً یک حرفه یا هنر، بلکه نوعی مواجهه‌ی وجودی با تاریکی، ابهام و مرگ است؛ سفری در هزارتوی ذهن و جامعه که همواره با تردید، ترس و دوگانگی همراه است. نویسنده در بخش‌هایی از کتاب به تجربه‌های شخصی خود از کودکی و نوجوانی، تأثیر خانواده و محیط بر شکل‌گیری علاقه به نوشتن و چالش‌های جنسیتی و فرهنگی پیش روی نویسندگان زن می‌پردازد. او همچنین به تفاوت‌های نویسندگی با دیگر هنرها، جایگاه اجتماعی نویسنده و دوگانگی‌های درونی او اشاره کرده است. ساختار کتاب بر پایه‌ی جستارهایی است که هر یک به جنبه‌ای از این تجربه‌ی پیچیده می‌پردازند؛ از مواجهه با صفحه‌ی سفید و اضطراب خلق تا نقش اجتماع و سنت‌های ادبی در شکل‌گیری هویت نویسنده. مارگارت اتوود درنهایت، نویسندگی را نوعی مذاکره با مرگ و تلاش برای جاودانگی در برابر فراموشی و نیستی می‌داند.

چرا باید کتاب مذاکره با مرگ را بخوانیم؟

کتاب مذاکره با مرگ اثری است که با نگاهی صادقانه و بی‌پرده، لایه‌های پنهان و آشکار نویسندگی را واکاوی می‌کند. ویژگی شاخص این کتاب، ترکیب روایت‌های شخصی با تحلیل‌های فرهنگی و ادبی است. نویسنده نه‌تنها از تجربه‌های خود می‌گوید، بلکه با ارجاع به آثار و زندگی دیگر نویسندگان، تصویری چندوجهی از دغدغه‌ها و چالش‌های نویسندگی ارائه می‌دهد. این کتاب برای کسانی که به‌دنبال درک عمیق‌تر فرایند نوشتن، انگیزه‌های هنری و نقش نویسنده در جامعه هستند، فرصتی برای تأمل و بازاندیشی فراهم می‌کند. همچنین نگاه انتقادی و طنزآمیز نویسنده به کلیشه‌ها و انتظارات اجتماعی از نویسندگان، کتاب را از سطح یک راهنمای صرف فراتر می‌برد و آن را به اثری تأمل‌برانگیز بدل می‌کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب از کشور کانادا به علاقه‌مندان به ادبیات، نویسندگی، مطالعات فرهنگی و کسانی که با دغدغه‌های هویت، خلاقیت و نقش هنرمند در جامعه مواجه هستند، پیشنهاد می‌شود. همچنین این کتاب می‌تواند برای نویسندگان تازه‌کار یا کسانی که با اضطراب خلق و تردیدهای هنری دست‌وپنجه نرم می‌کنند، الهام‌بخش و راهگشا باشد.

درباره مارگارت اتوود

مارگارت النور اتوود (Margaret Eleanor Atwood) در ۱۸ نوامبر ۱۹۳۹ در شهر اتاوا، استان اونتاریو در کانادا به دنیا آمد. او شاعر، رمان‌نویس، منتقد ادبی، فعال سیاسی و فمینیست برجسته‌ی کانادایی است. از چهره‌های تأثیرگذار ادبیات معاصر به شمار می‌رود و بارها نامزد و برنده‌ی جوایز معتبر ادبی در سطح بین‌المللی شده است. او از بنیان‌گذاران «بنیاد نویسندگان کانادا» و از متولیان شکل‌گیری «جایزه‌ی شعر گریفین» نیز بوده است. مارگارت اتوود در رشته‌های ادبیات انگلیسی، فلسفه و زبان فرانسوی تحصیل کرده و از نوجوانی علاقه‌اش به نویسندگی را کشف کرده است. بخش عمده‌ای از آثار او بر محور زنان و جایگاه آن‌ها در جامعه‌ی پدرسالار متمرکز است؛ زنانی که در برابر ساختارهای مردسالار می‌کوشند استقلال، صدا و هویت خود را بازیابند. آثار او اغلب با نگاهی انتقادی به قدرت، سیاست، جنسیت و آینده‌ی بشر نوشته شده‌اند. از رمان‌های برجسته‌ی او می‌توان به «زن خوراکی»، «سرگذشت ندیمه»، «آدمکش کور»، «اوریکس و کریک» و «سال سیلاب» اشاره کرد. مجموعه داستان‌های کوتاه او شامل «دختران رقاص»، «جنایت در تاریکی»، «استخوان‌های خوب و جنایت‌های ساده» و «مردی از مریخ» هستند. او همچنین مجموعه‌هایی از شعر مانند «گفتارهایی برای دکتر فرانکشتاین»، کتاب‌هایی برای کودکان همچون «حیوان خانگی آنا» و آثار غیرداستانی از جمله «مذاکره با مرگ» را منتشر کرده است. رمان مشهور او، «سرگذشت ندیمه» (The Handmaid’s Tale) الهام‌بخش اقتباس‌های متعددی بوده است. فیلم سینمایی این اثر در سال ۱۹۹۰ میلادی با کارگردانی فولکر اشلوندورف و با فیلم‌نامه‌ای به قلم هارولد پینتر ساخته شد. همچنین از سال ۲۰۱۶، مجموعه‌ی تلویزیونی آمریکایی «قصه‌ی ندیمه» با تهیه‌کنندگی و نویسندگی بروس میلر تولید و با استقبال گسترده‌ی منتقدان و مخاطبان روبه‌رو شد.

این کتاب یا نویسنده چه جوایز و افتخاراتی کسب کرده است؟

مارگارت اتوود دو بار برنده‌ی جایزه‌ی بوکر (در سال‌های ۲۰۰۰ و ۲۰۱۹) شده و همچنین جوایز معتبری چون جایزه‌ی فرماندار کل کانادا (۱۹۶۶ و ۱۹۸۵)، جایزه‌ی نبیولا (۱۹۸۶)، جایزه‌ی آرتور سی. کلارک (۱۹۸۷)، جایزه‌ی پرنس آستوریاس برای ادبیات (۲۰۰۸)، جایزه‌ی صلح ناشران آلمان (۲۰۱۷)، جایزه‌ی فرانتس کافکا (۲۰۱۷)، جایزه‌ی پن پینتر (۲۰۱۶) و مدال الماس ملکه الیزابت دوم (۲۰۱۲) را دریافت کرده است. همچنین افتخاراتی چون نشان افتخار همراهان شرف بریتانیا (۲۰۱۹)، نشان شوالیه‌ی هنر و ادبیات فرانسه (۱۹۹۴)، نشان شایستگی جمهوری فدرال آلمان، جایزه‌ی ادبیات هانس کریستین اندرسن (۲۰۲۴) و جایزه‌ی دستاورد مادام‌العمر النور روزولت (۲۰۲۵) به او اهدا شده است. مارگارت اتوود از اعضای افتخاری انجمن سلطنتی ادبیات بریتانیا و آکادمی هنر و علوم آمریکا است و بیش از ۳۰ دکترای افتخاری از دانشگاه‌هایی چون آکسفورد، کمبریج، سوربن، هاروارد، تورنتو و نشنال یونیورسیتی آو ایرلند دریافت کرده است. او به‌عنوان تهیه‌کننده‌ی سریال «سرگذشت ندیمه»، در سال‌های ۲۰۱۸، ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ نامزد جایزه‌ی امی برای بهترین سریال درام شد. مارگارت اتوود در کنار جوایز ادبی، به پاس تأثیر فرهنگی و اجتماعی آثارش، چهره‌ای الهام‌بخش در عرصه‌ی ادبیات معاصر جهان شناخته شده است.

نظر افراد یا مجله‌های مشهور درباره این کتاب چیست؟

نشریه‌ی بریتانیایی Telegraph در نقد خود نوشته است که مارگارت اتوود در کتاب حاضر، بحثی شوخ‌طبعانه و آگاهانه و منطقی و سرزنده درباره‌ی زندگی آغشته به نویسندگی ارائه داده است. همچنین نشریه‌ی کانادایی Quill and Quire در بررسی این اثر، به طنز و دقت نویسنده اشاره کرده و گفته سبک مارگارت اتوود با جزئیات تیزبینانه و شوخ‌طبعی زیرکانه می‌درخشد. مهم‌ترین نقد وارد بر این اثر غیرداستانی، عدم انسجام ساختاری و منشأ شفاهی آن است که در بخش‌هایی از کتاب مشهود است. خود اتوود نیز در مقدمه‌ی کتاب به این مسئله اذعان کرده است.

چه نسخه‌های دیگری از این کتاب در ایران منتشر شده است؟

این کتاب به‌وسیله‌ی نشرهای گوناگونی منتشر شده است؛ برای نمونه می‌توان به فهرست زیر اشاره کرد:

- مذاکره با مردگان ترجمه‌ی سميه سمساريلر با ویراستاری فاطمه سادات صدری، نشر اگر، ‏‫۱۴۰۲.‬

- گفت‌ و گو با مردگان: نویسنده به وقت نوشتن ترجمه‌ی سحر سلطانی، انتشارات خوب‏‫، ۱۳۹۸.‬

- مذاکره با مردگان ترجمه‌ی سحر‌ رضا‌سلطانی، نشر کتاب کاغذ‏‫، ۱۳۹۷.‬

بخشی از کتاب مذاکره با مرگ

«هیچ نویسنده‌ای به‌اندازهٔ هنری جیمز در مواجهه با چنین پرسش‌هایی تشویش نداشته است. او در سال ۱۹۰۹ درس ارباب را به چاپ رساند، کتابی که در آن داستان‌هایی گردآوری شده بودند که در ابتدا برای مجلهٔ کتاب زرد نوشته بود. آن مجله برآمده از جنبش زیبایی‌شناختی بود و صاحبانش دست رد به سینهٔ او زده بودند. هر کدام از این داستان‌ها به یک نویسنده یا جمعی از نویسنده‌ها می‌پردازند: نویسندهٔ پیش‌کسوتی که نویسندهٔ جوان‌تر را به پرداخت همه‌جانبه و کشیش‌مآبانه به هنرش وامی‌دارد و خود با دختر موردنظر ازدواج می‌کند؛ نویسندهٔ اعجوبه و گم‌نامی که گروهی کشف و «بزرگش» می‌کنند که درکی از هنرش ندارند و چنین تجربه‌ای او را به کام مرگ می‌کشد؛ نویسنده‌ای اصیل و بی‌نوا که بیهوده در انتظار پول و شهرت است در حالی که همکار ثروتمند، مشهور و پیش‌پاافتاده‌اش ــــــ یک زن ــــــ در پی کسب شأن و مقامی هنری است که با اقبال عمومی همراه نمی‌شود؛ نویسنده‌ای برجسته که هیچ‌کس نمی‌تواند از راز هنرش پرده بردارد؛ و سر آخر نویسنده‌ای با آوازهٔ درخشان که در پس آن مکر و حیله نهفته است. جیمز در اوج پریشانی از این داستان‌ها لذت می‌برد. داستان‌های یادشده در کنار هم برای نگرش‌های اساسی فلوبر که تا آن زمان در خرد نویسندگی خلاصه می‌شدند حد و مرز ایجاد می‌کردند.»