کتاب پرورش روان کودکان

کتاب پرورش روان کودکان با عنوان اصلی Raising mentally strong kids نوشتهٔ دنیل جی. ایمن و چارلز فی و ترجمهٔ هانیه علیایی است. انتشارات میلکان این کتاب را منتشر کرده است. اثر حاضر که در دستهٔ روان‌شناسی کودک قرار گرفته، در باب ترکیب علوم اعصاب با عشق و منطق برای تربیت کودکانی خودباور، مهربان، مسئول و منعطف است. این کتاب یک راهنمای جامع و مبتنی بر علم برای والدینی است که هدفشان تقویت سلامت روان فرزندان و کمک به آن‌ها در مواجهه با چالش‌هایی مانند اضطراب، افسردگی، ADHD، اوتیسم، OCD، تیک‌ها، اختلالات خوردن و PTSD است. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب پرورش روان کودکان اثر دنیل جی. ایمن و چارلز فی

کتاب «پرورش روان کودکان» که نخستین‌بار در ۲۰۲۴ میلادی و در ایران در سال ۱۴۰۳ (چاپ دوم) منتشر شده، یک راهنمای جامع و مبتنی بر علم برای والدینی است که می‌خواهند سلامت روان فرزندانِ کودکِ خود را تقویت و به آن‌ها در مواجهه با چالش‌هایی همچون اضطراب، افسردگی، ADHD، اوتیسم، OCD، تیک‌ها، اختلالات خوردن و PTSD کمک کنند. نویسنده با بهره‌گیری از تجربهٔ سال‌ها روان‌پزشکی و تکنیک‌های تصویربرداری مغزی (اسکن SPECT) به والدین نشان می‌دهد که درک بهتر عملکرد مغز کودکان چگونه می‌تواند منجر به حمایت مؤثرتر از آن‌ها شود. یکی از نقاط قوت کتاب حاضر را ارائهٔ مفاهیم پیچیدهٔ علوم اعصاب به زبانی ساده و قابل فهم برای عموم والدین دانسته‌اند. والدین با مطالعهٔ این کتاب با نشانه‌های اولیهٔ مشکلات روانی در کودکان و نوجوانان آشنا شده و نحوهٔ تشخیص و واکنش مناسب به این نشانه‌ها را می‌آموزند. «دنیل جی. ایمن» راهکارهای عملی و روزمره‌ای را ارائه داده؛ از ایجاد ارتباط مؤثر و آموزش مهارت‌های مقابله‌ای گرفته تا فراهم‌کردن محیطی امن، کمک به تنظیم هیجانات، تشویق به سبک زندگی سالم (تغذیه، خواب و فعالیت بدنی) و تعیین مرزهای حمایتی مشخص. رویکرد این نویسنده به عوامل بیولوژیکی اهمیت ویژه‌ای دارد. او با استناد به یافته‌های تصویربرداری مغزی توضیح می‌دهد که چگونه الگوهای خاص فعالیت مغز می‌توانند در بروز یا تشدید مشکلات روانی نقش داشته باشند و بر همین اساس، راهکارهای مداخلهٔ هدفمند را پیشنهاد می‌کند.

خلاصه کتاب پرورش روان کودکان

کتاب «پرورش روان کودکان» به ابعاد انسانی پرورش کودک سالم توجه می‌کند و تعادل میان دانش، محبت، منطق و امید را ضروری می‌داند. نویسنده با نقل داستان‌های واقعی از خانواده‌هایی که بر مشکلات روانی فرزندانشان غلبه کرده‌اند، فضایی دلگرم‌کننده و انگیزشی ایجاد می‌کند. «پرورش روان کودکان» را کتابی دقیق، واضح و قابل اعتماد توصیف کرده‌اند که والدین را نه‌تنها در مواجهه با مشکلات راهنمایی می‌کند، بلکه آن‌ها را به همراهانی آگاه و دلسوز در مسیر رشد روانی فرزندشان تبدیل می‌سازد. «دنیل جی. ایمن» (نویسندهٔ پرفروش نیویورک تایمز) و «چارلز فی» (روان‌شناس کودک)، با همکاری یکدیگر پرده از یک اصل اساسی در تربیت فرزند برمی‌دارند؛ برای پرورش انسان‌هایی قوی و سالم، توجه همزمان به مغز و ذهن کودک (و حتی خود والدین) ضروری است. این کتاب با تلفیق دانش عصب‌شناسی، عشق و منطق، ابزارهای عملی را در اختیار ما قرار می‌دهد تا فرزندانمان را از رفتارهای سرکشانه، بحران‌های عاطفی و کشمکش‌های قدرت دور کرده و به‌سوی مسیری روشن‌تر هدایت کنیم؛ مسیری که در آن فرزندانمان مسئولیت‌پذیر، دارای اعتماد‌به‌نفس، مهربان و مقاوم بار بیایند، توانایی بیشتری در اتخاذ تصمیمات درست داشته باشند، تمرکز و انگیزهٔ بالاتری از خود نشان دهند و روابطی سالم‌تر و عمیق‌تر را تجربه کنند.

چرا باید کتاب پرورش روان کودکان را بخوانیم؟

مطالعهٔ این اثر، والدین را در مسیر فرزندپروری (دورهٔ کودکیِ فرزند) راهنمایی و به آن‌ها کمک می‌کند کودکانی با سلامت روان را تحویل جامعه دهند؛ افرادی که در آینده بتوانند به‌شکل درستی با چالش‌های زندگی مانند اضطراب، افسردگی، ADHD، اوتیسم، OCD، تیک‌ها، اختلالات خوردن و PTSD روبه‌رو شوند.

کتاب پرورش روان کودکان را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب را به والدینی پیشنهاد می‌کنیم که خواهان فرزندانی با روان سالم، شخصیت مقاوم و آماده برای روبه‌رو شدن با پیچیدگی‌های دنیای امروز هستند.

درباره دنیل جی. ایمن

«دنیل جی. ایمن» (Daniel Gregory Amen) زادهٔ سال ۱۹۵۴ میلادی و از پزشکان برجستهٔ آمریکایی است که تخصص روان‌پزشکی و مطالعهٔ اختلالات مغزی دارد. او بنیان‌گذار و مدیرعامل کلینیک «آمن» و مؤسس Change Your Brain Foundation، BrainMD و دانشگاه «آمن» بوده است. مجلهٔ «دیسکاور» تحقیقات او در زمینهٔ PTSD (اختلال کنترل پس از سانحه) و آسیب مغزی تروماتیک (TBI) را در سال ۲۰۱۵ به‌عنوان یکی از ۱۰۰ مورد برتر علمی معرفی کرد. تعدادی از کتاب‌های این پزشک تا سال ۲۰۲۳ جزو پرفروش‌های نیویورک تایمز بوده است. او جایزهٔ «والتر جی. گورز» را دریافت کرده که بالاترین افتخار تدریس در دانشگاه استنفورد محسوب می‌شود. کتاب‌ها «نسخهٔ شادتر تو»، «ذهن درخشان در همهٔ سنین»، «مغز شما همیشه در حال گوش‌دادن است» و «پرورش روان کودکان» از آثار مکتوب «دنیل جی. ایمن» است.

نظر افراد یا مجله‌های مشهور درباره این کتاب چیست؟

- دکتر «جفری ک. زیگ»، رئیس «بنیاد میلتون اریکسون» این کتاب را راهنمایی خواندنی دانسته که اصول بنیادین فرزندپروری را بیان کرده و درس‌های ارزشمندی را برای تمام مراحل رشد کودک ارائه داده؛ نیز او معتقد است والدین باید فرزندانی را پرورش دهند که توانایی غلبه بر چالش‌های زندگی را داشته باشند.

- «لوییس هاوز»، نویسندهٔ کتاب «مدرسهٔ عظمت» کتاب حاضر را شامل راهکارهایی گام‌به‌گام برای والدینی دانسته که آرزوی داشتن فرزندانی مستقل، دارای اعتماد‌به‌نفس و همدل را در سر داشته‌اند.

بخشی از کتاب پرورش روان کودکان

«فصل هجدهم: چالش‌های رایج

فشار دوستان و هم‌سالان

زمانی که با فرزندتان پیوند قوی برقرار کردید،

احتمالاً دوستانی را انتخاب می‌کنند که ارزش‌های مشابهی با آن‌ها دارند؛

ولی وقتی این پیوند قوی وجود نداشته باشد، به احتمال زیاد دنبال دوستانی می‌روند که تأیید شما نیستند.

دوستان برای تکمیل دایرهٔ اجتماعی قدرت روانی ضروری‌اند. کودکانی که دست‌کم یکی‌دو دوست صمیمی دارند، احتمالاً کمتر دچار مشکلات مرتبط با سلامت روان و مشکلات رفتاری و اعتیاد می‌شوند. درحالی‌که برخی از کودکان و نوجوانان درون‌گرا فقط یکی‌دو دوست صمیمی می‌خواهند، کودکان و نوجوانان برون‌گرا می‌خواهند با کل دانش‌آموزان مدرسه دوست شوند. نه شخصیت درون‌گراها و نه شخصیت برون‌گراها، هیچ‌کدام مشکلی ندارد؛ هر دو حالت، بخشی از سیم‌کشی قبل‌از تولد کودک هستند و بعید است که با افزایش سن کودک تغییر کنند.

دوستی‌ها می‌توانند موجب خوشحالی زیادی در زندگی کودکان شوند؛ اما گاهی ممکن است نگرانی‌هایی نیز برای شما ایجاد کنند؛ برای مثال وقتی کودکان دوستانی انتخاب می‌کنند که ازنظر شما برایشان مناسب نیست، باعث اصطکاک و اختلاف‌نظر می‌شود. دکتر فی چنین مشکلی را در خانواده‌هایی می‌بیند که والدین پادگانی و هلیکوپتری فرزندانشان را بیش از حد کنترل می‌کنند و باعث می‌شوند کودک از راه دوستی با بچه‌هایی که والدینش تأییدشان نمی‌کند، عصیان کند. این وضعیت باید با دقت و ظرافت مدیریت شود؛ زیرا شما عملاً کنترلی بر موضوع ندارید. می‌توانید به شهر دیگری نقل‌مکان کنید، مدرسهٔ فرزندتان را تغییر دهید، منزوی زندگی کنید یا بادیگارد داشته باشید. همهٔ این‌ها اقداماتی جدی و اساسی هستند؛ اما کارساز نیستند. فرزندانتان همچنان دوستانی را پیدا می‌کنند که ممکن است پسند شما نباشند.

اگر درمانده و مستأصل شدید، می‌توانید فرزندانتان را از دوستی با کسی که معیارهای مطلوب شما را ندارد، منع کنید. با اینکه این روش سخت است، بسیاری از والدین آن را امتحان می‌کنند:

والد: دیگه نباید جک رو ببینی!

کودک: نمی‌تونین مجبورم کنین که اون رو نبینم.

والد: اون تأثیر بدی روت می‌ذاره.

کودک: اون بچهٔ باحالیه. فقط مشکل اینه که شما اون رو درک نمی‌کنین.

والد: اگه بفهمیم که باهاش ارتباط داری، برات گرون تموم می‌شه.

کودک: دوست‌های من ربطی به شما ندارن.

چنین گفت‌وگویی عملی یا مؤثر نیست و ممکن است باعث سرپیچی بیشتر شود؛ حتی ممکن است فرزندتان را مصمم‌تر کند که به دیدن آن دوست ادامه دهد؛ چون شما تأییدش نمی‌کنید. در نهایت وقتی سعی می‌کنید دوستی‌های فرزندتان را کنترل کنید، پیامی نامناسب به او منتقل می‌کنید: «تو نمی‌تونی به‌تنهایی فکر کنی». این باعث اختلاف‌نظر و اصطکاک بیشتر می‌شود و به رابطهٔ شما آسیب می‌رساند.»