کتاب ذهن های پراکنده

کتاب ذهن‌های پراکنده (خاستگاه‌ها و التیام ای‌دی (اچ) دی) نوشته‌ی گبور مته و با ترجمه‌ی مهسا صباغی، اثری است که به بررسی ریشه‌ها، نشانه‌ها و راه‌های التیام اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی (ای‌دی (اچ) دی) می‌پردازد. نویسنده با تکیه‌بر تجربه‌ی شخصی خود به‌عنوان فردی مبتلا به این اختلال و همچنین پزشک و والد، تلاش کرده است تا تصویری جامع و چندوجهی از این عارضه ارائه دهد. کتاب در هفت بخش تنظیم شده و علاوه‌بر تحلیل علمی، به روایت‌های واقعی و تجربه‌های زیسته‌ی افراد مبتلا نیز توجه دارد. نشر میلکان آن را منتشر کرده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب ذهن های پراکنده

کتاب ذهن‌های پراکنده نوشته‌ی گبور مته، اثری است که به موضوع اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی (ای‌دی (اچ) دی) در کودکان و بزرگسالان می‌پردازد. نویسنده با رویکردی تلفیقی از علوم اعصاب، روان‌شناسی رشد، نظریه‌های خانوادگی و تجربه‌ی شخصی، تلاش کرده است تا از زاویه‌ای متفاوت به این اختلال نگاه کند. ساختار کتاب شامل هفت بخش است که چهار بخش نخست به ماهیت و خاستگاه‌های اختلال و سه بخش پایانی به فرایند التیام و راهکارهای عملی اختصاص یافته‌اند. گبور مته در این کتاب، علاوه‌بر تحلیل علمی، روایت‌هایی از زندگی خود و بیمارانش را نیز آورده تا ابعاد انسانی و اجتماعی این اختلال را برجسته کند. او با نقد دیدگاه‌های رایج درباره‌ی ژنتیکی‌بودن ای‌دی (اچ) دی، بر نقش محیط، خانواده و تجربه‌های اولیه‌ی زندگی در شکل‌گیری و تداوم این اختلال تأکید کرده است. کتاب ذهن‌های پراکنده نه‌تنها برای والدین کودکان مبتلا، بلکه برای بزرگسالان، معلمان و متخصصان سلامت روان نیز نوشته شده تا درک عمیق‌تری از این عارضه و راه‌های مواجهه با آن به دست آورند.

خلاصه کتاب ذهن های پراکنده

کتاب ذهن‌های پراکنده با بررسی اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی (ای‌دی (اچ) دی) از منظرهای گوناگون آغاز می‌شود. نویسنده ابتدا به سردرگمی‌ها و باورهای متضاد درباره‌ی این اختلال اشاره کرده و نشان داده است که ای‌دی (اچ) دی نه صرفاً محصول ژن‌های بد و نه نتیجه‌ی فرزندپروری نامناسب است، بلکه حاصل برهم‌کنش پیچیده‌ی وراثت و محیط است. گبور مته با روایت تجربه‌ی شخصی خود و خانواده‌اش، فضای ذهنی و عاطفی افراد مبتلا را توصیف کرده و از دشواری‌های تمرکز، کنترل تکانه و بیش‌فعالی سخن گفته است. او با مثال‌هایی از بیماران و زندگی روزمره، نشان داده که این اختلال چگونه بر روابط، تحصیل، شغل و عزت‌نفس افراد تأثیر می‌گذارد. در ادامه، کتاب به بررسی نشانه‌های اصلی ای‌دی (اچ) دی می‌پردازد: بی‌توجهی غیرارادی، تکانشی‌بودن و بیش‌فعالی. نویسنده توضیح داده است که این ویژگی‌ها چگونه در موقعیت‌های مختلف بروز می‌کنند و چه تأثیری بر مهارت‌های اجتماعی، روابط خانوادگی و عملکرد تحصیلی دارند. او همچنین به نقش محیط خانوادگی، استرس‌های والدین و تجربه‌های اولیه‌ی کودکی در شکل‌گیری این اختلال پرداخته و تأکید کرده است که ای‌دی (اچ) دی را نباید صرفاً یک بیماری یا نقص ژنتیکی دانست. در بخش‌های بعدی، کتاب به نقد دیدگاه‌های رایج درباره‌ی ژنتیکی‌بودن ای‌دی (اچ) دی می‌پردازد و نقش محیط، فرهنگ و روابط خانوادگی را در رشد مغز و شکل‌گیری مدارهای عصبی مرتبط با این اختلال بررسی می‌کند. نویسنده با استفاده از یافته‌های علوم اعصاب و روان‌شناسی رشد، نشان داده است که مغز انسان تحت‌تأثیر تجربه‌های هیجانی و محیطی شکل می‌گیرد و این فرایند حتی در بزرگسالی نیز قابل تغییر است. در نهایت، کتاب راهکارهایی برای التیام و رشد ارائه می‌دهد و بر اهمیت آگاهی، همدلی و ایجاد محیط حمایتی برای کودکان و بزرگسالان مبتلا تأکید می‌کند.

چرا باید کتاب ذهن های پراکنده را بخوانیم؟

کتاب ذهن‌های پراکنده با رویکردی چندجانبه به اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی، تصویری فراتر از کلیشه‌های رایج ارائه داده است. نویسنده با ترکیب تجربه‌ی زیسته، روایت‌های واقعی و تحلیل علمی، به خواننده کمک می‌کند تا ای‌دی (اچ) دی را نه‌تنها به‌عنوان یک اختلال پزشکی، بلکه به‌عنوان پدیده‌ای پیچیده و انسانی درک کند. این کتاب با نقد نگاه صرفاً ژنتیکی و تأکید بر نقش محیط و روابط، راه‌هایی برای کاهش احساس گناه والدین و افزایش آگاهی درباره‌ی نیازهای هیجانی کودکان و بزرگسالان مبتلا پیشنهاد کرده است. همچنین، با ارائه‌ی مثال‌های ملموس و روایت‌های شخصی، امکان همدلی و شناخت عمیق‌تر را فراهم آورده است. مطالعه‌ی این اثر می‌تواند به درک بهتر خود، خانواده یا اطرافیان مبتلا به ای‌دی (اچ) دی و یافتن راه‌هایی برای بهبود کیفیت زندگی کمک کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به کسانی پیشنهاد می‌شود که با اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی درگیر هستند یا دغدغه‌ی درک بهتر آن را دارند؛ ازجمله والدین کودکان مبتلا، بزرگسالان دارای نشانه‌های ای‌دی (اچ) دی، معلمان، مشاوران و متخصصان سلامت روان. همچنین، افرادی که به دنبال فهم عمیق‌تر از تأثیر محیط و روابط خانوادگی بر رشد ذهنی و هیجانی هستند، می‌توانند از این کتاب بهره ببرند.

بخشی از کتاب ذهن های پراکنده

«شوک ناشی از بازشناختن خود که بسیاری از بزرگسالان هنگام مطالعه دربارهٔ ای‌دی (اچ) دی تجربه می‌کنند، هم‌زمان هیجان‌انگیز و دردناک است. شخص اولین بار منشأ شکست‌ها و تحقیرشدن‌هایش را می‌فهمد. علت همهٔ این‌ها به‌یک‌باره آشکار می‌شود: برنامه‌ریزی‌هایی که هرگز به جایی نرسیده‌اند و عهدوپیمان‌هایی که شکسته شده‌اند، اشتیاق جنون‌آمیزِ آنی که مثل طوفانی شروع می‌شود و انرژی فرد را تحلیل می‌برد و چیزی جز ویرانه‌های احساسی از آن بر جا نمی‌گذارد و نیز بی‌نظمیِ پایان‌ناپذیر فعالیت‌ها، ذهن، خودرو، میز کار و اتاق فرد. به نظر می‌رسید که ای‌دی (اچ) دی بسیاری از الگوهای رفتاری، فرایندهای فکری، واکنش‌های هیجانی کودکانه، اعتیادم به کار و سایر تمایلات اعتیادآور مرا توضیح می‌دهد. همین‌طور فوران گاه‌وبیگاه خشم و بی‌منطقیِ محض، اختلافات زناشویی‌ام و موش‌وگربه‌بازی با بچه‌هایم. همچنین شوخی‌های بی‌حد و نابجایم که گاهی مردم را می‌خنداند و گاهی هم باعث می‌شود نگاه سرد و متعجبشان را به من بدوزند. ای‌دی (اچ) دی توضیح می‌داد که چرا همیشه قسمتی از بدنم را به چهارچوب در یا سرم را به قفسه‌ها می‌کوبم، چرا مدام اشیا از دستم می‌افتند و بدون اینکه حتی متوجه حضور افراد بشوم، به آن‌ها تنه می‌زنم. دیگر ناتوانی‌ام در دنبال‌کردن آدرس‌ها یا حتی به‌خاطرسپردنشان معماگونه نبود یا خشم فلج‌کننده‌ای که به من دست می‌داد وقتی نمی‌توانستم طرز کار سادهٔ وسایل برقی را از کاغذ راهنمای داخل جعبه‌شان بفهمم. بالاتر از هر چیزی، ای‌دی (اچ) دی توضیح می‌داد که چرا تمام عمرم هرگز نتوانسته بودم به خودبیانگری دست پیدا کنم یا خودم را آن‌گونه که باید، بشناسم.»