کتاب فلسفه هنرها

کتاب فلسفه هنرها نوشتهٔ گوردون گراهام و ترجمهٔ مسعود علیا است. گروه انتشاراتی ققنوس این کتاب را منتشر کرده است. نویسنده در این اثر درآمدی بر زیبایی‌شناسی ارائه کرده است.

درباره کتاب فلسفه هنرها

کتاب فلسفه هنرها در درجه‌ٔ اول در تلاش برای برانگیختن ذهن کسانی است که هم به استدلال‌های فلسفی و هم به هنرها علاقه دارند. دغدغهٔ اصلی در این اثر، ترسیم خطوط بسیار کلی نظریه‌های رایج در باب هنر و نحوه به کاربردن این نظریه‌ها در مورد قالب‌های مشخص هنری است. بخش اعظم کتاب بر این فرض مبتنی است که بهتر است فلاسفه هنر مسئلهٔ ارزش هنر را بررسی کنند نه این که بکوشند تا به تعریفی از هنر دست پیدا کنند. این اثر در نه بخش نگاشته شده که عنوان آن‌ها عبارت است از «هنر و لذت»، «هنر و احساس»، «هنر و فهم»، «موسیقی و معنا»، «از نقاشی تا فیلم»، «شعر و بازگویی»، «معماری به‌مثابهٔ هنر»، «ارزش‌گذاری و زیبایی‌شناسی طبیعت» و «نظریه‌های هنر».

خواندن کتاب فلسفه هنرها را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران فلسفهٔ هنر و علاقه‌مندان به مطالعه در باب زیبایی‌شناسی پیشنهاد می‌کنیم.

درباره مسعود علیا

مسعود علیا در سال ۱۳۵۴ به دنیا آمده است. او مترجم و پژوهشگر ایرانی حوزهٔ فلسفه و نیز استادیار گروه فلسفهٔ هنر در «دانشگاه هنر تهران» است. کتاب «جنبش پدیدارشناسی» با ترجمهٔ او برندهٔ جایزه‌ٔ کتاب سال شد. او دورهٔ کارشناسی زبان و ادبیات فارسی را در دانشگاه تهران و دورهٔ کارشناسی‌ارشد فلسفه را در دانشگاه شهید بهشتی گذراند. از میان موضوعاتی که مسعود علیا برای پژوهش‌های خود به‌سراغ آن‌ها رفته است می‌توان به گستره راز و تقلیل آن به مسئله در فلسفهٔ گابریل مارسل و نیز موضوع اصالت تجربه و دگرگونی در منابع مابعدالطبیعه در فلسفه گابریل مارسل اشاره کرد. او در تیرماه ۱۳۸۷ دورهٔ دکتری فلسفه را با نگارش رساله‌ای تحت‌عنوان «شرط امکان اخلاق در اندیشه‌ٔ لویناس» به راهنمایی عبدالکریم رشیدیان در «مؤسسه حکمت و فلسفه» به پایان برد. بخشی از ترجمه‌های مسعود علیا عبارتند از «هنر به‌منزلهٔ تجربه» نوشتهٔ جان دیویی، «وضع بشر» نوشتهٔ هانا آرنت، «آشنایی با هگل» نوشتهٔ پل استراترن، «الفبای فلسفه» نوشتهٔ نایجل واربرتون، «اگزیستانسیالیسم و اخلاق» نوشتهٔ مری وارنوک، «هرمنوتیک فلسفی و نظریه ادبی» نوشتهٔ جوئل واینسهایمر، «مسیح و اساطیر» نوشتهٔ رودلف کارل بولتمان و «دیباچه‌ای بر فلسفهٔ قرون وسطی» نوشتهٔ فردریک چارلز کاپلستون. بخشی از تألیفات مسعود علیا عبارتند از «فرهنگ توصیفی فلسفهٔ اخلاق»، «کشف دیگری همراه با لویناس»، «عطار»، «سهروردی»، «فرزانگان خاک». او دبیری مجموعهٔ «دانشنامه فلسفه استنفورد» (از گروه انتشاراتی ققنوس) در ایران را بر عهده داشته است.

بخشی از کتاب فلسفه هنرها

«گفتنِ این که صورت باید تابع کارکرد باشد تعبیر دیگری است از این که بنای ساختمان باید موقوف به کاربرد آن باشد. در این قول حقیقتی مسلم هست. مدرسه‌ای که به طرزی تأسیس شود که کار آموزش را عملاً ناممکن سازد ــ صداها به گوش نرسد، دیدن تخته سیاه امکان‌پذیر نباشد و... ــ شکستی مجسم در معماری است. ولی عنایت دقیق و فراوان به کارکرد گرچه بسیاری از وجوه ساختمان را تعیین می‌کند، نمی‌تواند تعیین‌کننده تمامی وجوه آن باشد. به طور مثال، خواه دیوارهای مدرسه با آجر زرد ساخته شده باشد خواه با آجر قرمز، مدرسه کارکرد خودش را به یکسان محقق می‌کند. و حتی وجوه عظیم‌تر و مهم‌تر ساختمان ممکن است حتی زمانی که اقتضائات کارکرد ظاهرا برآورده شده است نامعین باقی بمانند.

ناتوانی کارکرد در این که صورت را به تمام و کمال تعین بخشد در بسیاری از ساختمان‌هایی که تحت تأثیر این عطف توجه به کارکرد بنا شده‌اند نمود پیدا کرده است. به طور مثال، مجالس قانونگذاری در لندن را در نظر آورید. چارلز بری کسی بود که در مسابقه جایگزین کردن بنایی بر جای ساختمان‌هایی که در آتش‌سوزی سال ۱۸۳۴ به کام حریق فرو رفتند برنده شد. طرح مقدماتی او ناظر به ساختمانی بود شبیه ساختمان‌هایی که در سایر بخش‌های لندن بنا کرده بود (نظیر رفورم کلوب)، ولی دولت بریتانیا بر آن بود که ساختمان مجلس باید بیانگر آن قسم «صبغه انگلیسی» ای باشد که سبک‌های مربوط به عصر الیزابت و عصر جیمز اول (سال‌های ۱۶۰۳ تا ۱۶۲۵) تداعی می‌کنند، چیزی که بری به نوعی از آن بی‌خبر بود. بنابراین، او از پیوجین تقاضا کرد که بخش زیادی از جزئیات کار را طراحی کند، و همین جزئیات است که به این ساختمان خصوصیت متمایز و به یادماندنی‌اش را بخشیده است. ولی این امر که ساختمان مذکور می‌بایست مجمع قانونگذاری باشد هیچ کدام از این جزئیات را به هیچ اعتباری اقتضا نمی‌کرد. بی‌تردید تعداد کرسی‌ها، و دفترها، و اتاق‌های بخش جنبی به موجب سفارش اولیه تعیین شده بود، و شاید اقتضائات طبیعی صدا در تالاری پر از بحث و گفتگو نیز حائز اهمیت بود. با این حال، در برآوردن این اقتضائات آزادی عمل وجود دارد، و جان کلام این است که همکاری پیوجین نه تنها ناظر به کارکرد نیست، بلکه پیرایه بستن بر ساختاری است که می‌شد به انحای دیگری نیز تزئین شود و در عین حال کارکرد خود، از جمله کارکرد بیانگرانه‌اش، را به همان خوبی تحقق بخشد.»