کتاب احمد سمیعی (گیلانی)

کتاب الکترونیکی احمد سمیعی (گیلانی)، زندگانی و خاطرات سیاسی در گفت‌وگو با سایه اقتصادی‌نیا با گردآوری صادق طالبی‌نژاد در انتشارات نی چاپ شده است. این کتاب دربارۀ فعالیت‌های سیاسی احمد سمیعی در دوران جوانی و به‌ویژه نقش او در سازمان جوانان حزب توده ایران است. علاوه بر خاطرات سیاسی، این کتاب شامل یادداشت‌ها، نامه‌ها و اسناد مرتبط با این دوره از زندگی سمیعی است.

درباره کتاب احمد سمیعی (گیلانی)، زندگانی و خاطرات سیاسی در گفت‌وگو با سایه اقتصادی‌نیا

این کتاب روایتی مستند از زندگی سیاسی احمد سمیعی (گیلانی) است که در دوران جوانی خود در سازمان جوانان حزب توده ایران فعالیت داشت. این اثر مجموعه‌ای از مصاحبه‌ها و گفتگوهایی است که سایه اقتصادی‌نیا با احمد سمیعی در سال‌های پایانی عمر او انجام داده است. فرآیند ثبت و ضبط خاطرات در تابستان سال ۱۳۹۹، هم‌زمان با دوره همه‌گیری کووید، آغاز شد؛ دورانی که سمیعی، در آستانه صدمین سال زندگی‌اش، در شرایط قرنطینه به‌سر می‌برد. این کتاب نخستین روایت جامع و یکپارچه از تجربیات سیاسی سمیعی و نقش او در حزب توده ایران است.

کتاب با پیشگفتاری از سایه اقتصادی‌نیا آغاز می‌شود که در آن به چگونگی جمع‌آوری، تدوین و ویرایش خاطرات پرداخته شده است. مصاحبه‌های صورت‌گرفته توسط سایه اقتصادی‌نیا ضبط و به کمک صادق طالبی‌نژاد مکتوب و تنظیم شد. در کنار متن مصاحبه‌ها، از یادداشت‌ها، نامه‌ها، عکس‌ها و اسناد شخصی احمد سمیعی نیز استفاده شده است. این اسناد شامل نامه‌های نوشته‌شده از زندان، دفترچه خاطرات زندان، و یادداشت‌های مرتبط با فعالیت‌های سیاسی سمیعی در دهه‌های بیست و سی است. به گفته گردآورندگان، این کتاب تصویری از سمیعی در مقام یک فعال سیاسی ارائه می‌دهد، در حالی که مجلد دوم زندگی حرفه‌ای و ادبی او را به‌تفصیل شرح خواهد داد.

احمد سمیعی در این مصاحبه‌ها نگاهی متفاوت به فعالیت‌های سیاسی خود دارد و از تجربیات سخت دوران زندان و شکنجه به‌عنوان بخش‌های روحانی و عرفانی زندگی خود یاد می‌کند. او خاطرات و تجربیاتش را به‌گونه‌ای روایت می‌کند که خواننده با ابعاد مختلف شخصیت او، به‌عنوان فردی با گرایش‌های فرهنگی و سیاسی متفاوت، آشنا می‌شود. علاوه بر این، کتاب شامل اصلاحات و حاشیه‌نویسی‌های خود احمد سمیعی نیز هست که در طی فرآیند ویرایش و بازخوانی توسط او انجام شده است.

کتاب زندگانی و خاطرات سیاسی با رویکرد تاریخ شفاهی تدوین شده و در این نوع از روایت، امکان خطاهای حافظه و جابه‌جایی رویدادها وجود دارد. برای رفع این موارد، گردآورندگان با افزودن پانویس‌ها و ارجاع به منابع تاریخی دیگر تلاش کرده‌اند که اعتبار روایت‌ها را حفظ کنند. این کتاب منبعی مهم برای پژوهشگران تاریخ معاصر ایران و همچنین علاقمندان به تاریخ حزب توده ایران به‌شمار می‌رود.

کتاب احمد سمیعی (گیلانی)، زندگانی و خاطرات سیاسی در گفت‌وگو با سایه اقتصادی‌نیا را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب به پژوهشگران تاریخ معاصر ایران، علاقه‌مندان به تاریخ احزاب سیاسی و محققان حوزه تاریخ شفاهی پیشنهاد می‌شود.

درباره احمد سمیعی (گیلانی)

احمد سمیعی (گیلانی) متولد ۱۲۹۹ در رشت، مترجم، نویسنده و از اعضای فرهنگستان زبان و ادب فارسی بود. او که در جوانی در فعالیت‌های سیاسی، به‌ویژه در حزب توده ایران، نقش داشت، بعدها از فعالیت‌های سیاسی کناره‌گیری کرد و به حوزه‌های فرهنگی و ادبی پرداخت. سمیعی به‌عنوان پدر علم ویرایش در ایران شناخته می‌شود و آثار مهمی در زمینۀ ویرایش و زبان فارسی از او به یادگار مانده است.

بخشی از کتاب احمد سمیعی (گیلانی)، زندگانی و خاطرات سیاسی در گفت‌وگو با سایه اقتصادی‌نیا

«برگه‌های امتحان نهایی را از تهران می‌فرستادند؟

بله. از تهران سربسته سؤال می‌آمد و پاسخ‌ها به تهران بازمی‌گشت که تصحیح کنند. امتحانی داشتیم که در یک ورقه از چهار درس جبر و مکانیک و حساب استدلالی و مثلثات، بسته به شانس، دو درس درمی‌آمد؛ ولی ضریب چهار داشت.

یعنی به‌واقع چهار درس محسوب می‌شد.

دقیقاً. یادم می‌آید سؤال‌های جبر چند مرحله داشت. بگو پنج یا شش مرحله. مرحلهٔ اول و دوم را همه جواب می‌دادند، هرچه به آخر نزدیک‌تر می‌شدند شمار جواب‌دهنده‌ها کم می‌شد. در کُریژه‌ها بخشی بود مصطلح به اُبسرواسیون۴۵. در این بخش شاگرد می‌بایست اظهارنظر کند، علاو بر پاسخ رسمی. مثلاً ورقهٔ جبر و مکانیک، که من از آن نوزده‌ونیم گرفتم، علاوه بر سؤالات، اُبسرواسیون داشت. عددی گذاشته بودند که تعبیر هندسی‌اش را در اُبسرواسیون آوردم. به گمانم در میان همهٔ اوراق امتحانی مرکز و شهرستان‌ها نظیر نداشت. درسی هم داشتیم با عنوان دِسکریپتیو۴۶ که هندسهٔ ترسیمی نام گرفته بود. طراح سؤال دکتر فاطمی بود که در دانشکدهٔ فنی دِسکریپتیو درس می‌داد. اصفهانی بود و بسیار زیرک و چه احاطه‌ای داشت. آگرِژه بود و قبولی در امتحان آگرِگاسیون در فرانسه کار بسیار مشکلی بود. شیوه‌اش این بود که ابتدا، در دو جلسه، تمام هندسهٔ ترسیمی را که طی یک سال خوانده بودیم مرور می‌کرد. عصارنامی هم دستیارش بود که مسائل را حل می‌کرد. فاطمی به قدری احاطه داشت که در همان دو جلسه تدریس چند برابر آموخته‌های یک سال پیش از او چیز یاد گرفتیم. تصحیح ورقهٔ هندسی ترسیمی بسیار مشکل است. مصحح می‌بایست باریک شود که بفهمد جزئیات دقیق ترسیم شده‌اند یا نه. فاطمی در طرح سؤال شگردی زده بود که در حالتی همهٔ خطوط بایستی از نقطهٔ معینی عبور می‌کردند. اگر عبور می‌کردند، معلوم می‌شد ترسیم صحیح است. هنگام تصحیح ورقه، فقط نیم‌نگاهی به آن نقطه می‌انداخت.»