کتاب رباعی محبوب من

کتاب رباعی محبوب من سرودهٔ شمس لنگرودی است. نشر مرکز این مجموعه شعر کهن و معاصر ایرانی در قالب رباعی را منتشر کرده است.

درباره کتاب رباعی محبوب من

کتاب رباعی محبوب من دربردارندهٔ زیباترین رباعیات هزارساله در زبان فارسی، با معیارهای زیبایی‌شناختی شمس لنگرودی است. این شاعر معاصر ایرانی در کتاب حاضر، رباعیات برگزیده‌اش را از آغاز شعر فارسی سنتی تا آغاز شعر نو در ایران گرد آورده است. او از جمله منابع سودمند در این عرصه را کتاب «رباعی‌نامه» اثر «احمد بهشتی» معرفی کرده است. شمس لنگرودی معتقد است که از نیما یوشیج به بعد، رباعیات ناب فراوانی نوشته شده که به فرصت بیشتری برای جست‌وجوی فراوان نیازمند است. او در پیش‌سخن کتاب حاضر درمورد رباعی و جنبه‌هایی از شعر ایران توضیح داده است.

رُباعی یا چهارگانه از قالب‌های شعر فارسی است که در فارسی به آن ترانه و چارانه نیز می‌گویند. رباعی در حقیقت تنها قالب کاملاً فارسی است و نوعی شعر است که در ۴ مصراع جز مصراع سوم دیگر مصراع‌ها هم‌قافیه و یا مترادف هستند. این قالب، یک قالب شعر فارسی است، که در زبان‌های دیگری (از جمله زبان‌های عربی و اردو) نیز مورد استفاده قرار گرفته است. بیشترین تعداد ابیات رباعی توسط «عطار نیشابوری» در کتاب مختارنامه سروده شده است؛ حدود ۴۷۰۰ بیت.

می‌دانیم که شعر فارسی عرصه‌های گوناگونی را درنوردیده است. در طول قرن‌ها هر کسی از ظن خود یار شعر شده است و بر گمان خود تعریفی از شعر به‌دست داده است. حضور شعر در همهٔ عرصه‌ها از رزم و بزم گرفته تا مدرسه و مسجد و خانقاه و دیر و مجلس وعظ، همه و همه گویای این مطلب است که شعر، بی‌محابا، زمان، مکان و جغرافیا را درنوردیده و در هفت‌اقلیم جان و جهان به دلبری پرداخته است. آمیختگی شعر با فرهنگ مردم و اندیشه‌های اجتماعی، این هنر را زبان گویای جوامع بشری ساخته است؛ بدان‌گونه که هیچ جامعه‌ای از این زبان بارز، برای انتقال اندیشه‌هایش بی‌نیاز نبوده است. گاهی شعری انقلابی به پا کرده است و گاه انقلابی، شعری پویا را سامان داده است.

خواندن کتاب رباعی محبوب من را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران شعر کهن و معاصر ایران و قالب رباعی پیشنهاد می‌کنیم.

درباره شمس لنگرودی

محمدتقی شمس لنگرودی معروف به شمس لنگرودی در ۲۶ آبان ۱۳۲۹ در لنگرود به دنیا آمد. او شاعر، پژوهشگر، بازیگر، خواننده و مورخ ادبیات معاصر است. لنگرودی دیپلم ریاضی دارد و دانش‌آموختهٔ رشتهٔ اقتصاد و بازرگانی است. نخستین کتاب شعر او «رفتار تشنگی» نام داشت که با هزینهٔ شخصی و در سال ۱۳۵۵ منتشر شد. لنگرودی در ابتدای مسیر شاعری خود، تحت‌تأثیر زبان و نگاه فریدون توللی، فریدون مشیری و به‌ویژه نادر نادرپور بود؛ او سپس به شعر سیاوش کسرایی و سرانجام احمد شاملو متمایل شد. زبان ساده، کوتاه‌نویسی، طنز، پرداختن به زندگی روزمره و پررنگ‌بودن عشق از ویژگی‌های اصلی شعرهای اخیر شمس لنگرودی است.

بخشی از کتاب رباعی محبوب من

«یک چشم من از روز جدایی بگریست

چشم‌دگرم گفت: چرا؟ گریه ز چیست؟

چون روز وصال شد، فرازش کردم

گفتم: نگریستی، نباید نگریست

مولانا

یک چند به کودکی به استاد شدیم

یک چند ز استادی خود شاد شدیم

پایان حدیث ما تو بشنو که چه شد

چون ابر درآمدیم و چون باد شدیم

خیام / مولانا

یک چند میان خلق کردیم درنگ

زیشان به وفا نه بوی دیدیم، نه رنگ

آن به که نهان شویم از دیده خلق

چون آب در آهن و چو آتش در سنگ

مولانا

یک شهر همی فسون و رنگ آمیزند

تا بر من و بر تو رستخیز انگیزند

با ما به حدیث عشق ما چه ستیزند

هر مرغی را به پای خویش آویزند

طاهربن فضل چغانی

یک قطره آب بود، با دریا شد

یک ذره خاک با زمین یکتا شد

آمد شدن تو اندرین عالم چیست؟

آمد مگسی پدید و ناپیدا شد

خیام»