کتاب دل هم دلایلی دارد

کتاب دل هم دلایلی دارد نوشتهٔ بهاء‌الدین خرمشاهی است. انتشارات ناهید این کتاب را روانهٔ بازار کرده است.

درباره کتاب دل هم دلایلی دارد

کتاب دل هم دلایلی دارد (بر مبنای «اصالت ایمان» و «استقلال معرفت‌شناسی» دین) پیرامون نقد اصالت فلسفه و مخالفت با سیرهٔ فکری فسلفی بر اندیشهٔ دینی نوشته شده است. ممکن است این تصور برای بعضی از خوانندگان پیش آید که فروگذاردن و دست‌کم‌گرفتن جانب فلسفه تا بدین‌حد و قول اصالت امیان به‌نحوی شبیه عاشق‌شدن و نیز پرچم استقلال معرفت‌شناسی دین را برافراشتن، در نهایت تضعیف سنت عقل و عقل‌ورزی سنتی شیعی است، اما مراد نگارنده این نبوده است. بهاء‌الدین خرمشاهی با سیطره‌جویی و تطاول فلسفه و تحکم آن و به چشم حقارت نگریستن فیلسوفان یا اهل فلسفه به اهل دیانت مخالف است و خواسته است عملاً به این مغالطهٔ مشهور که عقل‌ورزی را عین فلسفه‌ورزی می‌گیرند، کمابیش پایان دهد. به‌باور این نویسنده و پژوهشگر معاصر ایران، عقل شریف‌ترین گوهری است که خداوند آفریده است. اگر عبارات و جملات و در نهایت مقالات این رساله، بوی عقل‌ورزی بدهد اما فیلسوفانه نباشد، این نویسنده به هدف خود رسیده است.

خواندن کتاب دل هم دلایلی دارد را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران حوزهٔ روان‌شناسی دین پیشنهاد می‌کنیم.

درباره بهاءالدین خرمشاهی

بهاءالدین خرمشاهی در سال ۱۳۲۴ در قزوین به دنیا آمد. او نویسنده، مترجم، روزنامه‌نگار، طنزپرداز، فرهنگ‌نویس، شاعر و استاد دانشگاهی ایرانی است. خرمشاهی تألیفاتی در حافظ‌شناسی و تفسیر اشعار حافظ شیرازی دارد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در قزوین گذرانده؛ سپس در رشتهٔ پزشکی پذیرفته شد، اما تحصیل در این رشته را در سال سوم نیمه‌کاره رها کرد (۱۳۴۳) و همراه با «کامران فانی» به تحصیل در رشتهٔ ادبیات فارسی پرداخت. او از دانشگاه تهران فوق‌لیسانس کتابداری گرفت (۱۳۵۰ تا ۱۳۵۲) و در مرکز خدمات کتابداری مشغول به کار شد. از استادان او در رشتهٔ ادبیات فارسی می‌توان به ذبیح‌الله صفا، مهدی محقق، سید جعفر شهیدی، پرویز ناتل‌خانلری، سید صادق گوهرین، آیت‌الله ابوالحسن شعرانی و عبدالحمید بدیع‌الزمانی کردستانی اشاره کرد. خرمشاهی توفیق خود را در مسیر پژوهش‌های قرآنی، مدیون کتاب «قانون تفسیر» و مولف آن، «سید علی کمالی دزفولی» دانسته است. کتاب‌های «قرآن و مثنوی»، «بررسی ترجمه‌های امروزین قرآن کریم»، «پوزیتیویسم منطقی»، «انسانم آرزوست (شرح برگزیدهٔ غزلیات شمس)»، «ترجمه‌کاوی»، «طنز و تراژدی»، «حافظ حافظهٔ ماست»، «از سبزه تا ستاره»، «رستگاری نزدیک» و «اکسیر خوشبختی» از آثار مکتوب بهاءالدین خرمشاهی است. او کتاب‌های بسیاری را به پارسی برگردانده است.

بخشی از کتاب دل هم دلایلی دارد

«ابتدا فکر کردم نظرش به همان دلیل/ برهان نُهم، که خود تلفیق کرده‌ام، باشد (و شاید در اینجا درباره‌اش بحث کوتاهی بکنم)؛ اما همان هوش خداداد به دادم رسید و برقی در خاطر فاترم زد و فهمیدم که کدام جمله را می‌خواهد بگوید. ولی گفتم ادب اقتضا می‌کند که مهلت و فرصت سخن گفتن را به او بدهم که تلفن زده است و با شور و هیجان می‌خواهد بگوید که چگونه با یک [حال بخوانید: دو سه] جمله ساده از یک وسواس شکاکانه عمیق مادام‌العمر نجات یافته است. گفتم: عزیزجان بفرمایید به‌گوشم. گفت: شما در مقدمه این کتاب (خدا در فلسفه) آورده‌اید که حتی اگر همه این ادله هفت‌هشتگانه بر اثبات وجود خدا یا دلایل بعدی که آیندگان تدوین و عرضه کنند، حتی عقلا و منطقاً، خدشه‌پذیر، بلکه ابطال‌پذیر باشد، نباید نتیجه گرفت که پس خدا وجود ندارد، بلکه باید گفت: بدابه حال ادله. خندیدم و گفتم: از لطف و باریک‌بینی و حسن‌ظن شما سپاسگزارم و افزودم: زیرا خداوند ازلی‌ابدی (سرمدی) و لم‌یزل و لایزال و واجب‌الوجود، در انتظار رأی و نظر فردی و حتی جمعی و حتی اجماع انسان‌ها (کدام انسان‌ها؟) نمی‌ماند. اگر انسان ده‌هزار میلیارد سال یا حتی هزار میلیارد میلیارد سال به زندگی و حیات هوشمند و عقلانی‌اش بر روی زمین، یا حتی با سفرهای فضایی بر روی کرات دیگر، ادامه دهد، عقل فردی که هیچ، ولی عقل جمعی کدام نسل یا نسل‌ها مناط اعتبار و مأخذ داوری است؟ آیا حرف‌ها و دلایل ابن‌سینا و آکوئیناس در اثبات خداوند و بی‌اعتنایی منطقی یا غیرمنطقی امثال راسل یا پوپر به وجود خداوند، در آن زمان‌ها هم ارج و اعتباری برای مؤمن و ملحد دارد؟ چه به عین و عیان می‌بینیم که علم (یکی از مهم‌ترین و از نظر اکثریت ـبلکه همگی لائیک‌هاــ مهم‌ترین دستاورد عقل/ عقل جمعی است؛ چراکه استفاده از محک تجربه و آزمون و خرد و روش‌های استقرایی/ قیاسی استقرایی‌قیاسی را نیز عقل به‌بار آورده) دائم‌التغییر و شاید دائم‌الاصلاح است. پس همان‌گونه که مردم و عقلا و فلاسفه که خود عاقل‌انگارترین مردم‌اند، هرچه در چند هزاره یا سده یا دهه پیش گفته باشند، برای همه عقلای امروز (سال ۲۰۱۸ م مسیحی که شاید پس از چاپ این کتاب می‌شود سال ۲۰۱۹ م) حجت نیست.»