کتاب فلسفه ادبیات

کتاب فلسفه ادبیات نوشتهٔ پیتر لامارک و ترجمهٔ میثم محمدامینی است. نشر نو این کتاب را روانهٔ بازار کرده است.

درباره کتاب فلسفه ادبیات

با کاوش در موضوعات محوری در فلسفهٔ ادبیات که توسط طیف وسیعی از رمان‌ها، شعرها و نمایشنامه‌ها نشان داده شده‌اند، کتاب فلسفه ادبیات دلیل اهمیت ادبیات را برای ما روشن کرده و نور جدیدی بر ماهیت و تفسیر آثار ادبی افکنده است. کتاب «فلسفهٔ ادبیات» حاوی یک مطالعهٔ جامع، همراه با بینش‌های اصلی درمورد فلسفهٔ ادبیات است و یک دیدگاه منحصربه‌فرد را از طرف یکی از شارحان پیشرو در این زمینه توسعه داده است؛ همچنین نمونه‌هایی از مسائل کلیدی را با استفاده از گزیده‌هایی از رمان‌ها، شعرها و نمایشنامه‌های معروف دوره‌های تاریخی مختلف ارائه کرده است. مخاطب این کتاب کسانی از منتقدان و همین‌طور خوانندگان عادی هستند که به ادبیات علاقه‌مندند و ذوق دنبال‌کردن مسائلی فرای امور عادی و پیش‌پاافتاده را دارند. روش کتاب حاضر عمدتاً تحلیلی است.

فلسفۀ ادبیات شاخه‌ای نسبتاً نوپا در زیبایی‌شناسی تحلیلی است و این کتاب شامل بررسی و معرفی جامعی از مباحث طرح‌شده در این حوزه است. نویسندۀ کتاب،‌ پیتر لامارک چهره‌ای مشهور و محققی پیشرو در این زمینه است. از جمله بحث‌های اصلی طرح‌شده در کتاب می‌توان به این‌ها اشاره کرد: مفهوم ادبیات به‌مثابۀ شکلی از هنر، ماهیت و شأن هستی‌شناختی آثار ادبی، شکل‌های تفسیر ادبی و ارزیابی آن، نقش صدق و معرفت در ارزیابی آثار ادبی و ارزش ادبی.

خواندن کتاب فلسفه ادبیات را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب را به دوستداران علم فلسفه و هنر ادبیات پیشنهاد می‌کنیم.

درباره پیتر لامارک

پیتر لامارک در سال ۱۹۴۸ به دنیا آمده است. او استاد فلسفهٔ دانشگاه یورک است. از دانشگاه ایست‌انگلیا لیسانس ادبیات انگلیسی و فلسفه گرفته و سپس برای ادامهٔ تحصیل در زمینهٔ فلسفه به کویینز کالج آکسفرد رفته است. لامارک از ۱۹۷۲ تا ۱۹۹۵ در دانشکدهٔ فلسفهٔ دانشگاه استرلینگ تدریس کرده و از ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۰ صاحب کرسیِ فلسفهٔ فرِنز در دانشگاه هال بوده است. او از سال ۲۰۰۰ تاکنون نیز در دانشگاه یورک مشغول به کار است؛ همچنین از ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۸ سردبیر مجلهٔ معتبر British Journal of Aesthetics بوده است. لامارک در حوزهٔ فلسفهٔ هنر تحلیلی دربارهٔ بسیاری از موضوعات مطلب نوشته است. او دیدگاه تازه‌ای دربارهٔ «پارادکس داستان» مطرح کرده که به نام «نظریهٔ اندیشه» مشهور است.

بخشی از کتاب فلسفه ادبیات

«فیلسوفان نسبت به ویژگیِ داستانی بودن نوعی علاقه دارند که فراتر از همهٔ علایق دیگرشان به ادبیات است. تبیینِ ماهیت و وضعِ هویاتِ «خیالی» یا «ناموجود»، دست‌کم از نخستین روزهای شکل‌گیری فلسفهٔ تحلیلی در ابتدای سدهٔ بیستم، نقشی محوری در منطق و متافیزیک داشته است. این واقعیت که به نظر می‌آید زبان طبیعی شاملِ نام هویاتی است که وجود ندارند -مانند «اسب بالدار»، «پیک‌ویک»، «فلوژیستن»، «بزرگ‌ترین عدد اول»، «پادشاه کنونی فرانسه»- برای فیلسوفانی که می‌کوشند معنا را بر حسب «روابط» معناشناختی (سمانتیک) میان جهان و ابژه توضیح دهند، مشکلی جدی پدید می‌آورد. به بیان مختصر، مسئله این است که زبان طبیعی معنای بدون مدلول را پذیرا است، پس یا زبان طبیعی گمراه‌کننده و نیازمندِ «تنقیح» است، یا برخی پیش‌فرض‌های عمیق دربارهٔ معنا نیازمند بازنگری است. در این‌جا فلسفهٔ ادبیات با بحث‌های منطق و متافیزیک که حول محور وجود و ارجاع و صدق و واقعیت صورت می‌گیرد، اشتراکاتی دارد.

البته در استفاده از پژوهش‌های فیلسوفان دربارهٔ معناشناسی یا هستی‌شناسی داستان در حوزهٔ موضوعات مرتبط با نقد ادبی، باید مراقب و محتاط بود. اغلب ممکن است به نظر آید که دغدغه‌های منطق‌دانان و منتقدانْ متعارض یا حتی قیاس‌ناپذیر است. پژوهش منطقی چندان متوجه ارزش ادبی نیست، و مثال‌های ساده‌ای که منطق‌دانان به کار می‌برند -پیک‌ویک، شرلاک هومز، اسب بالدار- به‌ندرت با متن اصلی‌شان ارتباط داده می‌شود. از آن سو وقتی که منتقدان ادبی به مسئلهٔ داستانی بودن توجه می‌کنند به احتمال فراوان تمرکز اصلی‌شان بر شگردهای روایی یا پردازش شخصیت یا «جهان‌های» متمایزی است که نویسنده خلق کرده است. خیلی کم پیش می‌آید که منطقِ «ارجاع داستانی»‌ یا حتی هستی‌شناسیِ موجودات داستانی دغدغهٔ آنها باشد. فیلسوف ادبیات در تطبیق دادن این دو نوع علاقه باید دقت داشته باشد یا دلایلِ آن را بیان کند که چرا میان این دو نوع علاقه همخوانی‌ای وجود ندارد.»