کتاب متفکران اجتماعی معاصر

کتاب متفکران اجتماعی معاصر؛ از نیچه تا بوردیو نوشتهٔ مازیار جفرودی است و نشر مرکز آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب متفکران اجتماعی معاصر

در کتاب متفکران اجتماعی معاصر متـفکران اجتـماعـی برمبنـای یک نظـم صوری و قالبی بازنمایی نشده، بلکه بنا به جنبه‌هایی که به نظر اهمیت داشتـه و برای دانشجویان و مخاطبان جذاب دانستـه شده اسـت مـعرفـی شده‌اند. تـلاش در وهله‌ٔ نخست تعبیر و تفسیر و داوری آثار این متفکران نبوده، بلکه کوششی در جهت بیان و تبیین افکارشان بوده است. انگیزه آن بوده که خواننده در پی خواندن کتاب حاضر به مطالعه‌ٔ اصل آثار آنها علاقه‌مند شود.

فهرست کتاب متفکران اجتماعی معاصر از این قرار است:

فریدریش نیچه، فیلسوف آیندگان

ماکس وبر، اندیشمند تمدن مدرن

گئورگ زیمل، فیلسوف زندگی معاصر

کارل مانهایم، در جست‌وجوی جای آدمی در جهان

نوربرت الیاس، دربارهٔ فرآیند تمدن

والتر بنیامین: زبان‌شناسی و اصالت زبان

هانا آرنت: انسان به مثابهٔ حیوان کارگر

میشل فوکو، رهرویی تنها در جست‌وجوی حقیقت خویش

پیر بوردیو و نظریهٔ شناخت عملگرایانه

خواندن کتاب متفکران اجتماعی معاصر را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به پژوهشگران حوزهٔ جامعه‌شناسی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب متفکران اجتماعی معاصر

««من سرنوشت خود را می‌شناسم. روزی نام و خاطره‌ام با رخدادی عظیم عجین خواهد شد؛ با بحرانی که بر زمین بی‌سابقه خواهد بود؛ با یک تصادم وجدانی عمیق. نام و خاطرهٔ من انتخابی را به یاد خواهد آورد، علیه هرآنچه تا آن روز مردم اعتقاد داشتند، انتظار داشتند و مقدس می‌پنداشتند» (نیچه، ۱۹۸۰، جلد ۵، ص. ۲۷۳).

فلسفهٔ نیچه تردیدی ریشه‌ای نسبت به هرآن چیزیست که فلسفه و اخلاق و علوم دورهٔ او حقیقت می‌پنداشتند. او می‌خواهد همهٔ جلوه‌های هستی را در فقدان حقیقت و صداقتشان نمایان کند. نخستین اثر او تولد تراژدی در میان آثار او موقعیت ویژه‌ای دارد. چرا که این اثر، تولد فلسفهٔ نیچه است. او در این اثر، دو تن از خدایان یونان باستان را توصیف می‌کند؛ آپولو و دیونیزوس اگر آپولو خدای تقدس است، دیونیزوس خدای مستی زندگی، خدای نشئگی و خدای مرگ است.

نیچه بر مبنای آنچه که سمت‌گیری آپولویی و سمت‌گیری دیونوسی می‌نامد توصیف خود را از صعود و سقوط تراژدی یونانی و به طور کلی از تاریخ یونان باستان ارائه می‌دهد. در این توصیف نگاه یونانی‌ها به زندگی نگاهی عمدتاً تراژیک است. زندگی از نگاه آنان از آن رو تراژیک است، که تنها بر اثر ویران کردن و نابود کردن قادر است ادامه یابد.

او در تولد تراژدی تعبیری از جهان دارد که تکیه‌گاهش هنر است. او می‌نویسد که هنر جوهرهٔ تراژیک ناپیدای جهان را آشکار می‌کند (همان، جلد ۱، ص. ۱۰۸). فلسفهٔ هنری نیچه، از جریان ابدی شدن و رفتن، دو چهرهٔ بنیادی می‌آفریند: چهرهٔ آپولو به عنوان ستایش درخشان ابدیت زندگی و چهرهٔ دیونیزوس به عنوان عمقی که همهٔ جلوه‌های زندگی را به کام خود فرو برده و نابود می‌کند. جهانِ روزِ روشن، جهان آپولو است و جهانِ شب، زیر سیطرهٔ دیونیزوس است.

رابطهٔ متقابل و تصادم این دو جهان، تفکر نیچه را دربارهٔ هستی شکل می‌دهد. «حقیقت دیونوسی با وحشت و ویرانگری خود، و ظاهر آپولویی با سایه روشن‌های پدیدارهایش در جهان هستی، به‌طور لاینفکی به هم تعلق دارند» (همان). بصیرت دیونوسی با جرقه‌های برق‌آسا، از رازهای نهفته در همهٔ حوادث و رویدادهای هستی آگاه می‌شود؛ حوادث و رویدادهایی که نمود جنبش قدرت‌های افسانه‌ای زندگی‌اند.

همکاران زبان‌شناس نیچه از کتاب تولد تراژدی رنجیدند. یکی از آن‌ها ــ هرمان اوزنر ــ می‌گوید «کسی که چنین چیزی نوشته، به لحاظ علمی مرده است» (ریز، ۱۹۹۰، ص. ۲۹۰). اما اثر نیچه یک کار زبان‌شناسانه نبود بلکه تولد فلسفه‌ای نوین بود. به هر حال بر اثر این رسوایی در نیم ترم زمستانی سال ۷۳-۱۸۷۲ هیچ دانشجویی سر کلاس‌های او ظاهر نمی‌شود. در همان موقع نیچه به دوست خود، اروین روده می‌نویسد: «به سختی یک درس دربارهٔ بیان یونانی‌ها و رومی‌ها ترتیب دادم که دو نفر در آن حضور یافتند: یک دانشجوی زبان و یک دانشجوی حقوق» (نیچه، ۱۹۸۶، جلد ۴، ص. ۸۵).»