کتاب واقع گرایی سرمایه دارانه

کتاب الکترونیکی «واقع گرایی سرمایه دارانه» نوشتۀ م‍ارک‌ ف‍ی‍ش‍ر با ترجمۀ ریحانه عبدی در نشر گمان چاپ شده است.

درباره کتاب واقع گرایی سرمایه دارانه

کتاب‌های این مجموعه نسخه نمی‌پیچند و سیاهه‌ای از اعمال نیک و بد پیش روی شما نمی‌گذارند؛ بلکه می‌خواهند به فهم بهتر زندگی و پرسش‌ها و تجربه‌هایمان کمک کنند؛ چراغی بیفروزند تا در این اتاق تاریکِ زندگی و در لحظاتِ دشوار، درکمان از پرسش‌های بی‌پایان انسانی روشن‌تر شود؛ بدانیم فیلسوفان و حکیمانِ جهان به این پرسش‌ها چطور فکر کرده‌اند؛ تا با فهمِ دقیق‌تر و دیدِ بازتر در زندگی‌مان تصمیم بگیریم؛ مسئولیت تصمیم‌مان را شجاعانه برعهده بگیریم و با عواقب تصمیم‌هایمان آگاهانه روبه‌رو شویم.

به چه کار می‌آید فلسفه اگر نتواند کمک کند تا به پرسش‌های زندگی‌مان فکر کنیم یا بتوانیم از زندگی‌مان پرسش‌های جدید و جدی‌تری طرح کنیم؟ و مگر می‌ارزد که آدمی عمری بر سر خواندن فلسفه بگذارد اگر فلسفه نتواند در فهمیدنِ سرشت جهانِ جدید و دشواری‌های انسان‌بودن یاری‌مان دهد.

کتاب واقع گرایی سرمایه دارانه را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب به علاقه‌مندان به فلسفه و جامعه‌شناسی پیشنهاد می‌شود.

 درباره مارک فیشر

مارک فیشر در ژوئیه سال ۱۹۶۸ در بریتانیا متولد شد. فیشر یکی از معروف‌ترین و بزرگ‌ترین نویسندگان، منتقدان و نظریه‌پردازان توسعه فردی به شمار می‌رود. محبوبیت فیشر بیشتر به خاطر انتشار کتاب‌های «حکایت دولت و فرزانگی» و «مثل یک ثروتمند فکر کن» است.

ازجمله آثار دیگر او می‌توان به گلف باز و میلیونر،حکایت عشق و خوشبختی، حکایت آن‌که دلسرد نشد، معبد میلیونرها، فروشنده و میلیونر و وصیت‌نامه میلیونر اشاره کرد. این کتاب‌ها آنقدر موفق بودند که به بیست زبان زنده دنیا ترجمه شده‌اند و طرفداران زیادی هم دارند. فیشر در ۱۳ ژانویه سال ۲۰۱۷ از دنیا رفت.

بخشی از کتاب واقع گرایی سرمایه دارانه

نکتهٔ منحصربفردِ این ویران‌شهر آخرالزمانی ارتباط واضح آن با سرمایه‌داری متأخر است. وضعیتی که با آن روبه‌روییم فرق دارد با سناریوی آشنای حکومت‌های تمامیت‌خواه که معمولاً در نسخه‌های سینماییِ ویران‌شهرها به تصویر کشیده می‌شود (نمونه‌اش فیلم وی مثل وندتا (V for Vendetta) ساختهٔ جیمز مکتیگ در سال ۲۰۰۵). در رمانِ فرزندان انسانِ پی. دی. جیمز، که فیلم بر اساس آن ساخته شده، دموکراسی به حالت تعلیق درآمده و یک فرماندهِ خودگمارده بر کشور حکمرانی می‌کند؛ اما فیلم با زیرکیِ تمام این مسائل را بی‌اهمیت جلوه می‌دهد و به بیننده القا می‌کند که سازوکار اقتدارگرایانهٔ درون فیلم را می‌توان در ساختارهای سیاسیِ دیگر، که ظاهراً دموکراتیک باقی مانده‌اند، نیز پیاده کرد. جنگ علیه تروریسم۱ ما را آمادهٔ چنین تغییر و تحولی کرده: عادی‌سازیِ بحران به وضعیتی می‌انجامد که در آن حتی خیال لغو سازوکاری که برای مقابله با وضعیت اضطراری وضع شده نیز ناممکن به نظر می‌رسد. (این جنگ کی به پایان می‌رسد؟)

دیدنِ جهانِ فرزندان انسان لابد ما را یادِ نقل قولی می‌اندازد که به فردریک جیمسون و اسلاوی ژیژک نسبت داده‌اند: تصور پایان دنیا آسان‌تر از تصور پایان سرمایه‌داری است. این جملهٔ قصار منظور من از «واقع‌گراییِ سرمایه‌دارانه» را به‌خوبی بیان می‌کند: این حسِ فراگیر که نه‌تنها سرمایه‌داری یگانه نظام اقتصادی و سیاسیِ ماندگار است، بلکه حالا دیگر تصور بدیلی منسجم برای آن نیز غیرممکن است. زمانی فیلم‌ها و رمان‌های آخرالزمانی تمرینی برای پرورش قوهٔ تخیل بودند ـــفجایعی که این آثار به تصویر می‌کشیدند در حقیقت پیش‌زمینه‌هایی روایی بودند برای ظهور شیوه‌های دیگرگونهٔ حیات و فعالیت بشری. اما در فرزندان انسان این‌گونه نیست. به نظر می‌رسد دنیایی که در فیلم به نمایش درآمده بیش از آنکه بدیلی برای دنیای ما باشد، پیش‌بینیِ هرچه وخیم‌تر شدن اوضاع در آینده است. در دنیای فیلم، همانند دنیای ما، تمامیت‌خواهیِ افراطی و سرمایه به‌هیچ‌عنوان مغایرتی با هم ندارند: بازداشتگاه‌ها و کافی‌شاپ‌های زنجیره‌ای در کنار هم به حیاتشان ادامه می‌دهند. در فرزندان انسان، فضای عمومیْ متروکه شده و به قرق حیوانات و انبوه زباله‌ها درآمده است (یکی از صحنه‌های به‌شدت تکان‌دهندهٔ فیلم در مدرسه‌ای متروکه رخ می‌دهد که گوزنی در میان آن می‌تازد). نئولیبرال‌ها، که نمونهٔ فرد اعلای واقع‌گراییِ سرمایه‌دارانه هستند، نابودیِ فضای عمومی را جشن می‌گیرند؛ اما در فرزندان انسان، برخلاف اظهار امیدواریِ رسمیِ نئولیبرال‌ها دولت مضمحل نشده، بلکه صرفاً به کارکرد نظامی و پلیسیِ ذاتیِ خود بازگشته است (می‌گویم امیدواریِ «رسمی» چون نئولیبرالیسم در نهان به دولت متکی است حتی وقتی از نظر ایدئولوژیک آن را به صلابه می‌کشد. این مسئله در بحران بانکیِ سال ۲۰۰۸ به‌شکل خارق‌العاده‌ای چهره نشان داد؛ آنجا که دولت به دعوت ایدئولوگ‌های نئولیبرال لبیک گفت و به‌سرعت برای نجات نظام بانکی وارد معرکه شد).