کتاب دموکراسی

کتاب دموکراسی نوشتۀ ژان بشلر و ترجمۀ سعید کامران است. این کتاب را انتشارات آگه منتشر کرده است. کتاب دموکراسی - رسالۀ آموزشی - دموکراسی در حال حاضر به موضوع روز بدل شده است. در دموکراسی‌های کهن‌سال و صدسالة اروپا و آمریکا بعضی خواهان دموکراسی بیشتر و برخی دیگر خواستار رفع نارسایی‌ها و کمبودهای آن هستند. در دموکراسی‌های نوپا، مردم نگران حفظ و دوام نهادهایی هستند که برای برقراری دموکراسی (واقعی)، پایدار و مؤثر لازم است.

درباره کتاب دموکراسی

اقبال عمومی و اتفاق‌نظر در مورد دموکراسی می‌توانست باعث خرسندی کامل دوستداران آن گردد، اما چیزی که باعث نگرانی آن‌ها نیز می‌شود این است که اگرچه همه، اعم از موافق و مخالف، از دموکراسی حرف می‌زنند، ولی هیچ‌کس نمی‌داند باید چه برداشت دقیقی از این واژه داشته باشد. آیا منظور یک نظام حکومتی مبتنی بر آزادی است؟ بی‌شک چنین است، اما معنای خود آزادی چیست؟ آیا منظور نظام حکومتی مبتنی بر مساوات و برابری است؟ شاید، اما می‌دانیم که جنایات زیادی به نام برابری صورت‌گرفته است. آیا نظامی است که در آن اکثریت تصمیم می‌گیرد؟ اما اگر اکثریت به تصمیمات نامعقول و کارهای عجیب‌وغریب تمایل نشان دهد چه؟ اصولاً در ابتدا باید پرسید: آیا دموکراسی یک رژیم سیاسی است یا نوعی سازمان اجتماعی یا یک وضعیت روحی یا مجموعه‌ای از رفتارها و یا همۀ این‌ها و بسیاری چیزهای دیگر؟

در برابر همۀ این ابهام‌ها و پرسش‌ها، توضیحات و پاسخ‌هایی ارائه می‌شود، اما همۀ آن‌ها با یکدیگر متفاوت، ناسازگار و گاه متضادند. این توضیحات و پاسخ‌ها قبل از هر چیز به‌واسطۀ شور و هیجان و تعصب ایدئولوژی‌های گوناگون، آلوده و مخدوش می‌گردند. هر ایدئولوژی رژیمِ سیاسی موردنظر خود را پیشنهاد می‌کند، و می‌دانیم که ایدئولوژی‌های گوناگونی وجود دارند. گره این مشکل با گفتنِ این که بررسی و تحلیل دموکراسی باید به طور عینی صورت گیرد باز نمی‌شود، زیرا هدف این بررسی نامشخص نیست: تعریف «درست» دموکراسی به‌عنوان «رژیم مطلوب» در خود ماهیتِ موضوع نهفته است، زیرا به دلایل سادۀ شواهد تجربی، نمی‌توان رژیم خمرهای سرخ و کشور سوییس، روسیۀ استالینی و ایالات متحدۀ دوران ترومن یا دموکراسی‌های خلقی و دموکراسی‌های اسکاندیناوی در اروپا را در یک سطح قرارداد؛ بنابراین باید دیدگاهی را برگزینیم که هم امکان قضاوت عینی را فراهم کند و هم امکان قضاوت ارزشی را که باعث پایان‌بندی موارد بررسی‌شده می‌گردد.

خواندن کتاب دموکراسی را به چه کسی پیشنهاد می کنیم؟

علاقه‌مندان به موضوع دموکراسی در کشورهای مختلف می‌توانند از خواندن این کتاب لذت ببرند.

درباره ژان بشلر

ژان بشلر، متولد ۲۸ مارس ۱۹۳۷ در (موصل)، جامعه‌شناس فرانسوی است. وی استاد جامعه‌شناسی تاریخی در سوربن، وی عضو آکادمی علوم اخلاقی و سیاسی است که در تاریخ ۶ دسامبر ۱۹۹۹ در بخش اخلاق و جامعه‌شناسی در صندلی منتخب با انتقال آلن بزانچون انتخاب شد. وی از سال ۲۰۱۱ ریاست آکادمی و انستیتوی دو فرانسه را برعهده دارد.

بخش‌هایی از کتاب دموکراسی

از کجا آغاز کنیم؟ از انسان؛ چون می‌خواهیم «رژیم خوب» سیاسی را تعریف کنیم. اگر رژیمی خوب باشد برای همه خوب است؛ بنابراین، برای شروع کار باید دیدگاه همۀ انسان‌ها یا به عبارتی دیگر، خود «انسان» را در نظر گرفت. البته ممکن است بلافاصله با این ایراد روبه‌رو شویم که: انسان به‌صورت مجرد وجود ندارد، بلکه فقط انسان‌ها وجود دارند. در اینجا نمی‌خواهیم وارد آن مجادلۀ فلسفی و منطقی بین نام‌انگارها و واقع باورهای اروپای اواخر قرون وسطا شویم. واقع باورها کلیت‌هایی نظیر «حیوان» یا «انسان» را واقعی می‌دانستند، درحالی‌که به نظر نام‌انگارها تنها انسان‌های منفرد واقعی بودند و بقیه چیزی جز واژه‌هایی کم‌وبیش ساده و خوش‌آیند نبودند. این مجادله البته ساختگی نیست. شاید عقل سلیم راه‌حلی میانه را به‌صورت زیر نشان دهد. نوع انسان به‌صورت یک واقعیت وجود دارد، لااقل به مفهومی که انسان‌ها مثلاً با زنبورها و شامپانزه‌ها یکی نیستند؛ بنابراین، باید امکان داشته باشد که خصوصیاتی را تعریف کنیم که انسان‌ها را از دیگر انواع حیوانات متمایز سازد. پاسخ کلی خود را از هم‌اکنون ارائه می‌دهیم: به نظر ما، انسان قبل از هر چیز با آزادی، عقلانیت و هدفمندی تعریف می‌شود. البته «انسان» و نه لزوماً انسان‌ها، زیرا هرکس می‌تواند مثال‌هایی از انسان‌هایی را ارائه دهد که آزاد نیستند، رفتاری عقلانی ندارند و هیچ هدفی را دنبال نمی‌کنند؛ بنابراین، موضع‌گیری عاقلانه و شایسته این است که بگوییم انسان تنها در وجود انسان‌ها تحقق می‌یابد و انسان‌ها تا آنجا انسان هستند که موفق می‌شوند خصوصیت انسان را در وجود خود محقق سازند.