کتاب آدمی همان است که می خواند

کتاب آدمی همان است که می خواند نوشتهٔ رابرت دی‌یانی و ترجمهٔ علی‌ظفر قهرمانی‌نژاد است و نشر بیدگل آن را منتشر کرده است. این کتاب راهنمای عملی خوب‌خواندن است.

درباره کتاب آدمی همان است که می خواند

عنوان کتاب آدمی همان است که می خواند را می‌توان به همان معنای لفظی ساده و سرراستش تعبیر کرد. ما حقیقتا همانی هستیم که می‌خوانیم. هر آدمی بی‌همتاست، ولی همهٔ ما قابلیت نامحدودی داریم. اگر خوب بخوری سالم‌تر خواهی بود. اگر خوب ورزش کنی قوی‌تر خواهی شد. اما اگر خوب بخوانی چه خواهی شد؟ باهوش‌تر؟ شاید. مطلع‌تر؟ قطعاً. ولی کتاب حاضر دربارهٔ این چیزها نیست. این کتاب می‌گوید با خوب‌خواندن، زنده‌تر خواهی بود.

خوب‌خواندن ذهن را بیدار و گشوده می‌کند. قلمرو گسترده‌ای از تجربهٔ درونی پدید می‌آورد که از زندگی روزمره به‌مراتب فراتر می‌رود. وقتی خوب بخوانی، همچنان خودت خواهی ماند، اما آدم بهتر و جالب‌تری از خود قبلی‌ات خواهی‌شد.‌

هدف رابرت دی‌یانی در این کتاب ارائهٔ رویکردهای مختلف به تجربهٔ عمیقاً لذت‌بخش خواندن، به‌ویژه خواندن ادبیات است. این راهکارها ممکن است به مواجهات متنی تأمل‌برانگیزی بینجامند که از بار عاطفی نیز برخوردارند. آدمی همان است که می‌خواند در ستایش ارزش خواندن برای آموختن و زندگی‌کردن است. این کتاب راه‌وروشی پیش می‌گذارد که به‌واسطهٔ آن می‌توانید عادات خواندنتان را غنی‌تر و لذتتان از خواندن را دوچندان کنید.

ماهیت این کتاب نظری نیست، بلکه عملی است و هدفش بهبودبخشیدن به درک و شناخت خواننده از ادبیات است.  مباحث کوتاه نظری در فصول آخر کتاب مزایای خواندن را توضیح می‌دهند. در این کتاب به نظریه‌ها تنها تا جایی پرداخته می‌شود که به ارتقای قوهٔ تشخیص ادبی، عمق‌بخشیدن به درک ادبی و افزایش لذت ادبی کمک کنند.

ادعای کتاب این است که خواندن، آنگاه که قرین مهارت و اعتمادبه‌نفس باشد، زندگی ما را بهبود می‌بخشد و کمکمان می‌کند از آن به‌شکلی بی‌کم‌وکاست‌تر لذت ببریم. چنین لذتی حاصل از تقویت قوای مشاهده‌گری ما و افزایش ظرفیتمان برای خوب فکرکردن است. خلاصه آنکه ما با خواندن راه به زندگی بهتری خواهیم برد.

ما از خواندن چندین هدف داریم‌: کسب اطلاعات، لذت‌بردن، برآوردن خواسته‌هایمان، رشد شخصی؛ آموختن، سرگرم‌شدن، به هیجان‌آمدن و الهام‌گرفتن. ما می‌خوانیم که به درک و شناخت برسیم که رشد و تحول پیدا کنیم. آدمی همان است که می‌خواند می‌کوشد به خوانندگان در دستیابی به این اهداف کمک کند.

به‌ویژه در دنیای امروز، که همه با چالش‌های پیچیده روبه‌روییم، خواندن مزایای خاصی دارد. 

خوب خواندن‌با مهارت، اعتمادبه‌نفس و حتی تخصص‌ اینک بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد. خواندن ادبیات همراه با درک و لذت می‌تواند راه‌ورسم عبور از میان آشوب‌های بی‌شماری را که از سر می‌گذرانیم نشانمان دهد. خواندنْ مسائل بیش‌ازپیش بغرنج زندگی را حل نمی‌کند ولی می‌تواند نگاه ما را به آنها ژرف‌تر کند و سبب تسکینمان شود. خوب‌خواندن به ما کمک می‌کند چالش‌های مشترکمان را بهتر درک کنیم و درد و رنجمان را کاهش دهیم. درضمن می‌تواند ذهنمان را برای مدتی از این مسائل دور کند.

ارزش یادگیریِ خوب‌خواندن به لذت‌های گونه‌گونی است که به همراه می‌آورد، به دانشی که در اختیارمان می‌گذارد و به وسعت خیال‌انگیزی که به زندگی می‌بخشد. آموختنِ خوب خواندن و لذت‌بردن از مطالعه به آن دشواری‌ای نیست که اغلب مردم فکر می‌کنند. هر فصل از این کتاب راه‌هایی برای دستیابی به این هدف به‌ظاهر بلندپروازانه ارائه می‌کند. هر یک به‌روشنی نشان می‌دهد که خواندن چگونه درک ما را از زندگی بالا می‌برد.

این ۶ فصل مجموعه‌راهکارهایی برای خوب خواندن ارائه می‌دهند که با هم ارتباطی متقابل دارند و یکدیگر را تقویت می‌کنند.

فصل ۱ متمرکز بر گوش‌دادن است. این فصل نشان می‌دهد اینکه پیش و بیش از هرچیز درپی معنای متن باشیم، فایده‌اش به‌مراتب کمتر از آن است که در برابر خیزبرداشتن برای به‌چنگ‌آوردن «معنا» مقاومت کنیم و درعوض، کار را با این پرسش آغاز کنیم که متون به‌طور مستقیم و غیرمستقیم چه می‌گویند، چه چیزی را نشان‌می‌دهند و چه‌کار می‌کنند.

فصل ۲ دو سؤال می‌کند و به آنها پاسخ می‌دهد: «متن‌ها چه حقایقی را بیان می‌کنند؟» «خواندن ما چگونه باشد تا به آن حقایق متنی واقف شویم؟»

فصل‌های ۳ و ۴ نشان می‌دهند که چطور می‌توانیم با متون غیرداستانی و داستانی ارتباطی مؤثر و لذت‌بخش برقرار کنیم.

فصل ۵ برای کاربست‌های عملی خواندن زمینه‌هایی نظری ایجاد می‌کند. این فصل لذت‌های متناقض خواندن را از طریق انرژی‌های دیالکتیکی یا جدلی‌ای بررسی می‌کند که میل به خواندن آثار ادبی را در ما برمی‌انگیزند و به آن جان می‌بخشند.

فصل ۶ نشان می‌دهد که خواندن ادبیات چطور می‌تواند به زیستـی رضایتمندانه‌تر بینجامد. این فصل درکنار فصل ۵ مضامین اصلی کتاب را جمع‌بندی می‌کند و بر پیوند تنگانگ میان خواندن و زندگی تأکید می‌گذارد.

در آخر، نُه تمرین برای خواندن معرفی می‌شود، تمرین‌هایی که می‌توانند تجربهٔ هر خواننده‌ای را پربارتر کنند. ضمیمه‌های الف و ب مزایا و معایب خواندن متون چاپی و دیجیتال را برمی‌شمرند، و درخصوص اینکه چه بخوانیم و چرا، توصیه‌هایی ارائه می‌دهند.

خواندن کتاب آدمی همان است که می خواند را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

روی سخن کتاب با کسانی است که مایل‌اند از خواندن و از زندگی‌کردن بهرهٔ بیشتری ببرند. از شما در مقام خواننده‌ای منفرد دعوت می‌کنیم به این گفت‌وگو بپیوندید. افکار و احساسات، ایده‌ها و ارزش‌های شخصی‌تان را به همراه بیاورید. جای خود را در این گفت‌وگو بیابید تا حقیقتاً، به یاریِ خوب‌خواندن به زندگی‌ای سرشارتر و پربارتر دست پیدا کنید.

بخشی از کتاب آدمی همان است که می خواند

«پرسش مهمی که هنگام خواندن آثار ادبی و دیگر متون چالش‌برانگیز برای خوانندگان پیش می‌آید این است: «معنی این متن چیست؟» این پرسش آشناست و بی‌گمان منجر به کندوکاو اندیشمندانه می‌شود. نمی‌خواهم این پرسش را به‌کل کنار بگذارم. بااین‌حال، فکر می‌کنم باید توجه کنیم که چنین پرسشی درک ادبی را محدود می‌کند و به‌ویژه سدّ راه لذت ادبی می‌شود. برای آنکه تفکرمان دربارهٔ معنا مفیدتر باشد، باید آن را به تعویق بیندازیم و همراه با ملاحظات متنی دیگر به آن برگردیم. خواندن برای یافتن معنا مهم است، ولی نباید این‌طور باشد که فقط برای معنا بخوانیم و هدفمان از خواندن محدود به یافتن معنا شود.

دربارهٔ آنچه می‌خوانیم چه پرسش‌های دیگری می‌توانیم مطرح کنیم؟ حال که جست‌وجو برای یافتن معنا را به تعویق انداخته‌ایم، دیگر به چه چیز متن می‌توانیم توجه کنیم؟ شاید دست‌وپنجه نرم‌کردن با معنا (ها) ی متنی هدف غایی ما باشد، ولی قرار نیست کار را با پرسش معنا آغاز کنیم. پرسش‌های دیگری هستند که می‌توانند ما را با لذت و درک بیشتر به درون متون، به‌ویژه متون ادبی، هدایت کنند، راه را به ما نشان دهند و تا پایان این تجربه همراهی‌مان کنند.

سؤال‌هایی که درمورد متون می‌پرسیم نشانگر فرض‌های بنیادینی دربارهٔ درک متن و تفسیر آن‌اند. پرسش‌های ما سمت‌وسوی خواندنمان را تعیین می‌کنند. آنها مشخص می‌کنند که می‌توانیم در متون چه ببینیم و درباره‌شان چه بگوییم؛ آنها عمیقاً بر درکمان از متون و برداشتمان از آنها تأثیر می‌گذارند. تغییر دادن پرسش‌هایمان سبب می‌شود هم درک ما از متون، به‌ویژه آثار ادبی، و هم ارزش آنها برای ما تغییر کند.

برای شروع بیایید سراغ جستار کوتاهی از یک نویسندهٔ ژاپنی قرن چهاردهم به نام یوشیدا کِنکو برویم. کِنکو راهبی بودایی بود که بیشتر به‌خاطر کتابش با عنوان جستارهایی درباب بطالت معروف شد. این کتاب از پرخواننده‌ترین آثار ادبی ژاپنی است و امروزه همچنان جزو برنامهٔ درسی مقطع دبیرستان در ژاپن است. جستار زیر، مانند همهٔ جستارهای کنکو، به‌جای عنوان شماره دارد.»