کتاب استالین

کتاب استالین نوشته ادوارد رادزینسکی است. این کتاب زندگینامه‌ استالین رهبر شوروی بعد از لنین است. او رهبر و سیاست‌مدار کمونیست شوروی بود که از اواسط دهه ۲۰ تا مرگش در ۱۹۵۳ رهبر عملی حزب کمونیست اتحاد شوروی بود و در این دوران تمام مردم شوروی یا دیوانه‌وار رفیق استالین را دوست داشتند یا تا حد مرگ از او متنفر بودند. 

درباره کتاب استالین

این کتاب زندگی‌نامه‌ کامل ژوزف استالین، رهبر شوروی، از کودکی تا مرگ، است. ادوارد رادزینسکی، نویسنده‌ کتاب، چند زندگی‌نامه دیگر نیز درباره‌ شخصیت‌های تاریخی روسیه نوشته است و همچنین به نوشتن نمایش‌نامه هم شهرت دارد. او در نوشتن این زندگی‌نامه از اسناد و مدارکی فوق‌ محرمانه استفاده کرده است که پیش از فروپاشی شوروی در دسترس نبوده‌اند و این‌گونه از چند راز بزرگ، از جمله راز مرگ استالین پرده برداشته است. 

رادزینسکی، بدون این که دست به تحریف وقایع بزند، روایتی نسبتاً دراماتیک از زندگی استالین و تاریخ روسیه در آن سال‌ها ارائه می‌دهد. چنان‌که خود رادزینسکی می‌گوید، هدفش بیش از نمایش شخصیت استالین، توصیف زمانه‌ای بوده که دیگر گذشته و از یاد رفته است. استالین مستقیماً از زبان روسی ترجمه شده و در سال ۱۳۹۴ برنده‌ جایزه‌ کتاب سال شده است. 

خواندن کتاب استالین را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام علاقه‌مندان به تاریخ جهان و شخصیت‌های تاثیرگذار تاریخی پیشنهاد می‌کنیم.

درباره ادوارد رادزینسکی

ادوارد استانیسلاوُویچ رادزینسکی، ادیب و مورخ روس، در ۲۳ سپتامبر ۱۹۳۶ در مسکو به دنیا آمد. پدرش، استانیسلاف رادزینسکی، نیز نمایش‌نامه‌نویس بود. ادوارد در پژوهشگاه تاریخ و اسناد مسکو درس خواند، ولی تا پیش از دورهٔ پروسترویکا و فروپاشی اتحاد شوروی فعالیت‌هایش بیش‌تر جنبهٔ ادبی داشت تا تاریخی. شهرت رادزینسکی در دهه‌های ۱۹۶۰ تا ۱۹۸۰ مدیون نمایش‌نامه‌های او بود. نخستین نمایش‌نامه‌اش که با استقبال گسترده روبه‌رو شد، ۱۰۴ صفحه دربارهٔ عشق (۱۹۶۴) نام داشت. نمایش‌نامه‌های بعدی او، از جمله گفت‌وگوهایی با سقراط (۱۹۷۳)، تئاتر زمانهٔ نرون و سنکا (۱۹۸۲)، صحنه‌های ورزشی سال ۱۹۸۱ (۱۹۸۶)، دکامرون ما (۱۹۸۸) و جلاد: گفت‌وگوهایی در مسیر گیوتین (۲۰۰۷)، نیز در میان تماشاچیان و منتقدان محبوبیت فراوان یافتند.

رادزینسکی از اواخر دههٔ ۱۹۸۰ به نگارش کتاب‌های تاریخی روی آورد و به‌ویژه زندگی‌نامه‌هایی که برای مشاهیر تاریخ روسیه نوشت، به‌سرعت جای خود را در بازار کتاب روسیه باز کردند و به بسیاری از زبان‌های دیگر نیز ترجمه شدند. از میان این آثار می‌توان به زندگی‌نامهٔ استالین، تزار نیکالای دوم (آخرین تزار روسیه پیش از برقراری حکومت شوروی)، تزار آلکساندر دوم (معروف به «تزار اصلاحگر» که پس از چند قرن حق رعیت‌داری را در روسیه ملغی کرد) و گریگوری راسپوتین (شخصیت اسرارآمیز، بانفوذ و نزدیک به نیکالای دوم) اشاره کرد. رادزینسکی همچنین با اجرای برنامه‌های تاریخی در کانال‌های تلویزیونی روسیه شهرتی به هم زده است.

بخشی از کتاب استالین

در زیر آسمان سال ۱۸۷۸، در پس‌زمینهٔ کوه‌های دوردست، گوری در خواب است، شهرک کوچکی که ایوسیف جوگاشویلی یا سوسو ــ آن‌طور که مادر به گرجی پسرش را صدا می‌زد ــ در آن‌جا به دنیا آمد.

گورکی که در اواخر سدهٔ نوزدهم قفقاز را زیر پا می‌گذاشت، گوری را چنین توصیف می‌کند: «شهرک واقع در مصب رود کورا چندان بزرگ نیست و به روستایی آبرومند می‌ماند. در وسط آن تپهٔ بلندی واقع شده است و روی تپه یک دژ. همه‌چیز رنگی از نوعی دست‌نخوردگی وحشی دارد: آسمان سوزان فراز شهر، آب‌های خروشان و پرهیاهوی کورا، کوه‌های نه‌چندان دور، شهری که در غارهای آن‌ها واقع شده، و کمی دورتر قله‌های رشته‌کوه اصلی که از برف‌های آب‌نشدنی پوشیده شده‌اند...»

این صحنه‌ای است که قهرمان ما زندگی خود را در آن آغاز می‌کند. ولی ویرانه‌های مخوفی نیز نُت‌های دیگری را وارد این نغمهٔ پرصلح و صفا می‌کند. بر فراز صخره‌ای صعب‌العبور، ویرانه‌های قلعهٔ فئودال‌هایی به شهر مشرف است که زمانی اختیار این سرزمین را در دست داشتند و با تزارهای گرجی می‌جنگیدند.

از پل روی کورا وارد شهرک می‌شویم... گوری با طلوع آفتاب از خواب برمی‌خیزد. تا حرارت سوزان فرا نرسیده است، چوپانان به حیاط‌ها می‌آیند و گاوها را جمع می‌کنند. در ایوانک‌ها مردم خواب‌آلود به چشم می‌خورند. درِ معابد باز می‌شود و پیرزن‌ها برای دعای سحرگاهی به آن‌جا می‌شتابند. کلک‌ها با سرعت بر آب‌های خروشان کورا به حرکت درمی‌آیند. سقاها در همان حال که اندوهناک با نگاهشان کلک‌ران‌های غیور را بدرقه می‌کنند، در مشک‌های چرمی خود آب برمی‌دارند و آن را بر اسب‌های نحیفشان به خانه‌های اهالی می‌برند.

خیابان اصلی و درازِ شهر آن را نصف می‌کند. زمانی تزار نیکالای اول به گوری آمد و خیابان اصلی خیابان تزار نامیده شد. مسلم است که بعدها هم نام خیابان را استالین گذاشتند.

خانه‌های دوطبقه و مغازه‌های کوچک لابه‌لای درختان پنهان شده‌اند. این‌جا، در بخش پایینی شهر، ثروتمندان زندگی می‌کنند. بازرگانان گرجی، ارمنی، آذربایجانی و یهودی اهل گوری در سراسر جهان به داد و ستد مشغولند. همان‌طور که در مشرق‌زمین معمول است، کانون زندگی شهرْ بازار است؛ یک بازار شرقی تیپیک. در صفوف به‌هم‌فشردهٔ دکه‌های بی‌شمار همه‌چیز به فروش می‌رسد: از کبریت گرفته تا جواهر. خیاطان در همان خیابان به کار مشغولند. 

اندازهٔ مشتری را به این روش می‌گیرند: روی زمین خاکستر می‌پاشند، مشتری دراز می‌کشد و خیاط روی او می‌نشیند و او را به خاکستر می‌فشارد. همین‌جا سلمانی‌ها موی مردم را کوتاه می‌کنند، سرشان را می‌شویند و با انبر دندان می‌کشند. فروشندگان تخته‌نرد بازی می‌کنند و شراب می‌نوشند.

در بخش بالایی شهر، جایی که ویساریون (بِسو) جوگاشویلی کفاش زندگی می‌کند، زندگی کاملاً متفاوتی جریان دارد. آلونک او که پس از ازدواج در آن ساکن شد، این‌جاست. زنش یکاترینا (که‌که) گِلادزه در خانوادهٔ یک دهقان رعیت به دنیا آمده بود. پدر که‌که خیلی زود مرده بود، ولی مادرش با پول ناچیز خود به‌هرحال او را باسواد کرد.