کتاب کتاب ها و آدم ها

کتاب کتاب ها و آدم ها نوشته مهران افشاری درباره کتاب‌ها و آدم‌هایی است که فراموش نمی‌کنیم؛ این اثر شامل پانزده گفتار ساده درباره ادبیات فارسی و تاریخ فرهنگی ایران همراه با گزیده‌ای از شعر و نثر فارسی است.

درباره کتاب کتاب ها و آدم ها

کتاب ها و آدم ها در دو بخش تدوین شده است و پانزده گفتار ساده درباره کتاب‌ها و آدم‌های مهم ادبیات ایران دارد. بخش اول کتاب با نام کتاب‌ها شامل ده گفتار درباره برخی از آثار ادب فارسی است. از شاهنامه فردوسی گرفته تا اشعار فروغ فرخزاد. البته باید دانست که در این بخش با نظرات و نقد و تحلیل‌های نویسنده درباره کتاب‌هایی که در سیر مطالعات ادبی او مؤثر بوده‌اند، آشنا می‌شویم. بخش دوم که آدم‌ها نام دارد، درباره پنج تن از شخصیت‌های برجسته ادبی و علمی و فرهنگی ایران در دوران معاصر است.

کتاب کتاب ها و آدم ها را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم 

علاقه‌مندان به کتاب و کتاب‌خوانی و دوست‌داران ادبیات فارسی را به خواندن این اثر دعوت می‌کنیم. 

بخشی از کتاب کتاب ها و آدم ها

من می‌گویم بهتر است بگوییم فردوسی در اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم با سرودن شاهنامه هویت ایرانی را حفظ کرد. در آن دوران ایرانیان درباره هویت و ملیت خود دچار سردرگمی شده بودند. از یک طرف ایرانیان مسلمان بودند و از طرفی دیگر خلیفه عرب عباسی، فرمانروای مسلمانان و نماینده خدا و دین بود. زبان کتاب آسمانی مسلمانان عربی بود و شخصیت و هویت قوم عرب هم وابسته به اسلام و قرآن بود.

ایرانیان که زیر سلطه خلیفه بغداد بودند، چه می‌بایست می‌کردند؟ آیا با پذیرفتن اسلام، می‌بایست هویت ایرانی خود را با سابقه درخشان هزار ساله، ترک می‌کردند و عرب می‌شدند؟ آیا به خاطر زبان قرآن می‌بایست زبان فارسی را فراموش می‌کردند؟ آیا ایرانی باقی ماندن و به زبان فارسی سخن گفتن با مسلمانی مخالفت داشت؟ پیش از فردوسی گروه‌هایی از ایرانیان بودند که در برابر سلطه عرب‌ها قد عَلَم کردند و قیام نمودند و خواستند اعتقادات و دین قدیم خود را حفظ کنند که همگی شکست خوردند و از سویی دیگر چه بسا ایرانیانی هم مثل صاحب بن عبّاد بودند که چون به اسلام و قرآن تعصّب داشتند، تحت تأثیر تبلیغات عرب، از عرب نبودن خود شرم داشتند. زیرا مسلمانی را عین عرب بودن می‌پنداشتند. فردوسی با شاهنامه ایرانیان را از این سردرگمی رهانید. فردوسی با شاهنامه به همه ایرانیان آموخت دینی را که پذیرفته بودند و به آن دل بسته بودند، اسلام، به معنی عرب شدن نیست و ایرانیان می‌توانند با اعتقاد به اسلام، تاریخ باستانی خود را هم حفظ کنند، گذشته خود را به یاد داشته باشند و به آن افتخار کنند، در عین مسلمانی زبان فارسی و هویت ایرانی خود را هم پاس بدارند. فردوسی با شاهنامه به ایرانیان اعتماد به نفس بخشید. به قول مرحوم اِنجوی شیرازی شاهنامه «شناسنامه ایرانیان» است. شاهنامه هویت ایرانیِ مسلمان را تثبیت کرد.