کتاب ه همانند هیچکاک

در کتاب ه همانند هیچکاک، نوشته پرویز نوری، گوشه‌های از زندگی و آثار آلفرد هیچکاک، کارگردان مطرح بریتانیایی را می‌خوانید.

 درباره کتاب ه همانند هیچکاک

در بین فیلم‌سازهای بزرگ و مؤلف، زبان تصویری هیچکاک تشخص و درخشندگی خاصی دارد که می‌توان آن را نمونهٔ سینمای خالص و تصویری دانست. این تشخصْ اصالت و ظرافت او را در اوج هنر سینما و در حد کمال قرار می‌دهد. هیچکاک فیلم‌سازی بود یگانه و شگفت‌آور که در خصوص فیلمی که می‌خواست بسازد، چیزی وجود نداشت که نداند در این کتاب ضمن این که با زندگی و خصوصیات اخلاقی و حرفه‌ای آلفرد هیچکاک اشنا می شوید تاریخ سینمای او و ویژگی‌های برجسته آثارش را مرور می‌کنید. 

نظر و عقیدهٔ منتقدان دربارهٔ آثار هیچکاک، که در هر بخش از معرفی فیلم‌ها آمده، برداشت از نوشته‌های آنان در مجلهٔ تیک وان سال پنجم و شمارهٔ دوم به تاریخ ۲۱ مه سال ۱۹۷۶ است. این نقدها در صفحهٔ ۲۱ مجله با عنوان «فیلم‌های هیچکاک: راهنمای انتقادی» به چاپ رسیده است. همچنین مطالب مربوط به زندگی و مرور تاریخ و ساخت فیلم‌های هیچکاک از کتاب دانِلد اسپوتو، سوی تاریک نابغه چاپِ بالنتاین بوکز به سال ۱۹۸۳ آمده است.

خواندن کتاب ه همانند هیچکاک را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

 علاقه‌مندان به تاریخ سینما به ویژه دوست‌داران آثار و شخصیت آلفرد هیچکاک.

بخشی از کتاب ه همانند هیچکاک

هیچکاک هر فکر و مضمونی را با تصویر می‌گوید؛ یعنی مقصود را با انتخاب اندازهٔ کادر و نوع کمپوزیسیون می‌خواهد. از تصاویرْ مفهوم و معنای صریح آن‌ها را نمی‌گیرد، اما با طبع ظریف و دقیق خود غالباً آغاز هر صحنه را با موضوع آن متناسب قرار می‌دهد و در صحنه‌پردازی‌هایش پیش از آن‌که به موضوع بپردازد تلویحاً، ضمن بازگویی خط داستانی، فلسفه و اندیشه و ایده‌هایش را نیز بیان می‌کند. این ظرافت تصویری در جنون (۱۹۷۲) در صحنه‌ای بعد از صحنهٔ توقف دوربین خارج از دفتر، جایی که می‌دانیم جسد زنی قرار دارد و اکنون منشی دیگری به همین ساختمان داخل می‌شود، به چشم می‌خورد: قاتلْ آنامیسی را به درون خانهٔ کوچکی می‌برد و به جای آن‌که دوربین حرکت آن دو را تا داخل شدن به خانه تعقیب کند، آهسته از آنان دور می‌شود و به سوی خیابان می‌رود. بدین‌گونه هیچکاک می‌گذارد تا خودمان تصور کنیم چه اتفاقی در آن‌جا دارد می‌افتد.

علاوه‌براین در زبان تصویری هیچکاک اشاره به واکنش‌ها و اندیشیدن به آن‌چه دارد رخ می‌دهد و ما نمی‌بینیم، بسیار به چشم می‌خورد، به طوری که اغلب نیاز به تعمق و قدرت ذهن دارد. سبک و روش داستان‌گویی او در واقع بیش از هر چیز بر تصویر و قوهٔ بصری تکیه دارد. این است که حرف و مکالمه معمولاً کمتر نقش اساسی در آثارش بازی می‌کند (البته به‌استثنای معدودی از فیلم‌هایش). پیچیدگی و غامض بودن مفاهیم تصویری زبان هیچکاک، از دید و نگرش خاص او ناشی می‌شود. با این روش و با تسلط بسیاری که بر تصویر و میزانسن دارد و با تخیل وسیع و تلاطم معانی در ذهن، شگفت نیست اگر به خلق صحنه‌هایی مثل صحنهٔ حمام در روح / روانی (۱۹۶۰)، یا اولین حملهٔ پرنده‌ها به پمپ‌بنزین و نزدیک آن رستوران در پرندگان (۱۹۶۳) یا حتا صحنهٔ قتل در حق‌السکوت (۱۹۲۹)، که دستی را در حال یافتن یک چاقو نشان می‌دهد، روی آورد. موضوع قابل‌توجه و ستودنی آن‌که هیچکاک در هر صحنه‌ای، ولو با بهره‌گیری از روش‌هایی ابتدایی هم که شده، می‌کوشد به بیان افکار خود بپردازد و طبعاً از استفاده از هر شیوهٔ رایج و هر نوع حرکت متداولی، هر چند نامأنوس، و به کار گرفتن تصاویری که احیاناً ناخوشایند به نظر آید، روگردان نیست. در این مورد به‌خصوص توجه به حرکت زوم به روی دسته‌های اسکناس داخل صندوق با حرکت دست زن همزمان برای برداشتن آن‌ها در مارنی قابل‌ذکر است.