کتاب پدیدارشناسی جان

کتاب پدیدارشناسی جان، نوشته گئورگ ویلهلم فریدریش هگل (۱۸۳۱-۱۷۷۰)، فیلسوف آلمانی و یکی از پدیدآورندگان ایده‌آلیسم آلمانی است. برخی هگل را آخرین فیلسوف دستگاه‌ساز تاریخ فلسفه غرب می‌دانند.

درباره کتاب پدیدارشناسی جان

تاریخ‌گرایی و ایده‌آلیسم هگل انقلاب عظیمی در فلسفه اروپا به وجود آورد و سنگ بنای مارکسیسم و فلسفه قاره‌ای شد. هگل در «پدیدارشناسی جان»، می‌نویسد: «اندیشه‌ها هنگامی سیال می‌شوند که اندیشه، (این داده‌شدگی درونی)، خود را چون برآیند بازبشناسد،... نه با کناره‌گیری و گوشه‌گزینی، بل با فروگذاریِ ثباتِ نهادگی خود ... از راه این حرکت است که اندیشه‌های محض تبدیل به مفاهیم می‌شوند و ... تنها در همین حالت است که همانی که هستند که در حقیقت هستند؛ حرکت‌های خودفرمان ...».

نظام فکری او بر دیالکتیک بنا شده ‌است. البته ریشه‌های دیالکتیک را از فلسفهٔ کانت دانسته‌اند اما تفاوت عمدهٔ دیالکتیک هگلی این است که مقولات و مفاهیم انتزاعی مندرج در دیالکتیک او منبعث و موجود در هم هستند.

از خصوصیات مقولات هگل این است که او از جنس به نوع می‌رسد و سپس هر نوعی را جنسی تازه می‌انگارد و از آن به انواع پست‌تر پی می‌برد.

مثلاً اولین سه‌پایه فلسفه هگل ، «هستی، نیستی، گردیدن» است. او از هستی آغاز می‌کند و می‌گوید هستی اولین و روشن‌ترین مفهومی است که ذهن بدان باور دارد و می‌تواند پایه مناسبی برای آغاز فلسفه باشد.

اما هستی در خود مفهوم متضاد خویش یعنی نیستی را در بر دارد. هر هستی در خود حاوی نیستی است. هستی او دارای هیچ تعینی نیست و مطلقاً نامعین و بی‌شکل و یکسره تهی است و به یک سخن خلاء محض است . این خلاء محض همان نیستی است. پس هستی نیستی است و نیستی همان هستی است.

خواندن کتاب پدیدارشناسی جان را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام علاقه‌مندان و پژوهشگران فلسفه پیشنهاد می‌کنیم

بخشی از کتاب پدیدارشناسی جان

مفهوم، اقلیم امر حقیقی و گزارش اصیل آن، دستگاه علمی است

[۲] با قبول این‌که قالب راستین حقیقت در این علمیتی (Wissenschaftlichkeit) است که صحبت‌اش را می‌کردیم ـــ که در واقع فرقی با گفتنِ این مطلب ندارد که اقلیم وجودِ (Existenz) حقیقت فقط در مفهوم است ـــ من به‌خوبی می‌دانم که این سخن به نظر می‌رسد با تصوری جاری و نتایج مبتنی بر آن‌که دعاوی‌اش هم‌سنگ گستردگی آن در باور زمانه است در تناقض (Widerspruch) است. پس بیهوده نخواهد بود اگر دربارهٔ این تناقض توضیحی بدهیم، حتی اگر این توضیح جز برای اطمینان‌خاطر (Versicherung) نباشد، همچنان که خودِ آن چیزی که این توضیح در مخالفت با آن ارائه می‌شود نیز همین حکم را دارد. باری، اگر امر حقیقی در آن چیزی، یا، بهتر بگوییم، به‌عنوانِ آن چیزی باشد که گاه شهود (Anschauung) می‌نامند، گاه دانشِ بی‌واسطه از مطلق، دین (Religion)، هستی (Sein)، [اگر] نه در مرکز عشق الاهی [بودن]، بلکه هستی خودِ این مرکز [در مدِ نظر باشد]، در این صورت برای بیانِ گزارشی از فلسفه به صورتی خلافِ صورتِ مفهومی نیاز خواهیم داشت. مطلق را دیگر نباید [در مفهوم] دریافت بلکه باید احساس کرد و شهودی از آن داشت. حرف، حرفِ مفهوم مطلق نخواهد بود بلکه احساس و شهود مطلق است که باید بدان گوش فرا داد و بیان‌اش کرد.