کتاب دوبروفسکی

کتاب دوبروفسکی با عنوان اصلی Дубровский و عنوان انگلیسی Dubrovsky نوشتهٔ «آلکساندر پوشکین» و ترجمهٔ «حمیدرضا آتش‌برآب»، توسط بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه در سال ۱۴۰۲ منتشر شده است. این اثر در دستهٔ رمان‌های کلاسیک روسی قرار می‌گیرد و داستانی اجتماعی و عاشقانه را در بستر جامعهٔ اشرافی و روستایی روسیهٔ قرن نوزدهم میلادی روایت می‌کند. رمان «دوبروفسکی» با پرداختن به روابط قدرت، عدالت، انتقام و عشق، تصویری از کشمکش‌های طبقاتی و اخلاقی در روسیهٔ تزاری ارائه داده است. یکی از بهترین آثار «پوشکین» روبه‌روی شما قرار گرفته است. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب دوبروفسکی اثر آلکساندر پوشکین

رمان «دوبروفسکی» اثری اجتماعی و کلاسیک از روسیه است که در قالب روایتی خطی، با تمرکز بر شخصیت‌پردازی و توصیف فضای اجتماعی روسیهٔ قرن نوزدهم میلادی در دو بخش نوشته شده است. این کتاب به قلم «آلکساندر پوشکین» با نگاهی انتقادی به ساختار قدرت، فساد اداری و روابط اشراف و رعیت، داستان زندگی دو خانوادهٔ اشرافی را روایت می‌کند که خصومت و رقابت میان آن‌ها، سرنوشت شخصیت‌های اصلی را رقم می‌زند. نویسنده علاوه‌بر نمایش مناسبات اجتماعی و اخلاقی، به موضوعاتی همچون عدالت، انتقام، وفاداری و عشق پرداخته است. ساختار کتاب به‌گونه‌ای است که ابتدا با معرفی شخصیت‌ها و زمینه‌های اجتماعی آغاز می‌شود و سپس با گره‌افکنی‌های متعدد، خواننده را به دل ماجراهای پرتنش و پیچیده می‌برد. رمان اجتماعی «دوبروفسکی» با بهره‌گیری از عناصر رمانتیک و واقع‌گرایانه، تصویری از جامعه‌ای ارائه داده است که در آن، قانون و اخلاق گاه قربانی قدرت و ثروت می‌شوند.

رمان «دوبروفسکی» که پس از مرگ «آلکساندر پوشکین» منتشر شده، اثری اجتماعی و عاشقانه است که به نقد قانون پرداخته است. متن اصلی کتاب اولین‌بار در سال ۱۸۴۱ میلادی منتشر شد و پوشکین نتوانست بیشتر روی این رمان کار کند یا به تصحیح و بازنویسی آن بپردازد. «دوبروفسکی» را رمانی ماجراجویانه و ملودرام دربارهٔ ظلم و زورگویی و عواقب رنج‌آور آن برای انسانی نجیب‌زاده اما فقیر دانسته‌اند که زیر بار ستم و تحقیر از جانب همسایهٔ ثروتمند و قدرتمند خود نمی‌رود و زبان به تملق او نمی‌گشاید و این باعث تلخکامی‌اش می‌شود و زندگی پسر او را نیز با تلخکامی مواجه می‌کند. پوشکین داستان «دوبروفسکی» را گویا براساس سرگذشت ملاکی فقیر از بلاروس به نام «آستروفسکی» نوشته است که بر اثر نزاع با همسایه، زمین‌هایش را از دست می‌دهد و فقط تعدادی رعیت در کنارش می‌مانند و کارش به سرقت و راهزنی می‌کشد. براساس رمان حاضر اپرا، فیلم و سریال ساخته شده است. این کتاب با دو بخش به نام‌های «ترجمه‌های مشهور دوبروفسکی» و «دوبروفسکی بر پردهٔ سینما و تئاتر جهان» به پایان رسیده است.

خلاصه داستان دوبروفسکی

هشدار: این پاراگراف بخش‌هایی از داستان را فاش می‌کند!

کتاب «دوبروفسکی» با معرفی دو خانوادهٔ اشرافی آغاز می‌شود. خانوادهٔ «ترایه‌کوراف»، مالک ثروتمند و مقتدر و خانوادهٔ «دوبروفسکی»، اشرافی فقیر اما شریف. رابطهٔ دوستانهٔ میان «کیریلا پیتروویچ ترایه‌کوراف» و «آندری گاوریلاویچ دوبروفسکی» به‌دلیل یک سوءتفاهم و اختلاف بر سر مالکیت زمین به دشمنی بدل می‌شود. ترایه‌کوراف با سوءاستفاده از نفوذ و قدرت خود موفق می‌شود ملک دوبروفسکی را از چنگ او درآورد. این واقعه، آندری دوبروفسکی را به بیماری و مرگ می‌کشاند و پسرش، «ولادیمیر» پس از بازگشت از پترزبورگ با خانه‌خرابی و بی‌عدالتی روبه‌رو می‌شود. ولادیمیر دوبروفسکی که همه‌چیز خود را از دست داده، همراه با گروهی از رعایا به راهزنی و انتقام از اشراف فاسد روی می‌آورد. در این میان، «ماریا»، دختر ترایه‌کوراف و معلم فرانسوی تازه‌وارد به خانهٔ آن‌ها وارد داستان می‌شوند و ماجراهای عاشقانه و پیچیده‌ای شکل می‌گیرد. داستان با گره‌افکنی‌های متعدد، کشمکش‌های اخلاقی و اجتماعی و تقابل عشق و انتقام پیش می‌رود.

چرا باید کتاب دوبروفسکی را بخوانیم؟

کتاب «دوبروفسکی» با روایت داستانی پرکشش و شخصیت‌هایی چندلایه، تصویری از جامعهٔ روسیهٔ قرن نوزدهم و مناسبات قدرت، عدالت و عشق را به نمایش می‌گذارد. این کتاب علاوه‌بر ارزش ادبی و تاریخی به موضوعاتی چون فساد اداری، تضاد طبقاتی و سرنوشت فرد در برابر ساختارهای اجتماعی می‌پردازد. خواندن این رمان فرصتی است برای آشنایی با سبک داستان‌نویسی آلکساندر پوشکین و درک بهتر زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی روسیهٔ آن دوران؛ همچنین داستان «ولادیمیر دوبروفسکی» و انتخاب‌های دشوار او، مخاطب را با پرسش‌هایی دربارهٔ اخلاق و عدالت و انتقام روبه‌رو می‌کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای علاقه‌مندان به رمان‌های کلاسیک، دوستداران ادبیات داستانی قرن ۱۹ روسیه و کسانی که به موضوعات اجتماعی، عدالت و کشمکش‌های طبقاتی علاقه دارند، مناسب است؛ همچنین دانشجویان و پژوهشگران ادبیات و تاریخ اجتماعی می‌توانند از مطالعهٔ این اثر بهره‌مند شوند.

درباره آلکساندر پوشکین

«الکساندر سرگیویچ پوشکین» (۶ ژوئن ۱۷۹۹ - ۱۰ فوریهٔ ۱۸۳۷) شاعر و نویسندهٔ برجستهٔ روس و از چهره‌های اصلی مکتب رومانتیسیسم است که به‌عنوان بنیان‌گذار ادبیات مدرن روسیه شناخته می‌شود. بسیاری پوشکین را بزرگ‌ترین شاعر زبان روسی می‌دانند. شاهکار مشهور او، منظومهٔ «یوگنی آنگین» طی هشت سال (۱۸۲۵ - ۱۸۳۲) نوشته شد و جایگاه ویژه‌ای در ادبیات روسیه دارد. در نیمهٔ قرن نوزدهم، آثاری ماندگار چون «دختر سروان»، «دوبروفسکی» و «بی‌بی پیک» را خلق کرد و همزمان منظومه‌هایی همچون «سوارکار مفرغی» و «ترانه‌های اسلاو غربی» را سرود. پوشکین به فرهنگ عامهٔ روسیه علاقه‌مند بود و قصه‌ها و ترانه‌هایی برگرفته از سنت‌های مردمی مانند قصهٔ «خرس ماده» (۱۸۳۰)، «داماد» (۱۸۲۵) و قصهٔ «ماهیگیر و ماهی» (۱۸۳۳) را نوشت. انتشار منظومهٔ «فوارهٔ باغچه‌سرای» در ۱۸۲۴ نقطهٔ عطفی در موفقیت او بوده است. از دیگر آثار ارزشمند پوشکین می‌توان به «داستان‌های بلکین» و «تراژدی‌های کوچک» اشاره کرد که همگی نقش مهمی در تثبیت جایگاه او به‌عنوان یکی از ستون‌های ادبیات جهانی داشته‌اند. جایزهٔ ادبی Pushkin Prize در روسیه نخستین‌بار در سال ۱۸۸۱ میلادی بنیان نهاده شد. هدف این جایزه تجلیل از نویسندگانی است که به استانداردهای ادبی والایی دست یافته‌اند که میراث هنری پوشکین را به یاد می‌آورد. مدال پوشکین (Medal of Pushkin) نشان دولتی روسیه است که در سال ۱۹۹۹ میلادی تأسیس شد و به افراد (اروپایی یا خارجی) به‌خاطر دستاوردها در عرصهٔ هنر، فرهنگ، ادبیات و آموزش اهدا می‌شود. این مدال یادبود پوشکین است و به افتخار تأثیرات هنری و ادبی او اهدا می‌شود.

درباره حمیدرضا آتش بر آب

«حمیدرضا آتش‌برآب» زادهٔ ۱۳۵۶ در اهواز، یک مترجم ایرانی و پژوهشگر زبان و ادبیات روسیه است. او در دانشگاه دولتی مسکو تحصیل کرده و آثار بسیاری را از ادبیات روسیه به پارسی برگردانده است. ازجمله ترجمه‌های او از ادبیات روسیه می‌توان به کتاب‌های «جنایت و مکافات»، «سوارکار مفرغی»، «یادداشت‌های زیرزمینی»، «مرشد و مارگاریتا»، «یادداشت‌های شیطان»، «یادداشت‌های اینجانب»، «مرگ ایوان ایلیچ»، «خندهٔ سرخ» و «قمارباز» اشاره کرد.

نظر افراد یا مجله‌های مشهور درباره این کتاب چیست؟

منتقدان ادبی روسی در نیمهٔ دوم قرن نوزدهم «دوبروفسکی» را یکی از نخستین نمونه‌های داستان اجتماعی و انتقادی در روسیه دانستند که زمینه‌ساز آثار بزرگ‌تر نویسندگانی چون تولستوی و داستایفسکی شد. بسیاری از پژوهشگران ادبیات روسیه بر این باور بوده‌اند که رمان «دوبروفسکی» با نمایش تضاد میان اشرافیت و ستم اجتماعی، آغاز نگاه انتقادی پوشکین به مناسبات قدرت و عدالت در جامعهٔ روسیه است. برخی مجلات ادبی معاصر (مانند Russian Review و Slavic Review) این رمان را اثری ارزشمند در شکل‌گیری «رمان واقع‌گرا» در روسیه توصیف کرده‌اند که با وجود ناتمام‌بودن، طرحی بنیادین برای رمان‌های اجتماعی روسیه به حساب می‌آید. نویسندگان و منتقدانی چون «ایوان تورگنیف» و بعدها «ولادیمیر ناباکوف» اشاره کرده‌اند که کتاب «دوبروفسکی» نمونه‌ای از مهارت آلکساندر پوشکین در ترکیب زبان شاعرانه با روایت داستانی است و به همین دلیل جایگاهی ویژه در تاریخ ادبیات دارد.

چه نسخه‌های دیگری از این کتاب در ایران منتشر شده است؟

«دوب‍روف‍س‍ک‍ی‌» در س‍ال‌ ۱۳۳۸ ب‍ا ت‍رج‍م‍ه‌ٔ «ه‍وش‍ن‍گ‌ م‍س‍ت‍وف‍ی‌» ت‍وس‍ط نشر گ‍وت‍م‍ب‍رگ‌ م‍ن‍ت‍ش‍ر ش‍د؛ همچنین با برگردانی و آماده‌سازی «علیرضا اکبری‌پور» و توسط نشر پرسکا‏‫ در سال ۱۳۹۷ روانهٔ بازار کتاب ایران شده است.

بخشی از کتاب دوبروفسکی

«بله، این یکی از تفریحات شریف نجیب‌زادۀ روسی ما بود!

چندروزی پس از ورود معلم به عمارت پاکروفسکایه، ترایه‌کوراف به یاد او افتاد و تصمیم گرفت جوانک فرانسوی هم طعم اتاق خرس را بچشد. این شد که یک‌روز صبح احضارش کرد و او را از دالانهای تاریکی گذر داد و ناگهان دری از کنار باز شد و دونفر از نوکرهای خانه، فرانسوی را به داخل هل دادند و در را بستند. وقتی معلم به خود آمد، خرس بسته‌ای را درمقابلش دید که خُرخُر می‌کرد. خرس از فاصله بوی مهمانش را حس کرد و ناگهان روی پا ایستاد و به طرفش هجوم برد ... جوانک فرانسوی اما عقب ننشست و منتظر حمله ماند. خرس که نزدیک شد، مسیو دی‌فورْژ تپانچۀ کوچکی از جیبش درآورد و گوش جانور گرسنه را نشانه گرفت و شلیک کرد. خرس نقش زمین شد. همه دویدند و در باز شد و ترایه‌کوراف، که از عاقبت شوخی خود حیرت کرده‌بود، به درون آمد. ارباب درجا همه را استنطاق کرد که چه‌کسی جریان شوخی را به دی‌فورْژ اطلاع داده یا اصلاً چرا تپانچه همراهش بوده‌است. دنبال ماریا فرستاد و دختر دوان‌دوان آمد تا پرسشهای پدرش را ترجمه کند.

دی‌فورْژ هم در پاسخ گفت:

ــ من هیچی دربارۀ خرس نمی‌دانستم، ولی همیشه یک تپانچه با خودم دارم؛ چون هیچ‌وقت نمی‌توانم به‌خاطر شأن و جایگاهم توهین کسی را نادیده بگیرم و حرف زور را تحمل کنم.»