کتاب فلسفه اگزیستانس

کتاب فلسفه اگزیستانس با عنوان اصلی Existenzphilosophie و عنوان انگلیسی Philosophy of existence نوشتهٔ «کارل یاسپرس» و ترجمهٔ «لیلا روستایی»، در سال ۱۳۹۲ توسط بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه منتشر شده است. این اثر به بررسی بنیادهای فلسفهٔ اگزیستانس و جایگاه آن در اندیشهٔ معاصر پرداخته و ازجمله آثار مهم در حوزهٔ فلسفهٔ وجودی به شمار رفته است. نویسنده، مفاهیم کلیدی اگزیستانس، حقیقت، واقعیت و نسبت فلسفه با علم و دین را با زبانی تحلیلی و انتقادی واکاوی کرده است. با مطالعهٔ این کتاب با یکی از جریان‌های مهم فلسفهٔ معاصر (اگزیستانسیالیسم) و اندیشه‌های یکی از متفکران برجستهٔ قرن بیستم میلادی آشنا می‌شویم. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب فلسفه اگزیستانس اثر کارل یاسپرس

کتاب «فلسفهٔ اگزیستانس» اثری فلسفی است که در قالب مجموعه‌ای از سخنرانی‌ها و مقالات، اندیشه‌های «کارل یاسپرس» دربارهٔ اگزیستانسالیسم و فلسفهٔ وجودی را ارائه داده است. این کتاب در دوره‌ای نوشته شده که نویسنده از کرسی استادی خود در دانشگاه هایدلبرگ برکنار شده و شرایط اجتماعی و سیاسی خاصی بر فضای فکری اروپا حاکم بود. ساختار کتاب بر پایهٔ سه سخنرانی اصلی استوار است که به‌ترتیب به مسئلهٔ وجود، حقیقت و واقعیت می‌پردازند. کارل یاسپرس در این اثر، فلسفه را نه صرفاً دانشی نظری، بلکه فعالیتی زنده و درگیر با زندگی روزمره معرفی کرده و بر تمایز فلسفه با علم و دین تأکید داشته است.

«کارل یاسپرس» اگزیستانس را به‌عنوان تجربه‌ای یگانه و شخصی از وجود انسانی مطرح می‌کند و می‌کوشد نشان دهد که فلسفهٔ وجودی بخشی از جریان اصلی فلسفهٔ غرب است. این کتاب با رویکردی تحلیلی، مفاهیم بنیادین اگزیستانس، آزادی، مسئولیت، شرایط مرزی و نقش عقل را در زندگی انسان بررسی کرده و جایگاه فلسفه را در مواجهه با بحران‌های مدرن روشن ساخته است. این اثر، یکی از مقدماتی‌ترین و شناخته‌شده‌ترین آثار کارل یاسپرس در مکتب اگزیستانسیالیسم تلقی می‌شود. کتاب «فلسفهٔ اگزیستانس» از متن انگلیسی تحت‌عنوان Philosophy of existence به پارسی برگردانده شده است. این اثر که ویراستهٔ «بهزاد سالکی» است، در سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۳ تجدید چاپ شده است.

خلاصه کتاب فلسفه اگزیستانس

«کارل یاسپرس» به واکاوی بنیادهای فلسفهٔ وجودی می‌پردازد و تلاش می‌کند مرزهای میان فلسفه، علم و دین را روشن کند. او فلسفه را فعالیتی می‌داند که از دل تجربهٔ زیستهٔ انسان برمی‌خیزد و نمی‌توان آن را به مجموعه‌ای از آموزه‌ها یا نظریه‌های عینی فرو کاست؛ همچنین اگزیستانس را تجربه‌ای یگانه و غیر قابل تعمیم از وجود انسانی می‌داند که هر فرد باید آن را در مواجهه با شرایط مرزی مانند مرگ، گناه، شکست و اتفاق تجربه کند. نویسنده تأکید دارد که حقیقت اگزیستانس نه در علم و نه در دین، بلکه در تعهد شخصی و مسئولیت‌پذیری انسان نسبت به خود و دیگران آشکار می‌شود. کارل یاسپرس میان وجود (دازاین) و اگزیستانس تمایز قائل می‌شود؛ وجود را به‌عنوان جنبهٔ عینی و قابل تحقیق انسان و اگزیستانس را به‌عنوان تجربهٔ اصیل و آزادانهٔ فردی معرفی می‌کند. او معتقد است که فلسفه باید به‌جای تقلید از علم، به تبیین وضعیت انضمامی و تاریخی انسان بپردازد و امکان‌های آزادی و خلاقیت را در دل محدودیت‌ها جست‌وجو کند. در این کتاب، عقل به‌عنوان نیروی محرک درونی اگزیستانس و عامل ارتباط و وحدت میان انسان‌ها مطرح می‌شود. نویسنده بر این باور است که حقیقت نهایی، همواره دور از دسترس است و هر فرد باید در فرایند ارتباط و گفت‌وگو با دیگران به جست‌وجوی آن ادامه دهد. او فلسفهٔ وجودی را راهی برای بازاندیشی در معنای زندگی، مسئولیت فردی و امکان‌های آزادی در جهان معاصر می‌داند.

چرا باید کتاب فلسفه اگزیستانس را بخوانیم؟

این کتاب با تمرکز بر مفاهیم بنیادین اگزیستانس، آزادی، مسئولیت و حقیقت، فرصتی برای بازاندیشی در معنای زندگی و جایگاه انسان در جهان فراهم می‌کند. «فلسفهٔ اگزیستانس» به خواننده امکان می‌دهد تا با یکی از جریان‌های مهم فلسفهٔ معاصر (اگزیستانسیالیسم) و اندیشه‌های یکی از متفکران برجستهٔ قرن بیستم آشنا شود. این اثر با تحلیل رابطهٔ فلسفه با علم و دین، به پرسش‌های اساسی دربارهٔ ماهیت وجود، امکان‌های آزادی و نقش عقل در زندگی فردی و جمعی می‌پردازد. مطالعهٔ این کتاب می‌تواند دریچه‌ای به‌سوی فهم عمیق‌تر از تجربهٔ انسانی و چالش‌های فلسفی دوران مدرن بگشاید.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای علاقه‌مندان به فلسفهٔ معاصر، دانشجویان و پژوهشگران حوزهٔ فلسفه به‌ویژه کسانی که دغدغهٔ پرسش‌های وجودی، معنای زندگی، آزادی و مسئولیت فردی دارند، مناسب است؛ همچنین برای کسانی که به‌دنبال درک تفاوت‌های میان فلسفه، علم و دین هستند.

درباره کارل یاسپرس

کارل یاسپرس (Karl Jaspers) در ۲۲ فوریهٔ ۱۸۸۳ در آلمان به دنیا آمد. پس از پایان دبیرستان، در دانشگاه‌های هایدلبرگ و مونیخ به تحصیل حقوق پرداخت. بسیار زود مسیر خود را تغییر داد و پنج سال به مطالعهٔ پزشکی روی آورد. در سال ۱۹۰۹ موفق به دریافت درجهٔ دکترای پزشکی شد و چندی بعد در سال ۱۹۱۳ میلادی به‌عنوان استادیار روان‌پزشکی در دانشگاه مشغول به کار شد. هشت سال بعد، یعنی در ۱۹۲۱ به مقام استادی کامل رسید. از سال ۱۹۳۰ فعالیت‌های او به حوزهٔ فلسفه کشیده شد. مخالفت‌های آشکارش با سیاست‌ها و ایدئولوژی نازی‌ها سبب شد از دانشگاه برکنار شود. در همین دوران بود که به اندیشه‌های «سورن کی‌یرکگور»، فیلسوف اگزیستانسیالیست توجه ویژه نشان و آن‌ها را گسترش داد. کارل یاسپرس باور داشت که جامعهٔ صنعتی مدرن تهدیدی جدی برای استقلال و اصالت شخصیت انسانی به شمار می‌رود. او در طول زندگی علمی و فلسفی خود آثار متعددی نگاشت که از میان آن‌ها می‌توان به کتاب «ماهیت روان‌درمانی (ارزیابی انتقادی)» و «ایدهٔ دانشگاه» و «فلسفهٔ اگزیستانس» اشاره کرد. سرانجام در ۲۶ فوریهٔ ۱۹۶۹ در ۸۶سالگی بر اثر سکتهٔ قلبی درگذشت.

این کتاب یا نویسنده چه جوایز و افتخاراتی کسب کرده است؟

«کارل یاسپرس» فیلسوفی بود که در طول زندگی خویش افتخاراتی بزرگ به دست آورد. در سال ۱۹۴۷ میلادی «جایزهٔ گوته» را از شهر فرانکفورت دریافت کرد و در ۱۹۵۳ به دریافت «دکترای افتخاری» از دانشگاه هایدلبرگ نائل شد. در ۱۹۵۸ به پاس اندیشه‌های والایش، «جایزهٔ صلح کتابفروشان آلمان» را به او اعطا کردند و یک سال بعد نیز مفتخر به دریافت «جایزهٔ اراسموس» شد؛ همراه با دکترای افتخاری از دانشگاه‌های «سوربن پاریس» و «ژنو». همان سال او را به‌عنوان عضو خارجی «American Academy of Arts and Sciences» و عضو افتخاری «Deutsche Akademie für Sprache und Dichtung» برگزیدند. در ادامه، در ۱۹۶۳ «شهروند افتخاری اولدنبورگ» شد، در ۱۹۶۴ نشان «Pour le Mérite» و در ۱۹۶۵ «جایزهٔ بین‌المللی صلح لیژ» را دریافت کرد. نام او حتی بر سیارکی با شمارهٔ «48435 Jaspers» نهاده شد و از سال ۲۰۰۷ به یادش «مدال کارل یاسپرس» در اولدنبورگ اهدا می‌شود. این نویسنده چندین‌بار ازجمله در سال ۱۹۵۰ و دو بار در ۱۹۶۰ میلادی، نامزد دریافت «جایزهٔ نوبل ادبیات» بود.

نظر افراد یا مجله‌های مشهور درباره این کتاب چیست؟

کتاب حاضر واکنش‌های گوناگونی برانگیخته است. London Review of Books زبان پیچیده و ساختار نه‌چندان منسجم این کتاب را عامل جایگاه محدود آن در فلسفهٔ معاصر می‌داند و یادآور می‌شود که «آدورنو» در دههٔ ۱۹۶۰ میلادی، آن را دفاعی «خالی از محتوا» از وجود اصیل خوانده است. The New York Review of Books این اثر را نوشته‌ای جذاب اما فاقد «دقت منطقی و سخت‌کوشی در ساختار فلسفی» می‌داند؛ هرچند آن را سرشار از نکات قابل‌تأمل در فلسفهٔ دین می‌شمارد. در وب‌سایت Aeon تأکید «کارل یاسپرس» بر رازآلودماندن مفهوم خدا و جست‌وجوی اگزیستانسیالیستیِ او برجسته شده و همین ویژگی را عامل ماندگاری اندیشه‌اش معرفی کرده‌اند. Stanford Encyclopedia of Philosophy کارل یاسپرس را متفکری میان سنت نیچه، کی‌یرکگور، هگل و کانت توصیف کرده که فلسفه‌اش آمیزه‌ای از معنویت و دین است؛ بی‌آن‌که در قالب الهیات رسمی فرو رود.

چه نسخه‌های دیگری از این کتاب در ایران منتشر شده است؟

کتاب حاضر با عنوان «فلسفهٔ وجود» با ترجمهٔ «بیتا نخعی» در سال ۱۳۹۳ توسط نشر کیسان منتشر شده است.

بخشی از کتاب فلسفه اگزیستانس

«در آغاز این قرن، غالباً فلسفه به عنوان علمی در میان دیگر علوم تصور می‌شد. فلسفه رشته‌ای از تحصیلات دانشگاهی بود و جوانان همچون یک امکان آموزشی به آن روی می‌آوردند. در سخنرانی‌های پرشور، بررسی‌های وسیع دربار تاریخ نظریه‌ها، مسائل و سیستم‌های آن ارائه می‌شد. احساسات مبهم آزادی و حقیقت که غالباً (به دلیل تأثیر اندک در زندگی واقعی) خالی از محتوا بوده با ایمان به پیشرفت معرفت فلسفی آمیخته بود. متفکر «جلوتر حرکت می‌کرد» و معتقد بود که با هرگام خود، در بالای قلّهٔ معرفت که تا آن زمان دست‌یافتنی بود می‌ایستد. با وجود این این فلسفه فاقد اعتماد به نفس به نظر می‌رسید. ارج و احترام بی‌کران این عصر برای علوم تجربی دقیق، آن علوم را سرمشق بزرگ می‌ساخت. فلسفه بر آن بود که در مقابل محکمهٔ داوری علوم، شهرت از دست رفتهٔ خود را به واسطهٔ دقتی برابر با علوم مجدداً به دست آورد. بی‌گمان تمام موضوعات تحقیق به علوم خاص اختصاص یافته بود. اما فلسفه می‌خواست با تبدیل همه چیز به موضوع علمی در کنار آن‌ها به خود مشروعیت بخشد.»