کتاب آیزنهایم شعبده‌باز

«آیزنهایم شعبده‌باز»، نام مجموعه داستانی از استیون میل‌هاوزر (-۱۹۴۳) نویسنده معاصر آمریکایی است. او داستان‌های زیادی نوشته و در سال ۱۹۹۷ موفق به دریافت جایزه ادبی پولیتزر برای رمان «مارتین درسلز، داستان یک رویاپرداز آمریکایی» شده‌است. آیزنهایم شعبده‌باز مشهورترین داستان کوتاه او از مجموعه موزه ‌بارنوم است که شبه‌افسانه‌ای است دربارهٔ شعبده‌بازی به نام آیزنهایم که در واپسین سال‌های سدهٔ نوزدهم با نمایش‌های خود در شهر وین تماشاگران را مسحور می‌کرد. میلهاوزر در سال ۱۹۹۰ جایزهٔ بهترین داستان کوتاه فانتزی را برای آیزنهایم شعبده‌باز، از آنِ خود کرد. بیشتر داستان‌های میلهاوزر فضایی فانتزی دارند که یادآور آثار ادگار آلن‌پو و خورخه لوییس بورخس است. داستان‌های کتاب حاضر از سه مجموعهٔ چاقواَنداز، موزهٔ بارنوم و قهقههٔ خوفناک انتخاب شده‌اند و مضامینی کمابیش مشترک دارند. بخشی از داستان آیزنهایم شعبده‌باز را می‌خوانیم: در سال ۱۸۹۰، اجراهای آیزنهایم اغلب با یک تردستی منحصربه‌فرد و چشمگیر خاتمه می‌یافت؛ آینه‌ای بزرگ که در یک قاب محدب قرار داشت روی صحنه رو به تماشاچیان قرار می‌گرفت. یکی از حضار داوطلب می‌شد و روی صحنه می‌آمد. از داوطلب خواسته می‌شد که دورتادور آینه را برای اطمینان بررسی کند. سپس آیزنهایم از داوطلب می‌خواست که شنل قرمز کلاه‌داری را به تن کند و در ده قدمی آینه بایستد؛ جایی که تماشاچیان بتوانند تصویر او را به‌خوبی ببینند. سپس صحنه تاریک می‌شد و فقط نوری که از درون آینه می‌تابید باقی می‌ماند. داوطلب برای تصویرش در آینه دست تکان می‌داد یا تعظیم می‌کرد یا به چپ و راست خم می‌شد؛ ولی تصویرش پس از مدتی نافرمانی می‌کرد و به جای دست تکان دادن، دست‌به‌سینه می‌ایستاد یا به جای خم شدن بی‌حرکت می‌ماند. پس از آن تصویر ناگهان، با عصبانیت شمشیری بیرون می‌آورد و در سینهٔ خود فرو می‌برد. تصویر در آینه به زمین می‌افتاد. در چشم برهم‌زدنی هیئت سفید شبح‌مانندی از پیکر بی‌جان در آینه برمی‌خاست و...