پیمان هوشمندزاده
زندگینامه و معرفی کتاب‌های پیمان هوشمندزاده
پیمان هوشمندزاده (Peyman Hooshmandzadeh) یکی از هنرمندان ایرانی در حوزهی عکاسی و نویسندگی است. او در آثار خود با ترکیب نگاه اجتماعی و خلاقیت هنری، تأثیر چشمگیری بر عکاسی مستند اجتماعی و ادبیات معاصر ایران گذاشته است. اهمیت پیمان هوشمندزاده تنها به تکنیک‌های عکاسی‌اش محدود نمی‌شود. او چه در عکاسی و چه در نویسندگی، تلاشش را می‌کند تا زندگی روزمره را از دریچه‌ای نو به مخاطب نشان دهد و موضوعاتی را به تصویر می‌کشد که اغلب در جریان روزمره نادیده گرفته می‌شوند.
بیوگرافی پیمان هوشمند زاده
پیمان هوشمندزاده در سال ۱۳۴۸ در تهران متولد شد. این نویسنده ایرانی پس از اتمام دوره دبیرستان، تحصیلات خود را در رشته‌ی عکاسی در دانشگاه آزاد اسلامی تهران ادامه داد. علاقه‌ی او به عکاسی از دوران دانشجویی آغاز شد و او را به سمت فعالیت در این حوزه سوق داد. آثار او عمدتاً بر روی عکاسی مستند اجتماعی و روایت‌های داستانی تمرکز دارند. این ترکیب هنری او را به یکی از هنرمندان منحصربه‌فرد در ایران تبدیل کرده است.
او فعالیت خود را به‌عنوان عکاس خبری آغاز کرد و مدتی بعد به عکاسی هنری و نویسندگی روی آورد. آثار اولیه‌ی او شامل مجموعه عکس‌هایی از فضاهای عمومی، نظیر قهوه‌خانه‌ها و حمام‌های عمومی بود و از همان ابتدا با استقبال منتقدان بسیاری روبه‌رو شد.
آثار پیمان هوشمندزاده ترکیبی از عکاسی مستند و هنری است که به توصیف جنبه‌های خاصی از زندگی اجتماعی می‌پردازند. او با استفاده از زاویه دید منحصربه‌فرد، توانسته است داستان‌های ویژه‌ای از موضوعات روزمره به تصویر بکشد. به آثار او می‌توان به چشم آینه‌ای نگاه کرد که زندگی اجتماعی را بازتاب می‌دهند.
جایزه شید
پیمان هوشمندزاده یکی از بنیان‌گذاران و داوران جایزه‌ی هنری شید است. جایزه شید به‌عنوان یک جایزه مستقل در حوزهی عکاسی مستند اجتماعی در ایران شناخته می‌شود. هرساله، این جایزه را به یک عکاس برتر در حوزهی عکاسی مستند اجتماعی اهدا می‌کنند. این جایزه از سال ۱۳۸۹ آغاز به کار کرده و هدف آن این است که عکاسان بیشتری را به خلق آثار مستند اجتماعی تشویق کند. نام «شید» نیز به معنای نور و روشنایی است.
نگاه متفاوت به زندگی روزمره و فضاهای عمومی
او در عکس‌های خود با نگاهی جدید فضاهای عمومی مانند قهوه‌خانه‌ها و حمام‌های عمومی را به مخاطب نشان می‌دهد. هوشمندزاده توانسته است این فضاها را از زوایای تازه‌ای به تصویر بکشد و روابط انسانی در این مکان‌ها را به شکلی خاص بازنمایی کند.
جوایز و افتخارات پیمان هوشمندزاده
آقای هوشمندزاده تاکنون جوایز متعددی در زمینه عکاسی و نویسندگی دریافت کرده است. این جوایز نشان می‌دهند که او به‌عنوان یک هنرمند در جامعۀ ایران، چه جایگاه ویژه و برجسته‌ای دارد. برخی از جوایز و افتخارات او عبارت‌اند از:
دریافت جایزه اول در نمایشگاه بین‌المللی عکس کودکان تهران در سال ۱۳۷۶
کسب مقام دوم در جشنواره‌ی سالانه عکاسی مطبوعاتی تهران در سال ۱۳۷۸
برگزاری نمایشگاه‌های عکاسی شخصی در گالری‌های معتبر داخلی ازجمله گالری کیهان و باغ
او در زمینه بین‌المللی و نمایشگاه‌های خارجی نیز موفقیت‌هایی داشته که به شرح زیر است:
شرکت در نمایشگاه عکس در موزه هنرهای معاصر تسالونیکی، یونان در سال ۲۰۰۲
برگزاری نمایشگاه در مرکز هنرهای پلاستیک لبنان در سال ۲۰۰۳
دریافت مدال برنز از نمایشگاه بین‌المللی عکس FIAP
ویژگی‌های آثار پیمان هوشمندزاده
آثار پیمان هوشمندزاده با سبک خاص و منحصربه‌فرد خود همواره توجه منتقدان و مخاطبان را به خود جلب کرده‌اند. نگاه عمیق او به فضاهای عمومی و روابط انسانی از ویژگی‌های بارز آثار اوست که نظر منتقدان بسیاری را به خود جلب کرده است. در آثار او چیزی که بیش از همه به چشم می‌خورد، توجه به جزئیات و لحظات کوچک زندگی روزمره است. او همچنین یکی از شاگردان زنده‌یاد بهمن جلال است که خود عکاسی بزرگ و برجسته بود و آموزش‌های ارزشمندی به نسل جوان عکاسان ارائه داد. پیمان هوشمندزاده نیز یکی از همین عکاسان جوانی بود که تحت‌تاثیر آموزش‌های بهمن جلالی قرار گرفت و به خلق آثاری اجتماعی و انسانی پرداخت.
تأثیر عکاسی در داستان‌نویسی
او با الهام از دنیای عکاسی، موفق شده است تا رویکردی نوین در آثار خود به وجود آورد و داستان‌هایی با زاویه‌های تازه و منحصر به فرد روایت کند. بسیاری از داستان‌های کوتاه او، همچون مجموعه «روی خط چشم» با تاثیر از تجربیات او در زمینه‌ی عکاسی نوشته شده‌اند. این مجموعه که شامل ده داستان کوتاه است، روابط بین انسان و اشیا را با روایتی ساده اما عمیق به تصویر می‌کشد.
در مقایسه با سایر هنرمندان ایرانی، هوشمندزاده موفق شده است مرز بین عکاسی و نویسندگی را به طرز چشمگیری کم‌رنگ کند. او با ترکیب این دو حوزه با یکدیگر، آثاری به وجود آورده است که نگاهی تازه به پدیده‌های زندگی ارائه می‌دهند. آثار او از نظر محتوا و فرم، تفاوت قابل‌توجهی با هنرمندانی دارد که تنها در یک حوزه فعالیت می‌کنند.
آثار تصویری پیمان هوشمند زاده
آثار پیمان هوشمندزاده را می‌توان به دو دسته‌ی عکاسی و داستان تقسیم کرد. مهم‌ترین آثار او در زمینه‌ی عکاسی عبارت‌اند از:
کتاب قهوه‌خانه‌ها
تصاویری از محیط‌های عمومی که روابط انسانی در آن‌ها به نمایش گذاشته شده است.
کتاب حمام‌های عمومی
مجموعه‌ای که نگاه متفاوت او به فضاهای سنتی را به تصویر می‌کشد.
کتاب ورزش‌های سنتی
عکاسی از رویدادهای ورزشی که فرهنگ و تاریخ ایران را بازتاب می‌دهد.
کتاب مرگت چه بود
این کتاب شامل ۶۲ قطعه عکس از تجربیات اجتماعی و انسانی است.
معرفی کتاب‌ها و داستان‌های کوتاه پیمان هوشمندزاده
پیمان هوشمندزاده در حوزه نویسندگی نیز توانسته آثاری بی‌نظیر ارائه دهد. ازجمله این آثار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
کتاب روی خط چشم
این کتاب شامل مجموعه‌ای از ده داستان کوتاه است که هریک از آن‌ها با حروف الفبا نام‌گذاری شده‌اند. داستان‌های این مجموعه به روابط انسانی و تاثیر اشیاء بر زندگی افراد می‌پردازند و راوی آن‌ها آدم‌هایی معمولی با زندگی‌های معمولی هستند. در نگاه اول ممکن است ارتباطی بین داستان‌های این مجموعه دیده نشود؛ ولی در حقیقت همگی آن‌ها با نخی نامرئی به یکدیگر متصل هستند.
کتاب دو تا نقطه
مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه که به موضوعات انسانی و اجتماعی می‌پردازند و تجربه‌ای غنی از روابط بین آدم‌ها به خواننده ارائه می‌دهند.
کتاب لذتی که حرفش بود
این کتاب شامل ۶ تک‌نگاری درباره‌ی دیدن و زیستن است. پیمان هوشمندزاده در این کتاب به بیان تجربیاتی می‌پردازد که شاید کم‌تر کسی کسی به آن‌ها فکر کند و یا اهمیت دهد، اما این نویسنده با قلم خود زیبایی چنین پدیده‌های پیش‌پاافتاده را به خواننده نشان می‌دهد و مردم را به تأمل درباره‌ی آن‌ها دعوت می‌کند.
کتاب ج
این کتاب داستان خانواده‌ای چهارنفره را روایت می‌کند که به پرورش ماهی قزل‌آلا اشتغال دارند و در شمال کشور زندگی می‌کند. این کتاب به رابطه‌ای که بین ذهن انسان و بدنش وجود دارد می‌پردازد و پرسش‌هایی اساسی مطرح می‌کند.
کتاب اهل اسب
هوشمندزاده در این کتاب به سبک مستندنگاری به زندگی ترکمن‌ها می‌پردازند و تصویری جدید از بندر ترکمن به خوانندگان ارائه می‌دهد
کتاب شاخ
هوشمندزاده در این کتاب به روایت چند داستان به هم پیوسته در نقاط مرزی می‌پردازند. داستان‌های این مجموعه را دو شخصیت اصلی بیان می‌کنند و در تمامی داستان‌های این مجموعه حضور دارند. فضای این داستان‌ها در دوران جنگ ایران و عراق اتفاق می‌افتد.
کتاب وقت گل نی
پیمان هوشمندزاده در این کتاب به روایت ۳ داستان مصور برای نوجوانان با عنوان‌های عیدی، باغچه و وقت گل نی می‌پردازد.
تأثیر پیمان هوشمندزاده در عکاسی و ادبیات ایران
پیمان هوشمندزاده موفق شده تا هم در زمینه‌ی عکاسی و هم در زمینه‌ی نویسندگی تحولات بسیاری به وجود آورد. هوشمندزاده با مجموعه آثار مستند خود، نقش مهمی در معرفی و ترویج این سبک در ایران داشته است. او توانسته تا با استفاده از تکنیک‌های خلاقانه، توجه نسل جدیدی از عکاسان را به اهمیت عکاسی مستند جلب کند و باعث گسترش بیشتر این حوزه در میان عکاسان جوان شده است.
