کتاب تفکر خلاق و حل خلاقانه مسئله

کتاب تفکر خلاق و حل خلاقانه مسئله اثری از خیریه بیگم حائری‌زاده و لیلی محمدحسین است که توسط نشر نی منتشر شده است. این کتاب در حوزهٔ تعلیم و تربیت و روان‌شناسی قرار دارد و به بررسی مفاهیم تفکر خلاق و روش‌های حل خلاقانهٔ مسائل می‌پردازد. نویسندگان با تکیه بر نظریه‌های یادگیری و مدل‌های تفکر، سعی در ارائهٔ راهکارهایی برای پرورش خلاقیت در فرآیند یادگیری دارند.

درباره کتاب تفکر خلاق و حل خلاقانه مسئله

کتاب تفکر خلاق و حل خلاقانه مسئله به بررسی مفاهیم خلاقیت و حل مسئله با درنظرگرفتن مدل تمام‌مغزی ند هرمان می‌پردازد. همچنین، روش‌های پرورش تفکر خلاق، حل خلاقانهٔ مسئله، موانع خلاقیت و ارتباط مؤثر را مورد بحث قرار می‌دهد. این کتاب با معرفی شیوهٔ حل خلاقانهٔ مسئله و ارائهٔ راهکارهایی برای غلبه بر موانع ذهنی، خوانندگان را یاری می‌دهد تا متفکران بهتری برای دنیای جدید باشند؛ متفکرانی که بتوانند خلاقیت را با تفکر تحلیلی درهم آمیزند و در تیم‌های کاری ارتباط مؤثر برقرار کنند.

خلاصه کتاب تفکر خلاق و حل خلاقانه مسئله

نویسندگان در مقدمه به اهمیت نظریه‌های یادگیری و پاسخ‌های متفاوت آن‌ها به پرسش‌های مرتبط با یادگیری اشاره می‌کنند. برای مثال، نظریهٔ سبک‌های یادگیری تأکید دارد که افراد اطلاعات را به روش‌های متفاوتی درک و پردازش می‌کنند و میزان یادگیری آن‌ها بیش از هوش، به سبک خاص یادگیری‌شان بستگی دارد. بر این اساس، معلمان و مربیان باید روش‌های آموزشی خود را به گونه‌ای طراحی کنند که انواع سبک‌های یادگیری را تحت پوشش قرار دهند.

همچنین، به نظریهٔ یادگیری تمام‌مغزی ند هرمان اشاره می‌شود که بر اساس آن، افراد از ترجیحات تفکری گوناگونی برخوردار هستند. ند هرمان با مطالعهٔ بیش از ۵۰۰,۰۰۰ نفر به آزمونی به نام HBDI دست یافته است که با استفاده از آن ترجیحات تفکری فرد مشخص می‌شود. این آزمون با متداول‌ترین روش تعیین ویژگی‌های شخصیتی افراد، شاخص مایرزـ بریگز، همبستگی دارد. هرچند ابزار تشخیص تمایلات تفکر ند هرمان یا HBDI بر اساس تخصصی‌شدن مغز است و شاخص مایرزـ بریگز بر اساس مفاهیم روان‌شناسی.

ند هرمان معتقد است که هدف آموزش باید استفاده از تمامی ویژگی‌های مغز باشد. از آنجا که سیستم‌های آموزشی تمرکز زیادی بر مهارت‌های استدلالی با توالی زمانی دارند، توانایی‌های خلاقانه‌تر تحت‌الشعاع قرار گرفته‌اند و اغلب نه‌تنها مربیان بلکه اولیای با حسن نیت، کارمندان و مدیران نیز از بروز این توانایی‌ها جلوگیری می‌کنند. آنچه مورد نیاز است، توازن بهتر و ارزش قائل‌شدن برای همهٔ توانایی‌های تفکر است. باید یاد بگیریم که چگونه از این توانایی‌ها استفاده کنیم و آن‌ها را برای تفکر و حل مسئله با به‌کارگیری کل مغز درهم آمیزیم.

چرا باید کتاب تفکر خلاق و حل خلاقانه مسئله را بخوانیم؟

این کتاب می‌تواند به همهٔ فراگیران از هر گروه سنی یاری رساند تا توانایی‌ها و تمایلات فکری خویش را بشناسند و از این رو، به یادگیری خویش عمق بیشتری بخشند.

کتاب تفکر خلاق و حل خلاقانه مسئله را به چه کسانی پیشنهاد می‌دهیم؟

این کتاب برای مربیان، معلمان، دانشجویان، مدیران و تمامی افرادی که به دنبال پرورش خلاقیت و بهبود مهارت‌های حل مسئله هستند، مفید است. همچنین، برای کسانی که علاقه‌مند به شناخت نظریه‌های یادگیری و مدل‌های تفکر می‌باشند، مطالعهٔ این کتاب توصیه می‌شود.

بخشی از کتاب تفکر خلاق و حل خلاقانه مسئله

«برای جبران نقطه ضعف‌ها و نقائص آموزشی لازم است از مهارت‌های خلاقانه حل مسئله بهره جست. سیستم‌های مدارس ما، از کلاس اول تا دانشگاه، همگی بر این نکته تأکید دارند که به‌جای استفاده از قدرت شگفت‌انگیز مغز برای ایجاد افکار جدید و تبدیل آنها به واقعیت، به ذخیره اطلاعات بپردازیم. همیشه به ما فنون یا روش‌های دیکته‌شده حل مسئله را آموخته‌اند که از آن به‌عنوان روش «کند و پرزحمت» نیز یاد شده است. لیکن امروزه ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که در حال تغییر و تحول است؛ دنیایی بسیار پیچیده، دنیایی که با مسائل بسیار دشوار روبروست. بنابراین همگان نیازمند کسب مهارت‌های تفکر خلاق، قابل انعطاف و دقیق هستند تا علاوه بر رویارویی با چنین مسائلی قادر به یافتن راه‌حل‌هایی برای پیشبرد فیزیکی و اجتماعی محیط خود باشند. با بهره‌گیری از تفکر خلاق، قادر خواهیم بود به آن دسته از تحولات اساسی که مدارس و دانشگاه‌های ما برای توسعه آموزش برای تمامی فراگیران به آن نیاز دارند، دست یابیم.

-به‌علاوه، از آنجا که ماشین حساب و کامپیوتر به‌طور گسترده در دسترس عموم قرار دارد، مسائل ریاضی به‌راحتی قابل حل بوده و نیاز چندانی به محاسبه و تفکر ندارد. بسیاری از مردم اشتباها بر این باورند که به‌وسیله کامپیوتر می‌توان بدون بهره‌گیری از همان مهارت‌های حل مسئله، که تاکنون مورد استفاده بوده‌اند، مبادرت به حل مسائل پیچیده نمود. ولی برای بهره‌جستن از امکانات کامپیوتر می‌باید توانایی‌های حل مسئله را در خود تقویت کنیم. اگر ما مغز خود را در مسیر طرح سؤال، جست‌وجو و تفحص، اختراع و اکتشاف و خلاقیت قرار دهیم، میزان بهره‌وری خود را افزایش داده‌ایم. به عبارت دیگر، کامپیوترها نمی‌توانند به‌جای یک مغز خلاق عمل کنند.»