کتاب چگونه هایدگر بخوانیم

کتاب چگونه هایدگر بخوانیم نوشتهٔ مارک راتال و ترجمهٔ مهدی نصر است. نشر نی این کتاب را منتشر کرده است.

درباره کتاب چگونه هایدگر بخوانیم

هایدگر یکی از مهم‌ترین متفکران سدهٔ بیستم بود. می‌توانید اهمیت او را با تعداد و تنوع فیلسوفان مهم دیگری ارزیابی کنید که فوق‌العاده تحت‌تأثیر آثار او بوده‌اند. در بین فیلسوفان آلمانی، کسانی مثل هانا آرنت، هانس گئورگ گادامر، و یورگن هابرماس، در میان فیلسوفان فرانسوی، کسانی مانند ژان پل سارتر، سیمون دوبووار، موریس مرلوپونتی، میشل فوکو و ژاک دریدا، و در بین فیلسوفان سنت انگلیسی‌زبان، فیلسوفانی همچون چارلز تیلور، ریچارد رورتی، هیوبرت دریفوس و استنلی کاوِل در این دایره قرار می‌گیرند. یا می‌توانید اهمیت او را با تعداد حوزه‌هایی ارزیابی کنید که آثار او بر آن‌ها تأثیر گذاشته: برخی نظریه‌پردازانِ حوزه‌های متنوع از جمله الهیات، انسان‌شناسی،‌ جامعه‌شناسی، روان‌شناسی،‌ علوم سیاسی و دیگر علوم انسانی از هایدگر الهام گرفته‌اند. مارک راتال در کتاب چگونه هایدگر بخوانیم آرای این فیلسوف بزرگ قرن بیستم را شرح داده است. او در این از مباحثی همچون دازاین و درجهان‌بودن، هررزینگی و همگنان، مرگ و اصالت، حقیقت و هنر و زبان و تکنولوژی سخن از منظر هایدگر سخن گفته است.

مارتین هایدگر در ۲۶ سپتامبر ۱۸۸۹ به دنیا آمد و در ۲۶ مهٔ ۱۹۷۶ درگذشت. او یکی از معروف‌ترین فیلسوفان قرن بیستم میلادی و اهل آلمان بود. مطالعهٔ الهیات را از سال ۱۹۰۹ در دانشگاه فرایبورگ آغاز کرد و پس از آن به فلسفه روی آورد. مدتی از اعضای حزب نازی و نمایندهٔ این حزب در دانشگاه فرایبورگ بود. فعالیت ذهنی و فلسفی او همواره تحت‌تأثیر استادش «ادموند هوسرل» بود. فلسفهٔ او بر دیدگاه‌های بسیاری از فیلسوف‌ها اثر گذاشت؛ از جمله «میشل فوکو»، «ژاک دریدا» و «هانس گئورگ گادامر». هایدگر با شیوه‌ای نو به تفکر دربارهٔ وجود هستی پرداخت. او عالم را نه مجموعه‌ای از اشیا و موجودات بلکه شبکهٔ نسبت‌های دازاین با وجود می‌دانست و ازاین‌رو در عالم بودن را به‌عنوان یکی از عناصر وجود دازاین معرفی می‌کرد. از زمان انتشار کتاب «هستی و زمان» (۱۹۲۷)، مارتین هایدگر یکی از تأثیرگذارترین چهره‌ها در اندیشهٔ معاصر باقی مانده است. او به مفاهیمی مانند زمان، حدود نظریه، تاریخ هستی، منشأ اثر هنری، زبان، اثر ادبی و شعر و سیاست پرداخته است. در نظر هایدگر، تاریخ متافیزیک برابر است با تاریخ غفلت از وجود و افتادن در ورطهٔ موجودانگاری. مقصود او از این تعبیر آن است که تاریخ کنونی فلسفه با خلط موجودشناسی و وجودشناسی، از شناخت وجود به‌معنای اصیل آن بازمانده است. از کتاب‌های او می‌توان به «متافیزیک نیچه»، «پدیدارشناسی روح هگل»، «مسائل اساسی پدیدارشناسی»، «متافیزیک چیست؟»، «چه باشد آن چه خوانندش تفکر»، «پایان فلسفه»‌ و «سرآغاز کار هنری» اشاره کرد.

خواندن کتاب چگونه هایدگر بخوانیم را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران فلسفهٔ مدرن و علاقه‌مندان به مطالعه در باب آرای فلسفی مارتین هایدگر پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب چگونه هایدگر بخوانیم

«در دوران تکنولوژیک، آنچه بیشترین اهمیت را برای ما دارد، حصول «بیشترین استفادهٔ ممکن» از هر چیزی است. برای این‌که چیزها به بیشترین حد کارآمد باشند، نمی‌توانند هیچ هدف ثابتی داشته باشند که ما را در آنچه با آن‌ها انجام می‌دهیم محدود کند. از آن‌جا که ارتباط ما با تکنولوژی‌ها درنهایت ذات هر چیزی را که با آن رویاروی می‌شویم تغییر می‌دهد، تکنولوژی مدرن به نحو شگفت‌انگیزی با تکنولوژی‌های قبلی تفاوت دارد. مسلماً دوران‌های قبلی هم تکنولوژی‌های خاص خویش را داشته‌اند و آن‌ها نیز به مردم کمک می‌کرده‌اند تا چیزها را به نحو کارآمدتری به کار گیرند. ولی تکنولوژی‌های پیشامدرن خود را با ویژگی‌های ذاتی‌ای مطابقت می‌دادند که چیزها داشتند. تکنولوژی مدرن، برعکس، نوعی «به سامان کشیدنی است که انرژی‌های طبیعت را به چالش می‌کشد». (برای ترجمهٔ واژهٔ «stellen»، به جای حمله کردن از واژهٔ «به سامان کشیدن» استفاده کرده‌ام، زیرا این موضوع تا حدودی گمراه کننده است؛ نکتهٔ اصلی این نیست که تکنولوژی به چیزها هجوم می‌آورد، هر چند آن کار را هم انجام می‌دهد، بلکه نکته این است که شیوهٔ خاصی از سازمان‌دهی و نظم‌بخشی به جهان است.) تکنولوژی، در به چالش کشیدن طبیعت، «نوعی تسهیل کردن است به دو شیوه. به گونه‌ای تسهیل می‌کند که می‌گشاید و علنی می‌کند». تکنولوژی توانایی ما برای استفاده از چیزها را به هر شیوه‌ای که دلخواهمان است از طریق واگشایی تسهیل و آسان می‌کند، یعنی از طریق برداشتن چیزها از وضعیت طبیعی‌شان و بدین ترتیب آزاد کردن آن‌ها از ویژگی‌هایی که ممکن است کارآمدی و انعطاف‌پذیری آن‌ها را محدود کند. این امر همان چیزی است که هایدگر با اشاره به آسیاب بادی قدیمی آن را متذکر می‌شود: «بادبان‌هایش به‌راستی در باد می‌چرخند؛ آن‌ها یکسره به امید وزش باد رها شده‌اند. اما آسیاب بادی به‌هیچ‌وجه انرژی را از جریانات هوا نمی‌گشاید تا آن را ذخیره سازد.» برعکس، تکنولوژی مدرن خود را از وابستگی ناخوشایند آسیاب بادی به طبیعت باد رها می‌کند. تکنولوژی کاربرد حداکثری ما از چیزها را نیز آسان یا تسهیل می‌کند، به نحوی که طبیعت را «علنی می‌کند» ــ معنای تحت‌اللفظی «herausstellt» یعنی فاش می‌کند. تکنولوژی این کار را از طریق درک تئوریک چیزها به شیوه‌ای به انجام می‌رساند که به ما اجازه می‌دهد آن‌ها را واگشاییم. و رازهای آن‌ها را برای ما وامی‌گشاید تا بتوانیم آن‌ها را استثمار کنیم.»