کتاب روشنگری، انقلاب و رمانتیسم

کتاب الکترونیکی روشنگری، انقلاب و رمانتیسم (پیدایش اندیشۀ سیاسی مدرن آلمانی (۱۷۹۰ـ۱۸۰۰)) با عنوان انگلیسی Enlightenment, revolution, and romanticism: the genesis of modern German political thought نوشتهٔ فردریک سی. بیزر با ترجمهٔ مسعود آذرفام اثری پژوهشی در حوزهٔ تاریخ اندیشهٔ سیاسی آلمان است که نشر نی در سال ۱۴۰۳ آن را منتشر کرده است. این کتاب به بررسی خاستگاه‌ها و زمینه‌های شکل‌گیری سه سنت فکری و سیاسی مهم در آلمانِ اواخر قرن هجدهم یعنی لیبرالیسم، محافظه‌کاری و رمانتیسم می‌پردازد و نقش انقلاب فرانسه را در تحول اندیشهٔ سیاسی مدرن آلمانی تحلیل می‌کند. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب روشنگری، انقلاب و رمانتیسم اثر فردریک سی. بیزر

کتاب روشنگری، انقلاب و رمانتیسم اثری دانشگاهی است که به تحلیل تاریخی و فلسفی دههٔ ۱۷۹۰ میلادی در آلمان می‌پردازد؛ دوره‌ای که به‌واسطهٔ انقلاب فرانسه، اندیشهٔ سیاسی آلمانی دستخوش تحولات بنیادین شد. فردریک سی. بیزر در این کتاب، با رویکردی تحلیلی و تطبیقی، سه جریان اصلی اندیشهٔ سیاسی یعنی لیبرالیسم، محافظه‌کاری و رمانتیسم را در بستر واکنش به انقلاب فرانسه بررسی کرده است. ساختار کتاب به‌گونه‌ای است که هر فصل به یکی از چهره‌های کلیدی یا جنبش‌های فکری این دهه اختصاص یافته و سیر تحول نظریه‌های سیاسی و فلسفی را در پیوند با رخدادهای اجتماعی و سیاسی آن زمان دنبال می‌کند.

فردریک سی. بیزر تلاش کرده است با تمرکز بر جزئیات و پرهیز از تعمیم‌های سطحی، تصویری دقیق از روندهای فکری و سیاسی این دوره ارائه دهد. کتاب روشنگری، انقلاب و رمانتیسم نه‌تنها به تحلیل اندیشه‌های فیلسوفان برجسته‌ای چون کانت، فیشته، شیلر، هومبولت و دیگران می‌پردازد، بلکه زمینه‌های اجتماعی، فرهنگی و تاریخی شکل‌گیری این اندیشه‌ها را نیز واکاوی می‌کند. این اثر برای علاقه‌مندان به تاریخ اندیشه، فلسفهٔ سیاسی و مطالعات آلمان مدرن، منبعی غنی و مستند به‌ شمار می‌آید.

خلاصه کتاب روشنگری، انقلاب و رمانتیسم

این کتاب با تمرکز بر دههٔ ۱۷۹۰ میلادی، به بررسی چگونگی شکل‌گیری سه سنت فکری و سیاسی مهم در آلمان می‌پردازد؛ لیبرالیسم، محافظه‌کاری و رمانتیسم. نویسنده نشان داده است که واکنش به انقلاب فرانسه نقطهٔ عطفی در اندیشهٔ سیاسی آلمانی بوده و باعث شده فیلسوفان و روشنفکران آلمانی، حتی آنان که پیش‌تر کمتر به سیاست می‌اندیشیدند، به مسائل سیاسی و اجتماعی روز واکنش نشان دهند. کتاب توضیح می‌دهد که چگونه لیبرالیسم آلمانی با تأکید بر آزادی فردی، محدودیت قدرت دولت و حقوق بشر، در تقابل با سنت قیم‌مآبی و محافظه‌کاری شکل گرفت. در مقابل، محافظه‌کاران بر اهمیت سنت، نظم اجتماعی و نقش دولت در هدایت جامعه تأکید داشتند. رمانتیسم نیز با تأکید بر اجتماع‌گرایی، ارزش‌های فرهنگی و فردیت، رویکردی متفاوت به جامعه و سیاست ارائه داد. اثر حاضر نشان می‌دهد که این سه جریان، هریک با الهام از رخدادهای فرانسه و با توجه به شرایط خاص آلمان، به‌تدریج به سنت‌های متمایز فکری و سیاسی بدل شدند.

نویسنده با بررسی آثار و زندگی اندیشمندانی چون کانت، شیلر، هومبولت، یاکوبی و دیگران نشان داده است که دغدغه‌های سیاسی در این دوره نه‌تنها در نظریه‌های سیاسی بلکه در اخلاق، زیبایی‌شناسی و معرفت‌شناسی نیز بازتاب یافته است. کتاب همچنین به نقش تاریخ‌گرایی و نقد اسطورهٔ «آلمان غیرسیاسی» می‌پردازد و نشان می‌دهد که اندیشهٔ آلمانی در این دوره عمیقاً سیاسی و متأثر از تحولات اجتماعی و تاریخی بوده است.

چرا باید کتاب روشنگری، انقلاب و رمانتیسم را بخوانیم؟

مطالعهٔ این کتاب فرصتی است برای فهم ریشه‌های اندیشهٔ سیاسی مدرن آلمانی و شناخت چگونگی شکل‌گیری سه جریان مهم لیبرالیسم، محافظه‌کاری و رمانتیسم در بستر تحولات اجتماعی و سیاسی اواخر قرن هجدهم. کتاب با تحلیل دقیق آثار و زندگی فیلسوفان برجسته، نشان می‌دهد که چگونه رخدادهای تاریخی مانند انقلاب فرانسه، بر شکل‌گیری نظریه‌های سیاسی و فلسفی تأثیر گذاشته‌اند. این اثر برای کسانی که به‌دنبال درک عمیق‌تر از تاریخ اندیشهٔ سیاسی، فلسفهٔ مدرن و تحولات فکری اروپا هستند، منبعی ارزشمند و مستند است. همچنین کتاب با نقد دیدگاه‌های رایج دربارهٔ غیرسیاسی‌بودن اندیشهٔ آلمانی، تصویری تازه و مستند از فضای فکری آن دوران ارائه می‌دهد.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران رشته‌های فلسفه، علوم سیاسی، تاریخ اندیشه و مطالعات آلمان مناسب است. همچنین علاقه‌مندان به تاریخ تحولات سیاسی و فکری اروپا، به‌ویژه کسانی که دغدغهٔ فهم ریشه‌های لیبرالیسم، محافظه‌کاری و رمانتیسم را دارند، می‌توانند از این اثر بهره‌مند شوند. خواندن آن به کسانی که به‌دنبال تحلیل‌های عمیق دربارهٔ تأثیر انقلاب فرانسه بر اندیشهٔ مدرن هستند نیز پیشنهاد می‌شود.

درباره فردریک سی. بیزر

فردریک چارلز بیزر (Frederick Charles Beiser) ‌(زادهٔ ۲۷ نوامبر ۱۹۴۹) فیلسوف آمریکایی و استاد بازنشستهٔ دانشگاه سیراکیوس است که بیش از هر چیز با پژوهش‌هایش در زمینهٔ ایدئالیسم آلمانی شناخته می‌شود. او همچنین دربارهٔ رمانتیک‌های آلمانی و فلسفهٔ بریتانیای قرن نوزدهم آثاری نوشته است.

بیزر در آلبرت لی مینه‌سوتا به دنیا آمد. در سال ۱۹۷۱ کارشناسی خود را از شیمر کالج دریافت کرد و سپس در کالج اوریلِ دانشگاه آکسفورد در رشتهٔ فلسفه، سیاست و اقتصاد ادامهٔ تحصیل داد. او در سال‌های ۱۹۷۴ تا ۱۹۷۵ در مدرسهٔ اقتصاد و علوم سیاسی لندن تحصیل کرد و در ۱۹۸۰ دکترای فلسفهٔ خود را از کالج ولفسونِ آکسفورد زیر نظر چارلز تیلور و آیزایا برلین گرفت. عنوان رسالهٔ او «روح پدیدارشناسی: احیای متافیزیک در پدیدارشناسی روح هگل» بود.

او پس از دریافت دکتری به آلمان غربی رفت و به‌عنوان پژوهشگر بنیاد تیسن در دانشگاه آزاد برلین مشغول شد. چهار سال بعد به ایالات متحده بازگشت و در دانشگاه پنسیلوانیا تدریس کرد. در سال‌های ۱۹۸۶ و ۱۹۸۷ به‌ترتیب در دانشگاه ویسکانسین‌ـ‌‌ـمدیسون و دانشگاه کلرادو بولدر تدریس می‌کرد. سپس دوباره به آلمان بازگشت و به‌عنوان پژوهشگر بنیاد هومبولت در دانشگاه آزاد برلین فعالیت کرد. در سال ۱۹۹۰ به آمریکا بازگشت و در دانشگاه ایندیانا بلومینگتون به استادی رسید و تا سال ۲۰۰۱ در آنجا ماند؛ در همین سال‌ها مدتی هم در دانشگاه ییل تدریس کرد. او از سال ۲۰۰۱ در دانشگاه سیراکیوس به تدریس پرداخت و به‌طور کوتاه‌مدت نیز در بهار ۲۰۰۲ در دانشگاه هاروارد تدریس کرد.

بیزر در سال ۱۹۹۴ بورس گوگنهایم را دریافت کرد و در سال ۲۰۱۵ نشان شایستگی جمهوری فدرال آلمان به او اعطا شد.

نخستین کتاب او، «سرنوشت عقل: فلسفهٔ آلمان از کانت تا فیشته» در سال ۱۹۸۷ منتشر شد و با بازسازی مناقشهٔ پانتئیسم، چهره‌های کمترشناخته‌شدهٔ فلسفهٔ آلمان را برجسته کرد. این اثر جایزهٔ توماس جی. ویلسون را به‌عنوان بهترین کتاب نخست دریافت کرد. بیزر همچنین دو کتاب «راهنمای کمبریج برای هگل» (۱۹۹۳) و «راهنمای کمبریج برای هگل و فلسفهٔ قرن نوزدهم» (۲۰۰۸) را ویرایش کرده و کتاب‌های متعددی دربارهٔ فلسفهٔ آلمان و عصر روشنگری انگلستان نوشته است. در سال ۱۹۹۶ نیز مجموعهٔ «نوشته‌های سیاسی نخستین رمانتیک‌های آلمانی» را ویراست.

او در میان پژوهشگران انگلیسی‌زبان جایگاه ویژه‌ای دارد، زیرا از جنبه‌های متافیزیکی ایدئالیسم آلمانی ـ مانند فلسفهٔ طبیعت (Naturphilosophie) ـ دفاع می‌کند و بر اهمیت بنیادی آن‌ها هم در فهم تاریخی ایدئالیسم و هم در ارزش فلسفی امروزین تأکید می‌ورزد.

بخشی از کتاب روشنگری، انقلاب و رمانتیسم

«باید بدانیم که لیبرالیسم در دههٔ ۱۷۹۰ بیشتر نظریه‌ای است پیرامون اهداف و محدودیت‌های مقتضیِ حکومت تا شکل یا ساختار سیاسی مقتضی آن. دولت لیبرال می‌توانست آریستوکراسی، دموکراسی یا سلطنتی باشد. در‌حالی‌که کانت، فورستر، یاکوبی، هومبولت و شیلر جملگی بر اهمیت محدود کردن قوای دولت تأکید می‌کردند، دیدگاه‌های متفاوتی دربارهٔ ساختار سیاسی ایدئال داشتند. از‌این‌رو یاکوبی، هومبولت و شیلر که ساختار سیاسی تلفیقی انگلستان را می‌ستودند، دفاع فورستر از یک دموکراسی رادیکال را قویاً مردود می‌شمردند. بنابراین لازم است لیبرالیسم در دههٔ ۱۷۹۰ را از دیدگاه دیگری که بعدها با آن پیوند یافت تمییز دهیم. این دیدگاه همانا «جمهوری‌خواهی» است، آموزه‌ای که مبنی بر آن باید مشارکتی عمومی در حکومت وجود داشته باشد، چه با حضور تمام شهروندان و چه فقط با برخی از آنها.‌(۶) اگرچه در دههٔ ۱۸۴۰ پیوند وثیقی بین لیبرالیسم و جمهوری‌خواهی برقرار شد، این دو آموزه در بخش اعظمی از اندیشهٔ قرن هجدهم پیوند جدانشدنی‌ای نداشتند. در‌واقع برخی اندیشمندان، همچون هومبولت و یاکوبی، بر جدایی سفت‌وسختی بین آنها تأکید و استدلال می‌کردند که در یک حکومت سلطنتی می‌توان بهتر از یک جمهوری از حقوق شهروندان صیانت کرد.»