کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ احترام

کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ احترام نوشتهٔ رابین اس. دیلون و ترجمهٔ راضیه سلیم زاده است. گروه انتشاراتی ققنوس این کتاب را منتشر کرده است؛ جلد ۲۵ از مجموعهٔ «دانشنامهٔ فلسفهٔ استنفورد».

درباره کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ احترام

کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ احترام (Respect; The Stanford Encyclopedia of Philosophy) جلد ۲۵ از مجموعهٔ «دانشنامهٔ فلسفهٔ استنفورد» است. این کتاب که از یک درآمد، پنج فصل و یک نتیجه‌گیری تشکیل شده است، در باب موضوعی سخن گفته که هم به زندگی شخصی و روزمرهٔ ما مربوط می‌شود و هم به زندگی اجتماعی ما. این مفهوم هم در ارتباط با خودمان معنا پیدا می‌کند و هم در ارتباط با دیگران. احترام چه مفهومی است؟ احترام به خود و دیگران و طبیعت یعنی چه؟ رابین اس. دیلون در این اثر به چنین موضوعاتی پرداخته است. با او همراه شوید.

دانشگاه استنفورد انتشار این دانشنامه را در سال ۱۹۹۵ میلادی آغاز کرد. پس از مدتی متن کامل مقالات را در اینترنت در دسترس علاقه‌مندان قرار داد. کسانی که در تدوین این دانشنامهٔ بزرگ نقش دارند، از استادان و مؤلفان به‌نام در حوزهٔ فلسفه هستند. این دانشنامه به سرپرستی دکتر «ادوارد ن. زالتا» صدها مدخل دارد و یکی از بهترین راه‌ها برای آشنایی مقدماتی با مباحث فلسفی است. «مسعود علیا» در سال ۱۳۹۲ با همکاری انتشارات ققنوس، تصمیم به ترجمهٔ بعضی از مدخل‌های این دانشنامه گرفت. او به‌همراه مترجمانی نام‌آشنا آخرین ویراست مقالات دانشنامهٔ فلسفهٔ استنفورد را با حفظ سبک و زبان به پارسی برگرداند. انتشارات ققنوس این مجموعه را با کسب اجازه از گردانندگان این دانشنامه (به‌ویژه دکتر زالتا) منتشر کرده است. عناوین بعضی از این جلدها عبارت است از «مفهوم شر»، «فلسفهٔ دین»، «عقل به روایت کانت»، «زیبایی‌شناسی فمینیستی»، «ژاک لکان»، «اخلاق ارسطو»، «باروخ اسپینوزا»، «فیشته» و «پدیدارشناسی».

خواندن کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ احترام را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران مطالعه در باب مفهوم احترام و انواع آن پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ احترام

«در حالی که در باب احترام به اشخاص و موجودات دیگر مناقشه بسیار شاهدیم، دست‌کم به همان میزان توافق حیرت‌انگیزی در باب احترام به خویشتن میان فیلسوفان اخلاق و سیاست می‌بینیم: احترام به خویشتن در زندگی روزمره از اهمیت بسزایی برخوردار است. به‌واقع احترام به خویشتن را هم اخلاقا لازم می‌شمارند و هم برای برخورداری از قابلیت زندگی رضایت‌بخش، معنادار و شکوفا ــ زندگی‌ای که ارزش زیستن دارد ــ ضروری می‌دانند و به همین اندازه برای کیفیت همزیستی‌مان حیاتی می‌انگارند. هنگامی که می‌گوییم شخصی به خویشتن احترام نمی‌گذارد یا همچون شخصی که چنین احترامی می‌گذارد عمل نمی‌کند، یا این‌که نهادی اجتماعی احترام به خویشتن [یا عزت نفس] کسانی را پایمال می‌کند، معمولاً انتقاد اخلاقی شدیدی را مطرح می‌کنیم. با این حال، نظیر آنچه در مورد خود احترام می‌بینیم، میان فلاسفه اختلاف نظرهایی، هم واقعی و هم صرفا ظاهری، در باب ماهیت، گستره، مبناها و ملزومات احترام به خویشتن شاهدیم. احترام به خویشتن غالبا به صورت نوعی احساس ارجمندی یا به عنوان احترام شایسته به خود توصیف می‌شود؛ اغلب اوقات (البته نه همیشه به‌درستی) معادل یا قابل قیاس با ارج نهادن به خود، اعتمادبه‌نفس، شرافت، خوددوستی، احساس افتخار، اتکا به خود و فخر دانسته می‌شود؛ و (باز هم نه همیشه به‌درستی) در تقابل با نوکرصفتی، شرم، تواضع، ازخودگذشتگی، تکبر و خودبزرگ‌بینی نهاده می‌شود. افزون بر مسائلی که فلاسفه در باب احترام به طور کلی طرح کرده‌اند، شماری مسائل دیگر برای فلاسفه‌ای که به احترام به خویشتن علاقه‌مند بوده‌اند اهمیت خاصی داشته‌اند، مسائلی نظیر: (۱) احترام به خویشتن چیست، و وجوه افتراق آن از مفاهیمی مرتبط به آن نظیر ارج نهادن به خود، اعتمادبه‌نفس و فخر چیست؟ (۲) آیا شرایطی عینی ــ مثلاً معیارهایی اخلاقی یا احکامی درست و دقیق ــ داریم که شخص برای برخورداری از احترام به خویشتن ملزم به رعایت آن‌ها باشد، یا آیا احترام به خویشتن پدیده‌ای ذهنی است که مبتنی بر هرگونه ارزش بخشیدن به خود است صرف‌نظر از صحت یا مقبولیت اخلاقی؟ (۳) آیا احترام به خویشتن به لحاظ مفهومی یا علّی مستلزم یا موجب احترام به دیگر اشخاص (یا هر چیز دیگری) می‌گردد؟ و چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی میان احترام به خویشتن و احترام به دیگران وجود دارد؟ (۴) احترام به خویشتن چه نسبتی با اموری مانند حقوق اخلاقی، فضیلت، خودآیینی، انسجام و هویت دارد؟ (۵) آیا برای احترام به خویشتن تکلیفی اخلاقی داریم، مشابه آنچه نسبت به دیگران داریم؟ (۶) چه خصایصی از تجربه و روان فرد، چه جنبه‌هایی از زمینه اجتماعی، و چه اشکالی از تعامل با دیگران احترام به خویشتن را تقویت یا تضعیف می‌کند؟ (۷) آیا عرف و نهادهای اجتماعی را (دست‌کم تا حدی) بر حسب تأثیرشان بر احترام به خویشتن باید داوری کرد و حکم به درست یا نادرست بودن آن‌ها داد؟ آیا ملاحظات مربوط به احترام به خویشتن می‌توانند ما را یاری دهند تا ماهیت و نادرستی ستم‌هایی مانند سرکوب را بهتر بفهمیم و برای مقابله با این ستم‌ها یا پایان دادن به آن‌ها راه‌هایی کارساز و اخلاقا مناسب مشخص کنیم؟»