کتاب تفتیش عقاید

کتاب تفتیش عقاید نوشتهٔ دبورا بکراش و ترجمهٔ مهدی حقیقت خواه است و گروه انتشاراتی ققنوس آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب تفتیش عقاید

«تفتیش عقاید» موجودیتی یک‌سویه نداشت. صرفاً نوعی بازجویی، نوعی دادگاه، یا اتاق شکنجه نبود، هر چند غالباً تمام این عناصر را در خود داشت. تفتیش عقاید، به بیان دقیق‌تر، عبارت بود از هیئت‌های داوری بسیار مجهز که کلیسای کاتولیک می‌کوشید از طریق آن‌ها به یکپارچگی اندیشه و عمل دینی دست یابد و آن را حفظ کند. برای این منظور، کلیسا به کارگزاران خود، که مأموران تفتیش عقاید نامیده می‌شدند، اختیار داد که کسانی را که ممکن بود اعتقادات یا اعمالشان مغایر آموزه‌های کلیسا باشد بیابند.

مردان و زنانی که با چنین اتهامی روبه‌رو می‌شدند زیر فشار قرار می‌گرفتند تا مجبور به اعتراف شوند. گاهی این فشار جنبه روانی داشت، اما در بسیاری موارد شکنجه شدید جسمانی بود. برخی از این فشارها جان به در می‌بردند و آزاد می‌شدند و برخی زندانی می‌شدند یا برای اعدام به مقامات کشوری تحویل داده می‌شدند.

کتاب تفتیش عقاید دربارهٔ این واقعهٔ تاریخی است.

خواندن کتاب تفتیش عقاید را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران مطالب تاریخی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب تفتیش عقاید

«در سال ۱۲۵۲ کلیسا رسماً این موضع را اختیار کرد که بدعتگذارانی را که از ابراز ندامت خودداری می‌کردند، یا پس از مجازات به دیدگاه‌های بدعتگذارانه خویش بازمی‌گشتند، برای اعدام از طریق سوزاندن تحویل مقامات دولتی دهند. این سیاست در یک فتوای پاپی رسماً اعلام شد. این سند نیز، مانند اکثر چنین اسنادی، بر اساس چند واژه نخست متن لاتین آن معروف شد. در Ad extirpanda (آد اکستیرپاندا)، اینوکنتیوس چهارم، که به جای گرگوریوس پاپ شده بود، ایده مجازات مرگ را به عنوان مجازاتی برای بدعتگذاران غیر نادم به رسمیت شناخت و تصویب کرد. این فتوا با استفاده از شکنجه از سوی مأموران تفتیش عقاید برای کسب اطلاعات از مظنونان به بدعتگذاری نیز موافقت می‌کرد.

دستگاه تفتیش عقاید، که بر اثر بیانیه‌های پاپ تقویت شده بود، در اوایل قرن چهاردهم به یک تشکیلات کلیسایی بین‌المللی و بسیار پرقدرت تبدیل شد. اقتدار آن در قلع و قمع بدعتگذاری و همین طور سایر جرایم علیه کلیسا در فرانسه، ایتالیا، و بخش‌هایی از اسپانیا، همچنین لهستان، آلمان، پرتغال، و بوهم پذیرفته شده بود. در برخی نقاط به مأموران تفتیش عقاید با عنوان «اعلیحضرت دینی» خطاب می‌شد، که نشانه آن بود که به آن‌ها با ترسی آمیخته با احترام نگریسته می‌شود.

دستگاه تفتیش عقاید پاپی فرمانروایان کشورها را زیر نظر می‌گرفت و آن‌ها می‌بایست در مسائل عقیدتی به مسئولان محلی این دستگاه پاسخگو باشند. مقامات کشوری، به محض درخواست، می‌بایست به مسئولیت‌های این‌جهانی تفتیش عقاید عمل می‌کردند. تفتیش عقاید در بیش‌تر اروپا جزئی از زندگی بود.

ما امروزه درباره نحوه عملکرد دستگاه تفتیش عقاید اطلاعات بسیار زیادی داریم، که عمدتاً به خاطر آن است که مأموران تفتیش عقاید گزارش‌های دقیقی از اقدامات خود ثبت می‌کردند. از این رو، در مورد منافع مالی تفتیش عقاید، هویت کسانی که زیر بازجویی قرار گرفتند، روش‌های بازجویی، روش‌های کار دادگاه‌ها، و جزئیات مجازات‌هایی که طی قرن‌ها تعیین می‌شد، اطلاعاتی در دسترس است.

مخزن‌های وسیع این اسناد دقیق در دوره انقلاب فرانسه، در جریان ویران‌سازی زندان‌های تفتیش عقاید، از بین رفت. اما آنچه باقی مانده برای بازسازی تاریخ اقدامات دادگاه‌های تفتیش عقاید و نظام حقوقی پشتیبان این اقدامات کفایت می‌کند.»