کتاب زندگی سراسر حل مسئله است

کتاب زندگی سراسر حل مسئله است نوشتهٔ کارل پوپر و ترجمهٔ شهریار خواجیان است و نشر مرکز آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب زندگی سراسر حل مسئله است

کتاب زندگی سراسر حل مسئله است شامل دو بخـش است. بخـش نخست به فلسفـه‌ٔ علم و معرفت‌شناسی و مسائل علوم طبیعی می‌پردازد و پوپر در آن‌ها برخی از مهم‌ترین و جسورانه‌ترین دیدگاه‌های خود در مورد معرفت و علم انسـانی و مسـائلی از قبیـل چگونگی تکامـل نظـریه‌ٔ علمی، نظـریه‌ٔ سـه جهـان، حدس‌هـا و ابطال‌ها، نظریه‌ٔ تکاملی معرفت، و ... را بیان می‌کند. بخش دوم مقالاتی در زمینه‌ٔ تاریخ و سیاست هستند و به مسائلی از قبیـل دموکراسـی، صلـح، پیشـرفت، آزادی، تکنـولوژی، فلسفه‌ٔ تاریخ، کمونیسم و سوسیالیسم می‌پردازند.

خواندن کتاب زندگی سراسر حل مسئله است را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران حوزه‌های فلسفه و تاریخ علم پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب زندگی سراسر حل مسئله است

«ما از اتریشی‌ها، سوئیسی‌ها و فرانسویهای ساکن آلپ که از دورانهای ماقبل تاریخ در این منطقه زندگی می‌کرده‌اند، کمتر چیزی می‌دانیم. اما به واقع باید این مسئله را مورد توجه قرار دهیم که چطور شد مردمی که به زراعت و دامداری اشتغال داشتند به دره‌های وحشی و ارتفاعات غیرقابل عبور آلپ کوچ کردند. یعنی به جایی که در بهترین حالت می‌توانستند یک زندگی بخورنمیر و پر از مخاطره را آغاز کنند. محتمل‌ترین پاسخ می‌تواند این باشد که این مردم زندگی نامعلوم در یک محیط وحشی را به انقیاد توسط همسایگان قدرتمند ترجیح دادند. آنها به‌رغم وجود ناامنی و خطر، آزادی را انتخاب کردند. من اغلب خود را با این فکر مشغول می‌کنم که سنت سوئیسی و تیرولی آزادی، به‌ویژه به دوران ساکنان ماقبل تاریخ سوئیس، بازمی‌گردد.

در هر حال، این یک حقیقت جالب و تکان‌دهنده است که بریتانیا و سوئیس ــ که از قدیمی‌ترین دموکراسی‌های اروپای معاصر هستند ــ امروزه نیز در عشق به آزادی و آمادگی در راه دفاع از آن مشابه یکدیگرند. هرچند از بسیاری جهات دیگر، به‌ویژه در خاستگاه سیاسی‌شان، این دو دموکراسی از اساس با یکدیگر تفاوت دارند. دموکراسی بریتانیا، پیدایی خود را به وجود یک حس غرور و استقلال در میان قشر ممتاز نجبای آن و در مرحله بعدی توسعه خود، به ذهنیت پروتستانی، وجدان شخصی و مدارای مذهبی (به مثابه پیامد تعارضات بزرگ مذهبی و سیاسی مرتبط با انقلاب پیوریتنی) مدیون است. دموکراسی سوئیس اما نه برآمده از حس غرور، استقلال‌خواهی و فردگرایی قشر ممتاز نجبا، بلکه حاصل غرور و فردگرایی و استقلال‌خواهی کشاورزان کوه‌نشین آن بود.

این آغازها و سنت‌های کاملا متفاوت به تشکیل نهادهای سنتی کاملا دیگرگون و نظامهای سنتی کاملا متفاوتی از ارزشها منجر شده است. فکر می‌کنم آنچه که یک سوئیسی یا تیرولی از زندگی انتظار یا امید دارد، از آنچه که یک بریتانیایی از زندگی انتظار یا امید دارد به‌طور کلی بسیار متفاوت است. تفاوت در نظام ارزشی احتمالا و بعضاً مبتنی بر تفاوت در نظام آموزشی است. اما خیلی جالب است که اختلاف در نظام آموزشی خود ریشه در آن تعارضات تاریخی و اجتماعی دارد که به آنها اشاره کردم. در انگلستان، آموزش تا همین قرن حاضر یک امتیاز ویژه برای نجبا و زمینداران ــ زمین‌سالاران ــ بود و نه برای شهرنشینان و مردم آزاد ساکن شهرها. خانواده‌های بزرگی که در این زمین‌ها زندگی می‌کردند از این امتیاز برخوردار بودند. این خانواده‌ها حاملان فرهنگ بودند. همچنین، پژوهشگران و دانشمندان (آماتورهای متنفذ و اصیل) و اعضای مشاغل بالاتر ــ سیاستمداران، روحانیون، قضات و افسران ارتش ــ از میان این خانواده‌ها برمی‌خاستند. آموزش و فرهنگ چیزهایی نبودند که به‌طور موروثی منتقل شوند، بلکه خود شخص می‌بایست به آن دست پیدا کند. آموزش و فرهنگ نمادی از موقعیت اجتماعی موروثی نبود بلکه وسیله و نمادی برای پیشرفت اجتماعی و رهایی نفسْ از طریق معرفت به شمار می‌رفت. این مسئله همچنین بیانگر آن است که چرا مبارزه پیروزمندانه علیه فقر در انگلستان به نوعی ادامهٔ مبارزات مذهبی در سطحی متفاوت بود ــ مبارزه‌ای که در آن توسل اشراف و مردم شهرها به وجدان مذهبی نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا کرد. و این در حالی بود که مبارزه با فقر در سوئیس و اتریش ملهم از ایدهٔ رهایی نفس از طریق معرفت و دیدگاه سترگ پستالوتسی دربارهٔ آموزش بود.»